Δανία και Αμερική στη κορυφή της παγκόσμιας βιολογικής παραγωγής

Κάντο όπως οι Δανοί και οι Αμερικάνοι

Δανία και Αμερική στη κορυφή της παγκόσμιας βιολογικής γεωργίας
Η Δανία, ίσως περισσότερο από κάθε άλλη χώρα, χρησιμοποιεί την κατανάλωση και τη διαμόρφωση της ζήτησης ως βασικά εργαλεία παραγωγικής επέκτασης.

Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει και τη βιολογική παραγωγή. Η εσωτερική ζήτηση έχει μειωθεί και οι εξαγωγές αποτελούν βασική διέξοδο παραγωγικής ανάταξης του κλάδου. Σήμερα, παρουσιάζουμε πώς δύο χώρες, η Δανία και οι ΗΠΑ, κατάφεραν να φθάσουν στην κορυφή της παγκόσμιας παραγωγής.

Οι Δανοί είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές βιολογικών στον κόσμο. Το 8% της αξίας των προϊόντων διατροφής που καταναλώνουν είναι βιολογικά. Ένα στα τρία λίτρα γάλακτος, ένα στα τέσσερα κιλά οπωροκηπευτικών ή ένα στα πέντε περίπου αυγά που καταναλώνουν, είναι βιολογικά.

Η μεγάλη ζήτηση στο εσωτερικό της χώρας συνοδεύτηκε από μεγάλη αύξηση της παραγωγής.
Την περίοδο 2008-2013 για παράδειγμα, ενώ η αξία των εισαγωγών παρέμενε σχεδόν σταθερή, η αξία των εξαγωγών υπερδιπλασιάσθηκε.

Η Δανία, ίσως περισσότερο από κάθε άλλη χώρα, χρησιμοποιεί την κατανάλωση και τη διαμόρφωση της ζήτησης ως βασικά εργαλεία παραγωγικής επέκτασης.
Το Εθνικό Πρόγραμμα που εφαρμόζει, στοχεύει στον διπλασιασμό των καλλιεργούμενων εκτάσεων και κατ’ επέκταση της παραγωγής την επόμενη πενταετία.

Ο πρώτος πυλώνας του Προγράμματος αφορά την ενίσχυση της κατανάλωσης και προωθείται μέσω δράσεων του Δημοσίου, των περιφερειών και της αυτοδιοίκησης. Το 60% της διατροφής που προσφέρεται ή είναι διαθέσιμη σε χώρους του δημοσίου, όπως σχολεία, νοσοκομεία, δημόσιοι χώροι σίτισης εργαζομένων, ένοπλες δυνάμεις, πρέπει σε μία πενταετία να γίνει βιολογικό.

Επιπλέον, οι αγροτικές εκτάσεις που ανήκουν στο δημόσιο και νοικιάζονται σε αγρότες, πρέπει σταδιακά να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για την παραγωγή βιολογικών.
Τέλος, το υπουργείο Παιδείας έχει εντάξει ειδικά μαθήματα σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης για τη σημασία της κατανάλωσης βιολογικών.

Ειδικά μέτρα προβλέπονται για την ενίσχυση της διεθνούς ζήτησης και τις εξαγωγές. Αξιοποιώντας τη διεθνή αναγνωρισιμότητα του εθνικού σήματος που διαθέτει, η Δανία εφαρμόζει μεγάλα προγράμματα προώθησης των προϊόντων της ή στοχευμένης κατάκτησης αναδυόμενων αγορών.

Ο δεύτερος πυλώνας του Προγράμματος αφορά εθνικά μέτρα ανάπτυξης της παραγωγής, όπως:

  • Εκπαίδευση και ανάπτυξη δεξιοτήτων
  • Ενίσχυση άμεσων επενδύσεων
  • Υποστήριξη των δομών παροχής συμβουλών
  • Ανάληψη ερευνητικών έργων και υποστήριξη της έρευνας των πανεπιστημίων και ιδρυμάτων. Μεγάλο βάρος σε ειδικά προγράμματα επίδειξης.
  • Οριζόντια ειδική ενίσχυση των γαιών που βρίσκονται σε μεταβατικό ή βιολογικό στάδιο.
  • Ειδική ενίσχυση εκτάσεων με μειωμένη χρήση αζώτου και επιπλέον ενίσχυση σε οπωρόνες.
  • Αποζημίωση σε όσους χρησιμοποιούν ειδικά σκευάσματα φυτοπροστασίας.
  • Ειδική ενίσχυση σε λιπάσματα που έχουν ως πρώτη ύλη βιολογικά προϊόντα, και βιολογικές ζωοτροφές.
  • Ειδικό πρόγραμμα ανάπτυξης της παραγωγής του «εθνικού προϊόντος», του χοιρινού.

ΗΠΑ: Επενδύσεις σε εκπαίδευση και έρευνα

Οι ΗΠA είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής βιολογικών προϊόντων. Από τα 75 δισ. δολάρια που πωλούνται στην παγκόσμια αγορά, οι μισές περίπου ποσότητες καταναλώνονται στις ΗΠΑ. Είναι, όμως, και ο μεγαλύτερος παραγωγός.

Η αύξησης της παραγωγής υποστηρίζεται από το Εθνικό Πρόγραμμα Βιολογικών που έχει σχεδιάσει και εφαρμόζει η κεντρική κυβέρνηση και λειτουργεί συμπληρωματικά στις πολλές δράσεις των επιμέρους Πολιτειών. Βασικοί πυλώνες αυτού του Προγράμματος είναι:

– Εκπαίδευση και υποστήριξη: Το 2012 εγκαινιάστηκε το πρόγραμμα ειδικής εκπαίδευσης των υπαλλήλων του υπουργείου Γεωργίας ώστε να είναι σε θέση να κατανοούν τα ειδικά θέματα και να εξυπηρετούν τους βιοκαλλιεργητές. Σε διάστημα δύο ετών έχουν εκπαιδευτεί συνολικά 30.000 υπάλληλοι του Υπουργείου. Επιπλέον, ειδική ιστοσελίδα παρέχει υπηρεσίες σε κάθε ενδιαφερόμενο.

– Έρευνα: Ενίσχυση ερευνητικών προγραμμάτων με δεκάδες εκατομμύρια δολάρια το έτος για στοχευμένη έρευνα σε επιλεγμένους τομείς, όπως συστήματα βιώσιμης διαχείρισης βιολογικής λίπανσης αγρών και βιολογικής εκτροφής ζώων, προγράμματα αύξησης παραγωγικότητας συγκεκριμένων προϊόντων.

– Απλούστευση πιστοποίησης: Καταβολή ενισχύσεων ή δανείων σε ειδικές ομάδες βιοκαλλιεργητών. Αποζημίωση των εξόδων πιστοποίησης πολλών παραγωγών. Ενίσχυση του ερευνητικού έργου των πιστοποιητικών οργανισμών, για τη σχεδίαση και υλοποίηση νέων απλουστευμένων και φθηνότερων διαδικασιών πιστοποίησης και ελέγχου.

– Άνοιγμα αγορών: Σύναψη διμερών συμφωνιών με χώρες οι οποίες καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες βιολογικών, όπως ΕΕ, Καναδάς, Ελβετία, Ιαπωνία, Κορέα. Παροχή πληροφοριών σε ενδιαφερόμενους για την κατάσταση της διεθνούς αγοράς 250 τύπων βιολογικών προϊόντων.

– Ασφάλιση: Ειδική ασφαλιστική κάλυψη και ειδικά εργαλεία διαχείρισης κινδύνων σε όσους παράγουν και επεξεργάζονται βιολογικά προϊόντα.

Νίκος Λάππας