Της Γεωργίας Μπόχτη
Μετά από 81 χρόνια, το κορυφαίο συνδικαλιστικό όργανο των αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων της χώρας, η ΠΑΣΕΓΕΣ διέρχεται τη μεγαλύτερη, ίσως και τελευταία, κρίση της. Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών, με τις παραιτήσεις στελεχών από τη διοίκησή της, τα συσσωρευμένα οικονομικά προβλήματα και το σχέδιο νόμου που προωθεί η κυβέρνηση σχετικά με τους συνεταιρισμούς, κωδικοποιούν την επόμενη ημέρα στον συνεταιριστικό κόσμο. Διότι τον διάχυτο προβληματισμό και την απογοήτευση για τους χειρισμούς του χθες, έρχονται να φωτίσουν, μέσω της «ΥΧ», καίριες επισημάνσεις εκπροσώπων του αγροτικού συνεταιρίζεσθαι. Και όλοι συμφωνούν στο εξής: Ότι στους δύσκολους αυτούς καιρούς, με την οικονομική κρίση να έχει επηρεάσει τον αγροτικό τομέα, η μόνη απάντηση για το αύριο της ελληνικής παραγωγής είναι η θωράκιση και η ενίσχυση του συνεταιριστικού κινήματος, από και για τον αγρότη.
Οι κυβερνήσεις χρησιμοποίησαν τους συνεταιριστές
«Το συνεταιριστικό κίνημα, όλα αυτά τα χρόνια της διαδρομής του, έδωσε πολλά στον αγροτικό κόσμο. Όμως, αξιοποιήθηκε από τις κυβερνήσεις για να μπορέσει να χειραγωγηθεί, και παίχτηκαν και διάφορα μικροκομματικά και προσωπικά παιχνίδια. Σίγουρα αυτά τα πράγματα πρέπει να τελειώσουν. Όμως, η λογική και ο τρόπος «πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι» πιστεύω δεν είναι της παρούσης τουλάχιστον. Θα πρέπει, αν μη τι άλλο, να δοθεί ένα συγκεκριμένο πλαίσιο από την πλευρά της κυβέρνησης για το τι θέλει σήμερα για το συνεταιριστικό κίνημα, ποια να είναι η δομή τους, πώς θα διαμορφωθεί αυτή, για να μπορέσει να γίνει μια ουσιαστική συζήτηση από τον αγροτικό κόσμο, ούτως ώστε και εμπιστοσύνη να υπάρχει απέναντι στο συνεταιριστικό κίνημα, αλλά και να βοηθήσει την αγροτική οικονομία να προχωρήσει σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς που περνάμε. Ο ρόλος και η σημασία του συνεταιριστικού κινήματος είναι μονόδρομος για τον αγροτικό κόσμο. Σε τέτοια βάση, είναι ευθύνη της κυβέρνησης να υλοποιήσει τις σωστές πολιτικές.»
Η ΠΑΣΕΓΕΣ έχει χάσει την αίγλη της
«Η ΠΑΣΕΓΕΣ έχει περιέλθει σε δύσκολη θέση, κυρίως μετά από την διακοπή της χρηματοδότησης από το υπουργείο –με απόφαση υπουργού, ενώ όλος ο προγραμματισμός είχε γίνει με βάση άλλο budget. Αυτό άλλαξε βίαια. Και σίγουρα όλα αυτά δημιουργούν προβλήματα. Από την άλλη, η ΠΑΣΕΓΕΣ έχει χάσει την αίγλη της στον κόσμο, στην κοινωνία. Είναι γεγονός. Πιστεύω ότι πρέπει να υπάρξει μία μεταβατική περίοδος και αφού ψηφιστεί ο καινούριος νόμος, ο οποίος θα δούμε τι θα προβλέπει για την ΠΑΣΕΓΕΣ. Και εδώ ανοίγουμε ένα μεγάλο κεφάλαιο που αφορά στον συνεταιριστικό νόμο, πώς πρέπει δηλαδή να είναι. Νομίζω ότι χρειάζεται ελευθερία, διότι είναι μία από τις θεμελιώδεις αρχές του συνεταιρισμού. Πρέπει να μας αφήσει μια ελευθερία, να μπούμε σε μια μεταβατική περίοδο, να φτιάξουμε καινούριο καταστατικό, όπως το θέλουν και οι πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί, και να δημιουργήσουμε το συνεταιριστικό και καθοδηγητικό όργανο του μέλλοντος, το οποίο θα μας εκπροσωπεί επάξια και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
Άρα, μετά τον νόμο, πρέπει να πάρουμε γενναίες αποφάσεις. Και η σημερινή ηγεσία της ΠΑΣΕΓΕΣ πρέπει να πάρει πρωτοβουλίες ούτως ώστε να οδηγήσει το κίνημα μπροστά, να το αφήσει σε χέρια καινούρια. Έτσι πρέπει να πορευτούμε, δεν έχουμε άλλη επιλογή. Είναι το κορυφαίο μας όργανο, πρέπει να το στηρίξουμε. Είναι βαρύ το όνομα της ΠΑΣΕΓΕΣ, και πρέπει να το κρατήσουμε αυτό το πλεονέκτημα. Είμαστε υποχρεωμένοι να έχουμε ένα όργανο που θα μας ενώνει, πολιτικό και ιδεολογικό.»
Είμαστε στο έλεος του Θεού
«Τα τελευταία χρόνια η ΠΑΣΕΓΕΣ ήταν ανύπαρκτη, δεν μας κάλυπτε σε τίποτα. Μόνο εισφορές πλήρωναν οι αγρότες, αλλά κανένα ευεργέτημα δεν έβλεπαν από αυτό το τριτοβάθμιο όργανο. Εμείς θέλουμε ένα όργανο που να ασχολείται με τον αγρότη, με τον μόχθο του. Να υπάρχει ένας παρεμβατικός μηχανισμός για τις τιμές. Για να μην υπάρχουν αυτοί οι μεσάζοντες, που αδειάζουν τον κόπο του αγρότη. Ένα τέτοιο όργανο θα ήθελα να προκύψει, και από πραγματικούς αγρότες, όχι από δικηγόρους και ευκαιριακούς αγρότες. Πρέπει να γίνει μια βαθιά τομή. Να υπάρχει το συνδικαλιστικό όργανο, αλλά να παίρνει υπόψη τη φωνή του αγρότη, να μπορεί κάπου να ακουμπήσει. Γιατί αυτή τη στιγμή είμαστε έρμαια του κάθε εμπόρου, του κάθε γεωπόνου που μας εφοδιάζει με γεωργικά φάρμακα, σπόρους κα. Υποχρεώνουν τους αγρότες, αφού δεν έχουν μετρητά, γιατί το εργαλείο που λέγεται τράπεζα δεν μας χρηματοδοτεί, και δίνουν τάχα φάρμακα και εφόδια με γνώμονα τη σοδειά τους. Έρχεται η σοδειά σου, την παραδίδεις στον έμπορα και δεν ξέρεις τι τιμή θα πάρεις. Υπό αυτές τις συνθήκες, δεν υπάρχει αύριο για τον αγρότη. Με αυτή την άνοδο στις τιμές των γεωργικών εφοδίων, στο 23%, είμαστε μέσα, πριν σπείρουμε.
Στην Άσσηρο το κόστος παραγωγής είναι 70 ευρώ, και εμείς, μαζί με τις επιδοτήσεις, βία όταν πάει καλά η χρονιά, να πιάσουμε τα 60 ευρώ. Υπήρχε από το κράτος η επιστροφή φόρου καυσίμου, όμως από το 2013 μας έχουν μέσα, δεν έχουμε πάρει τίποτα. Εκπροσώπηση δεν υπάρχει και το κράτος είναι ανύπαρκτο. Είμαστε στο έλεος του Θεού.»
Παραγωγή χωρίς συνεταιριστικό κίνημα δε γίνεται
«Μετέχω στο Δ.Σ. της ΠΑΣΕΓΕΣ μικρό χρονικό διάστημα, ως πρώτος αναπληρωματικός. Κλήθηκα στο Δ.Σ. μετά την παραίτηση συναδέλφου από τη Χίο, που επικαλέστηκε οικογενειακούς λόγους και δεν μπορούσε πλέον να συμμετέχει. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, έχω αντιληφθεί ότι η ΠΑΣΕΓΕΣ δεν θα μπορούσε να είχε μείνει έξω από την κρίση, την οποία αντιμετωπίζει στο σύνολό της η χώρα, και πολύ περισσότερο οι συνεταιριστικές οργανώσεις.
Ανήκω στον συνεταιριστικό χώρο και υπηρετώ την συνεταιριστική ιδέα. Είμαι από αυτούς που έχω δηλώσει πολλές φορές, και το λέω και τώρα, ότι παραγωγή δεν μπορεί να υπάρξει στη χώρα χωρίς συνεταιριστικό κίνημα, και ότι τις συνεταιριστικές οργανώσεις που έχουμε σήμερα, εάν δεν τις είχαμε, θα έπρεπε να τις δημιουργήσουμε.
Θεωρώ ότι τα πρόσωπα έρχονται και παρέρχονται. Τον θεσμό του συνεταιριστικού κινήματος θα πρέπει να τον διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού και να αγωνιστούμε ιδιαίτερα αυτό το χρονικό διάστημα. Και λυπούμαι που το λέω, τις συνεταιριστικές οργανώσεις δεν έβλεπαν με καλό μάτι οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Η σημερινή, όμως, πολιτική της κυβέρνησης, και αυτό το βλέπουμε κάθε μέρα με δηλώσεις κορυφαίων στελεχών, φαίνεται να έχει αλλεργία στο συνεταιριστικό κίνημα, θέλει να το αλλοιώσει, να το διαλύσει, και στους συνεταιρισμούς τους οποίους θέλει, επιδιώκει να έχει τον κρατικό έλεγχο στο 100% όλων των δραστηριοτήτων.
Εγώ θα συνεχίσω πάνω σε αυτά για τα οποία αγωνίζομαι χρόνια. Για τα μέλη του Δ.Σ. της ΠΑΣΕΓΕΣ, αλλά και κάθε συνεταιριστικής οργάνωσης, θεωρώ όταν υπάρχει η πρόθεση και η θέληση, όλα τα προβλήματα λύνονται. Η ΠΑΣΕΓΕΣ, κατ’ εμέ, έχει ρόλο και πρέπει να μείνει ανοιχτή. Εν τέλει, σε όλες τις δύσκολες αποστολές πάντα ζητούνται εθελοντές για να τις βγάλουν εις πέρας. Η εποχή είναι πάρα πολύ δύσκολη. Όσοι υπηρετούμε τον συνεταιριστικό χώρο, με όλους τους κινδύνους –και σας μιλάει ένας άνθρωπος που αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα στη μεγαλύτερη ένωση της χώρας, την Ένωση Συνεταιρισμών Ηρακλείου, με υπέρογκα χρέη όμως αγωνίζομαι–, αγωνιζόμαστε όλοι οι συνεργάτες σαν μια γροθιά, για να μπορέσουμε να κρατήσουμε την Ένωση, και να στηρίξουμε τον παραγωγό μας, που δεν έχει από πουθενά αλλού να στηριχθεί εκτός από εμάς. Το ίδιο λέω και για την ΠΑΣΕΓΕΣ. Χρειάζεται αυτή τη στιγμή ηρεμία. Εν πλήρη ηρεμία, τα μέλη του Δ.Σ. με τη σύνθεση που έχει σήμερα, μετά τις παραιτήσεις, αλήθεια είναι, ιστορικών στελεχών. Πιστεύω ότι υπάρχει, και πρέπει να υπάρχει συνέχεια. Η ΠΑΣΕΓΕΣ να μείνει. Όσο για το σχέδιο νόμου, ας δούμε την τελική του μορφή. Προσωπικά, δεν περιμένω να δώσει λύσεις σε προβλήματα των οργανώσεων, και το κυριότερο να δώσει προοπτική στην παραγωγή. Ο αγροτικός χώρος, το συνεταιριστικό κίνημα θέλει αποφάσεις και κίνητρα για να μπορέσει η μηχανή του πρωτογενούς τομέα να ξαναπάρει μπροστά.»
Οτιδήποτε χρεοκοπημένο και φθαρμένο υπάρχει να το αφήσουμε πίσω
«Είναι πλέον ανάγκη να αναγεννηθεί το σύστημα, και ό,τι χρεοκοπημένο και φθαρμένο υπάρχει, να το αφήσουμε πίσω. Και αυτό το νέο όργανο που θα προκύψει, να το αναλάβουν νέοι άνθρωποι, που θα δώσουν πραγματική ώθηση στο συνεταιριστικό κίνημα. Δεν είναι μόνο θέμα εξυγίανσης της υπάρχουσας κατάστασης, είναι το σύστημα να έχει επίκεντρο τον άνθρωπο και να δίνει επιτέλους κατεύθυνση στον αγρότη, με λόγια απλά, και κυρίως πράξεις. Όλο αυτό το μοντέλο που υπάρχει, πρέπει να αλλάξει, για να στηριχθούν οι αγροτικοί συνεταιρισμοί. Παράλληλα, όμως, πρέπει και η κυβέρνηση μέσα από το σχέδιο νόμου που προωθεί, να δώσει τα κίνητρα και την ελευθερία ανάπτυξης στους συνεταιρισμούς. Δεν μπορεί, μέσω των διατάξεών του να περιορίζει τη συμμετοχή μελών στο διοικητικό συμβούλιο έως δύο συνεχόμενες θητείες, ή να απαγορεύει και τη συμμετοχή τους στα κοινά. Επί της ουσίας, καταργεί κάθε έννοια δημοκρατίας.»
