Στα τέλη του ’90 δυο φίλοι αγοράσανε μια έκταση κοντά στην Λάρισα, με σκοπό να ασχοληθούν με τη φυσική καλλιέργεια. Καθώς έψαχναν τον πηλό σαν καλλιεργητικό μέσο, ανακάλυψαν τις δυνατότητες του σαν δομικό υλικό. Σήμερα χτίζουν παλάτια από χώμα, άμμο, άχυρο και νερό! Η ανακάλυψη αυτή ήταν η αιτία που οδήγησε, τον Κώστα Κοντομάνο και τον Στέλιο Γκαγκάρα να γίνουν οι πρωτεργάτες της φυσικής δόμησης στην χώρα μας. Μετά από εντατική έρευνα και ταξίδια στο εξωτερικό κατάφεραν να φτιάξουν την δική τους οργάνωση, «Comb.gr». Πρόκειται για ένα πρωτότυπο εγχείρημα που αποτελείται από μηχανικούς, αρχιτέκτονες, φυσικούς, κτίστες και εθελοντές. Σήμερα η οργάνωση, μετράει πάνω από 30 οικήματα στο ενεργητικό της και ακόμη μεγαλύτερη εκπαιδευτική δραστηριότητα. Αργότερα, ίδρυσαν την κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση «Πρωτοβουλία για την Βιώσιμη Ανάπτυξη», η οποία έχει να κάνει με την φυσική δόμηση και τις βιώσιμες τεχνολογίες.
Τα κομπ-σπίτια είναι κτίσματα που φτιάχνονται με τα χέρια σαν γλυπτά, από υλικά που μας δίνει η φύση και σύμφωνα με μια πανάρχαια τεχνική. «Αυτά τα σπίτια είναι τόσο παλιά όσο και η έννοια σπίτι. Η μόνη διαφορά είναι ότι στη κατασκευή τους πλέον χρησιμοποιείται η σύγχρονη τεχνολογία και γνώση που τα κάνει πιο ανθεκτικά, εύχρηστα και αποτελεσματικά», μας λέει ο Κώστας Κοντομάνος ένας από τους ιδρυτές. Η φιλοσοφία της φυσικής δόμησης είναι να χτίζει κανείς με ότι έχει τοπικά διαθέσιμο. «Αν είμαι στην Φιλανδία θα χτίσω με ξύλα, αν είμαι στην Λάρισα θα χτίσω με χώμα, αν είμαι στην Μάνη θα χτίσω με πέτρα, αν είμαι Εσκιμώος θα χτίσω με χιόνια», δηλώνει χαριτολογώντας ο Κώστας, και συμπληρώνει ότι όλα γίνονται με την χρήση απλών εργαλείων αλλά με πολλή προσωπική εργασία.
Το χώμα δεν έχει ημερομηνία λήξης
Το να ζει κάποιος σε ένα φυσικό σπίτι είναι ζωτικής σημασίας για την σωματική και πνευματική του υγεία. Τα πλεονεκτήματα της φυσικής δόμησης είναι πολλά και ο Κώστας Κοντομάνος τα απαριθμεί: «Τα γήινα σπίτια είναι δροσερά το καλοκαίρι και ζεστά τον χειμώνα. Ο πηλός είναι το πιο φιλικό, οικοδομικό υλικό για τον άνθρωπο. Προσφέρει φθηνές κατασκευές, με καλές θερμικές ιδιότητες, που απορροφούν την υγρασία και τις τοξικές ουσίες και προσφέρουν μοναδική θαλπωρή. Έχει χαμηλό περιβαλλοντολογικό και οικονομικό κόστος. Το χώμα δεν έχει ημερομηνία λήξης, σε αντίθεση με το τσιμέντο. Σε ένα σωστά σχεδιασμένο ενεργειακά σπίτι, η διαφορά της ενεργειακής κατανάλωσης μπορεί να φτάσει στο 1/4 της ενέργειας ενός συμβατικού σπιτιού».
Πλέον οι δύο φίλοι οργανώνουν σεμινάρια και διδάσκουν την τεχνική σε όσους θα ήθελαν να αποκτήσουν ένα φυσικό σπίτι. Όπως λένε, το ενδιαφέρον όσων αναζητούν εναλλακτικούς τρόπους δόμησης έχει μεγαλώσει. «Έχουμε συνεργαστεί με δήμους, με περιβαλλοντολογικές οργανώσεις, με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στο οποίο διδάσκεται η φυσική δόμηση», αναφέρει ο ίδιος.
Δόμηση με 100 ευρώ το τ.μ.
«Κάθε σπίτι έχει την δική του ιστορία», λέει ο οικονομολόγος, Κώστας Κοντομάνος, που σήμερα θεωρείται ο πρωτοπόρος μιας ιδέας που κερδίζει διαρκώς έδαφος. Στην επικοινωνία που είχαμε μαζί του, μεταξύ άλλων, μας μεταφέρει τις εμπειρίες του και μας εξηγεί τι χρειάζεται κάποιος για να αποκτήσει ένα γήινο σπίτι. Και μάλιστα μας λέει:
- Το σπίτι στον Νέσσωνα (20μ2) κοντά στην Λάρισα μας στοίχισε συνολικά δηλαδή 2.000 €. Δουλέψαμε 2 άτομα για πέντε μήνες. Επίσης, φτιάξαμε ένα ωραίο σπίτι στην Λέσβο με χώμα και πέτρα της περιοχής, ξύλα από την θάλασσα και φύκια για μόνωση. Πέρυσι φτιάξαμε 3 σπίτια στον Βόλο, το ένα στην Άγριά και τα άλλα δυο στο κέντρο της πόλης. Ένα σπίτι συνήθως παίρνει μια σεζόν.
- Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμμετάσχουν σε κάποιο εργαστήριο, όπου θα απαντηθούν στην πράξη όλες οι απορίες τους. Το κτίσιμο είναι εξαιρετικά απλό.
- Τα πράγματα που πρέπει να λύσεις σε ένα συμβατικό σπίτι τα λύνεις και σε ένα φυσικό σπίτι. Για να αποδειχθεί η στατικότητα αντί να χρησιμοποιήσεις μπετόν χρησιμοποιείς ξύλα. Στην ενεργειακή μελέτη αντί να βάλεις κλιματισμό βάζεις τα βιοκλιματικά στοιχεία. Έχουν αδειοδοτηθεί κατοικίες με αυτό τον τρόπο.
- Ένας από τους στόχους του κοινωνικού συνεταιρισμού είναι να λειτουργήσει ένα χωριό αυτοχρηματοδοτούμενο που θα έχει μηδενική ενέργεια και θα είναι απολύτως βιώσιμο.
Τέλος στην ερώτηση που του κάναμε: θα μπορούσε να φανεί χρήσιμη η φυσική δόμηση μέσα σε ένα αγρόκτημα; Μας απαντά: Οτιδήποτε χρειάζεται ένα αγρόκτημα μπορεί να γίνει με φυσική δόμηση και απλές βιώσιμες τεχνολογίες. Φτιάχνουμε κελάρι και αποθήκες. Οι λάκκοι που ανοίγουμε για να πάρουμε χώμα γίνονται λίμνες για πότισμα. Φυσικές πισίνες στις οποίες λειτουργεί με βιολογικός καθαρισμός με φυτά τα οποία οξυγονώνουν το νερό, όπως τα καλάμια. Επίσης φτιάχνουμε ηλιακούς φούρνους για να μαγειρεύεις, τζάκια, καμινάδες και ηλιακά ξηραντήρια για να ξεραίνεις τις ντομάτες τα φρούτα τα βότανα κτλ..
