Γ. Καρέτσος: Εντοπίζουμε τις αγκυλώσεις και δημιουργούμε ένα πιο λειτουργικό σχήμα στον ΕΛΓΟ

Συνέντευξη στον Χρήστο Διαμαντόπουλο

Επιπλέον, έκανε γνωστό ότι, παρά την μεγάλη καθυστέρηση, η πρόσληψη των 100 ερευνητών που είχε προαναγγείλει ο πρώην υπουργός ΑΑΤ, Αθ. Τσαυτάρης, θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο. Αποκάλυψε, επίσης, ότι έχει τεθεί υπό συζήτηση η μεταφορά αρμοδιοτήτων του ΕΛΓΟ σε άλλους Οργανισμούς, όπως για παράδειγμα του ΟΠΕΓΕΠ (Agrocert).

Σε τι στάδιο βρίσκεται η δημιουργία του Οργανογράμματος λειτουργίας του ΕΛΓΟ – Δήμητρα;

Χρόνια τώρα ακούμε γι’ αυτό, αλλά η διαδικασία δεν έχει προχωρήσει.Έχουν δρομολογηθεί κάποιες διαδικασίες, σε συνεργασία με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Δεν έχουμε καταλήξει οριστικά σε κάποιο σχέδιο. Η αλήθεια είναι ότι παραμένει ακόμα η παράλληλή συμπόρευση των 4 συγχωνευόμενων οργανισμών, παρότι έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες συνεργειών και ως ένα βαθμό έχει επιτευχθεί, χωρίς όμως να είναι αποτελεσματικό. Το Οργανόγραμμα θα πρέπει να ολοκληρωθεί οπωσδήποτε μέσα στο 2016, αφού δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια. Έχουν περάσει 4 χρόνια και από τότε δεν υπάρχει κάποιος νόμος. Με μια ΚΥΑ 3 σελίδων δεν έχεις πολλά περιθώρια λειτουργίας. Και εμείς σαν Δ.Σ. προσπαθούμε να είμαστε μέσα στα όρια της νομιμότητας. Δεν μπορούμε να λάβουμε εύκολα αποφάσεις οι οποίες θα είναι ανατρεπτικές.

Τα τελευταία 4 χρόνια ο ΕΛΓΟ ψάχνει να βρει τον δρόμο του ως προς τη λειτουργεία του αλλά χωρίς επιτυχία. Έχετε αναζητήσει τους λόγους; Τι σκοπεύετε να κάνετε ως νέα διοίκηση;

Κάναμε κάποιες προσπάθειες αυτοαξιολόγησης, μέσα από όλες τις γενικές Διευθύνσεις. Δημιουργήσαμε ένα ερωτηματολόγιο στο οποίο απάντησαν. Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι ο σχεδιασμός αυτής της συγχώνευσης μάλλον ήταν πολύ πρόχειρος. Πολλά αντικείμενα είναι ανομοιογενή. Για παράδειγμα, το θέμα των δραστηριοτήτων που είχε ο ΟΠΕΓΕΠ (πιστοποιήσεις) δεν… δένει. Αυτοί οι μηχανισμοί ελέγχου και πιστοποίησης σχετίζονται περισσότερο με άλλους οργανισμούς και όχι με τον δικό μας. Με τον ΕΦΕΤ ενδεχόμενα. Υπάρχει μια γενική κατεύθυνση, λοιπόν, να ελέγξουμε μήπως κάποιες από τις υπηρεσίες που εξυπηρετεί ο ΟΠΕΓΕΠ συγχωνευθούν με τον ΕΦΕΤ, χωρίς αυτό όμως να έχει σχηματοποιηθεί ακόμα.

Υπάρχουν και άλλα τέτοια παραδείγματα με αντικείμενα που δεν «δένουν», όπως αναφέρατε, με το σχήμα του ΕΛΓΟ;

Ένα άλλο κομμάτι είναι η έρευνα και η κατάρτιση, που επίσης δεν φαίνεται να δένουν με το όλο σχήμα που προέκυψε. Εκεί, ωστόσο, θα μπορούσαν να βρεθούν συνέργειες. Η έρευνα, έτσι όπως έχει εξελιχθεί μέχρι τώρα, με μια παγιωμένη βαθμιαία εγκατάλειψη, όδευε προς ένα δρόμο δικό της, χωρίς να εξυπηρετεί ερευνητικές πολιτικές του Υπουργείου. Αυτό, έχει σαν αποτέλεσμα να έχει ξεκόψει από τον εφαρμοστικό της ρόλο. Ένα άλλο θέμα είναι ότι δεν υπήρχε η διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στον αγροτικό χώρο. Η εκπαίδευση και η κατάρτιση, λοιπόν, θα μπορούσαν να παίξουν έναν τέτοιο ενδιάμεσο ρόλο, ώστε να μεταφέρουν τα ερευνητικά αποτελέσματα στον αγρότη. Υπήρχαν και υπάρχουν πολλές παθογένειες που ακόμα δεν έχουν διευθετηθεί. Καταλαβαίνουμε, όμως, ποιες είναι οι αγκυλώσεις και προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα νέο πιο λειτουργικό σχήμα.

Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση με τις σχολές του Οργανισμού;

Με τις σχολές το πρόβλημά μας είναι ότι έχουν αποστελεχωθεί. Εξυπηρετούνται με αποσπάσεις υπαλλήλων του Υπουργείου από άλλες υπηρεσίες και με προσωπικό που προσλαμβάνουμε για 5 – 6 μήνες. Μέχρι σήμερα, το θέμα με τις σχολές δεν έχει ξεκαθαριστεί πλήρως. Είναι καθαρά θέμα του Υπουργείου αν θα τις κρατήσει ή θα πάνε στο υπουργείο Παιδείας. Κατά την άποψη μου, θα πρέπει να τις κρατήσει. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι οι σχολές αυτές παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Για παράδειγμα, η σχολή γάλακτος στα Γιάννενα (Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων) συγκεντρώνει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον από τον αγροτικό κόσμο. Η πλειοψηφία των μαθητών που αποφοιτούν βρίσκουν δουλειά. Αντίστοιχα, και στην Αβερώφειο Σχολή της Λάρισας αλλά και τη Σχολή της Νεμέας (Αμπελουργίας-Οινοτεχνίας).

Tα ερευνητικά αποτελέσματα προφανώς εξυπηρετούσαν αυτούς που χρηματοδοτούσαν το ΕΘΙΑΓΕ

Τα πρώην ιδρύματα του ΕΘΙΑΓΕ έχουν αποδεκατιστεί. Θα στελεχωθούν;

Σχετικά με τα θέματα της έρευνας που έχουν να κάνουν με το πρώην ΕΘΙΑΓΕ -αποτελεί και τον μεγαλύτερο οργανισμό που συγχωνεύθηκε- είναι από τα πιο σοβαρά. Έχουμε πάρα πολλές περιφερειακές μονάδες οι οποίες έχουν πάψει να λειτουργούν ή υπολειτουργούν. Δεν έχει γίνει κάποια προσπάθεια να κλείσουν κάποιες μονάδες, τη στιγμή που πρέπει. Για παράδειγμα, στην Ορεστιάδα, που υπήρχε μια μονάδα, στην ουσία σήμερα δεν υφίσταται. Το ίδιο συμβαίνει και με μια ακόμα μονάδα στην Κομοτηνή. Υπάρχουν μονάδες που βρίσκονται στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα και που είναι οι πιο ακμαίες, διότι διατήρησαν προσωπικό. Οι σκέψεις που κάνουμε είναι για το πώς ακριβώς θα λειτουργήσουν, διότι με την ΚΥΑ που είχε ψηφιστεί το 2014 προέκυψαν κάποια σχήματα πολύ δυσλειτουργικά. Για παράδειγμα, ενώθηκαν τα δύο ινστιτούτα της Κρήτης και έχουν την εποπτεία τόσο του ινστιτούτου ελιάς στην Καλαμάτα, όσο και του εργαστηρίου ελαιόλαδου στην Μυτιλήνη, αλλά και ενός τμήματος στη Λυκόβρυση που ασχολείται με την οινοποιία. Τέτοια παραδείγματα υπάρχουν και για άλλα ινστιτούτα σε άλλες περιοχές.

Πώς θα διορθωθούν όλες αυτές οι αγκυλώσεις;

Σε αυτές τις περιπτώσεις, το πράγμα δείχνει από μόνο του πώς μπορεί να δουλέψει. Ή θα δουλέψουν θεματικές ενότητες ή θα δουλέψουν ενισχύοντας περιφερειακά μονάδες οι οποίες έχουν υποδομές. Σε αυτό δεν έχουμε καταλήξει. Από το 1989, που δημιουργήθηκε το ΕΘΙΑΓΕ, υποτίθεται ότι εξυπηρετούσε το υπουργείο σε θέματα ερευνητικής πολιτικής και έδινε λύσεις στον αγροτικό χώρο. Αυτό δεν έγινε κεντρικά, μέσω κάποιων χρηματοδοτικών προγραμμάτων του Υπουργείου -με εξαίρεση ίσως μόνο με την δασική έρευνα- και η έλλειψη αυτή της χρηματοδότησης έστρεψε τους ερευνητές αλλού. Είτε στην Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, είτε στην ΕΕ, είτε σε τρίτους (επιχειρήσεις, Δήμους, Περιφέρειες κ.λπ.). Οπότε τα ερευνητικά αποτελέσματα προφανώς εξυπηρετούσαν αυτούς που χρηματοδοτούσαν το ΕΘΙΑΓΕ και όχι το ίδιο το υπουργείο.

Η εκπαίδευση και η κατάρτιση θα μπορούσαν να παίξουν έναν ενδιάμεσο ρόλο, ώστε να μεταφέρουν τα ερευνητικά αποτελέσματα στον αγρότη

Aπό το 2^ο εξάμηνο του 2016 θα πραγματοποιηθούν εκατό προσλήψεις

Τα τελευταία χρόνια όλοι μιλούν για την σύνδεση της έρευνας με την πραγματική γεωργία. Υπάρχει σχέδιο γι’ αυτό; Πώς θα επιτευχθεί;

Πιστεύω ότι μπορούμε από κοινού με το Υπουργείο να θέσουμε ένα 5ετές πρόγραμμα κάποιων ερευνητικών στόχων. Ή αντίστοιχα εκπαιδευτικών κ.ά.. Αυτούς τους στόχους θα πρέπει να τους εξυπηρετήσουμε κάτω από κάποια προγράμματα, τα οποία θα είναι πολύ συγκεκριμένα. Μπορεί και στο παρελθόν να γίνονταν τέτοιες χρηματοδοτήσεις, αλλά δεν υπήρχαν απαιτήσεις και έλεγχοι στο ενδιάμεσο. Πλέον, τα πράγματα πρέπει να είναι τελείως ξεκάθαρα.

Έχει αποδειχθεί ότι για να διαδοθεί μια καινοτομία θα πρέπει να παρουσιάζεται και στην πράξη. Υπάρχει σχέδιο για τη δημιουργία «πειραματικών αγρών»;

Υπάρχει σχέδιο. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε πολλές υποδομές, κυρίως σε αγροκτήματα. Επί υπουργίας Σκανδαλίδη, αυτές οι υποδομές πέρασαν στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, οπότε σήμερα δεν μας ανήκουν. Θα πρέπει να λυθεί αυτό το θέμα ώστε να προχωρήσουμε. Επίσης, θα πρέπει να βρεθεί λύση και για το θέμα της χρηματοδότησης. Γι’ αυτό υπάρχουν πολλές σκέψεις όπως για παράδειγμα να επιτευχθεί σε συνεργασία με τις Περιφέρειες ή κάποιες επιχειρήσεις που θα θέλουν να βοηθήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση.

Σε όλη την Ευρώπη γίνεται λόγος για την έξυπνη γεωργία. Η χώρα μας πώς θα ακολουθήσει αυτή την τάση που εφαρμόζεται στο εξωτερικό και μπορεί να μειώσει κόστος παραγωγής;

Σε εμάς αυτό προχωράει κυρίως στις μεγάλες εκμεταλλεύσεις. Οι μικροί αγρότες είναι πιο δύσκολο να ενταχθούν σε τέτοια συστήματα. Πιστεύω, όμως, ότι μέσα από μια σωστή συνεταιριστική βάση μπορούν να εξυπηρετηθούν τέτοιοι στόχοι. Η γεωργία ακριβείας θα λύσει πολλά προβλήματα, κυρίως στη μείωση των εισροών. Τα τρόφιμα θα είναι ποιοτικότερα, ενώ θα υπάρξει βελτίωση και στη διατήρηση των φυσικών πόρων. Στην Ελλάδα, είναι ακόμα στα σπάργανα.

Επί υπουργίας Τσαυτάρη είχε ανακοινωθεί η πρόσληψη 100 ερευνητών στον Οργανισμό. Ούτε αυτό έγινε τουλάχιστον μέχρι σήμερα. Υπάρχει κάτι νεότερο;

Η πρόσληψη των 100 ερευνητών είναι στο στάδιο της αξιολόγησης από το επιστημονικό συμβούλιο. Έχουν ολοκληρώσει την εργασία τους οι τριμελείς επιτροπές. Η καθυστέρηση οφείλεται σε μια εσωτερική δυσλειτουργία του Οργανισμού τα προηγούμενα χρόνια. Η διαδικασία θα ολοκληρωθεί περίπου στις αρχές Μαΐου και οι προσλήψεις θα πραγματοποιηθούν από το 2^ο εξάμηνο του 2016, δηλαδή από την 1^η Ιουνίου. Οι ερευνητές θα στελεχώσουν τις περιφερειακές υπηρεσίες του Οργανισμού. Πρόκειται για την μεγαλύτερη πρόσληψη ερευνητικού προσωπικού σε ευρωπαϊκό επίπεδο.