Κρατάει στα χέρια του το χαρτοφυλάκιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής µε τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό, αυτό της γεωργίας. Προέρχεται από μια χώρα που έχει βιώσει το μνημόνιο και έχει καταφέρει να επιβιώσει, προτάσσοντας τον πρωτογενή τομέα, και οδηγείται από το όραμα μιας ανταγωνιστικής ευρωπαϊκής αγροτικής παραγωγής που θα μπορέσει να διεισδύσει σε νέες αγορές και να πρωταγωνιστήσει. Ο Επίτροπος Γεωργίας της Ε.Ε., Φιλ Χόγκαν, που θα επισκεφθεί τη χώρα μας στις αρχές του 2016, όπως δήλωσε αποκλειστικά στην «ΥΧ», ξεδιπλώνει τις σκέψεις του για την ελληνική γεωργία.
Η Ελλάδα πρόσφατα ζήτησε από την κοινότητα παράταση ώστε να υποβάλει επιπλέον στοιχεία σχετικά με ενισχύσεις που έλαβαν οι αγρότες τα προηγούμενα έτη και έχουν χαρακτηριστεί παράνομες. Θα δοθεί αυτή η δυνατότητα στην ελληνική πλευρά;
Σύμφωνα με τον νόμο, η Επιτροπή δεν μπορεί να επιμηκύνει την προθεσμία για την ανάκτηση της ασυμβίβαστης ενίσχυσης. Στο πνεύμα της καλόπιστης συνεργασίας ωστόσο, οι υπηρεσίες της Επιτροπής είναι πάντα έτοιμες να συνεργαστούν με τις εθνικές αρχές στην προσπάθεια της εφαρμογής της εντολής ανάκτησης. Είμαστε σε ετοιμότητα για την παροχή οποιασδήποτε συνδρομής χρειαστεί, προκειμένου να βοηθήσουμε τις ελληνικές αρχές να εκτελέσουν αυτό το μέτρο.
Ποια είναι η εικόνα από την πρώτη εφαρμογή της νέας ΚΑΠ αυτή τη στιγμή στα κράτη-μέλη; Έχουν εμφανισθεί προβλήματα και ποια;
Η νέα ΚΑΠ εφαρμόζεται πλήρως μόλις από την 1.1.2015. Η πρώτη έκθεση για την εφαρμογή της αλλά και την απόδοση της προβλέπεται το 2018. Πέρα από την διαδικασία απλοποίησης που βρίσκεται σε εξέλιξη, και η οποία είναι κορυφαία πολιτική προτεραιότητα για εμένα, η μεταρρύθμιση του 2013 περιλάμβανε κάποιες «ρήτρες αναθεώρησης» για τις εκθέσεις αξιολόγησης της Επιτροπής, για παράδειγμα, τον μάρτη του 2017, για την εφαρμογή των κανόνων στον τομέα της πιο οικολογικής στροφής στη γεωργία.
Πιστεύετε ότι τα έκτακτα μέτρα για την στήριξη των Ευρωπαίων παραγωγών που πλήττονται από το ρωσικό εμπάργκο είναι αρκετά; Υπάρχουν περιθώρια για τη λήψη περαιτέρω μέτρων προς όφελος των παραγωγών; Αναζητούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο νέες αγορές προκειμένου να αναπληρωθεί το κενό που δημιουργήθηκε από το ρωσικό εμπάργκο; Αν ναι σε ποιες αγορές;
Έχει περάσει πια ένας χρόνος από την έναρξη της εφαρμογής του ρωσικού εμπάργκο, το οποίο ανανεώθηκε για άλλον έναν χρόνο. Η Επιτροπή ανέλαβε αποφασιστική και αποτελεσματική δράση για να στηρίξει τον ευρωπαϊκό αγροτικό τομέα, παρέχοντας 220 εκατ. ευρώ επιπλέον για την σταθεροποίηση των αγροτικών αγορών το 2014 και τις αρχές του 2015. Τον Σεπτέμβρη ενεργοποιήσαμε ένα Πακέτο Στήριξης ύψους 500 εκατ. Ευρώ, που βελτιώνει βραχυπρόθεσμα τη ροή ρευστού στους αγρότες, προχωρώντας σε απευθείας πληρωμές και παρέχοντας στοχευμένη στήριξη σε παραγωγούς που επηρεάστηκαν από το ρωσικό εμπάργκο, μεταξύ άλλων.
Το ρωσικό εμπάργκο υπογράμμισε την ανάγκη να διαφοροποιήσουμε τους εξαγωγικούς μας προορισμών. Έδειξε όμως και ευκαιρίες που μπορούν να μάς προσφέρουν οι νέες αγορές.
Σάς παραθέτω πραγματικά στοιχεία: χάσαμε 5,2 δισ. ευρώ σε εξαγωγές, εξαιτίας του ρωσικού εμπάργκο, τους 12 μήνες μέχρι το καλοκαίρι του 2015, αλλά κερδίσαμε 6,8 δισ. ευρώ από εξαγωγές σε άλλες αγορές. Οπότε, τα μέτρα που έχουμε πάρει μέχρι σήμερα έχουν φέρει καρπούς.
Η πρόσβαση σε νέες αγορές είναι λοιπόν κορυφαία προτεραιότητα για εμένα. Η Κομισιόν επιδιώκει φιλόδοξα νέες εμπορικές συμφωνίες με την Ιαπωνία, το μεξικό και το Βιετνάμ, για να κατονομάσω μόνο μερικές χώρες. Επίσης, παραμένω αισιόδοξος ότι θα εξασφαλίσουμε μια ισορροπημένη και πολλά υποσχόμενη συμφωνία με τις ΗΠΑ.
Εκτός από τη σημαντική αύξηση του προϋπολογισμού, από τα 80 στα 110 εκατ. ευρώ, απλοποιήσαμε το σύστημα εξασφάλισης των χρηματοδοτήσεων από τους εμπορεύομενους. Αυτό θα κάνει τη μεγάλη διαφορά. Το 2016, προτίθεμαι να ταξιδέψω στο μεξικό, την Κολομβία, την Κίνα και την Ιαπωνία καθώς και να επισκεφτώ τις ΗΠΑ, την Σιγκαπούρη και το Βιετνάμ, για να συζητήσω αυτά τα ζητήματα.
Καλωσορίζω τη συμμετοχή των Ελλήνων παραγωγών στις επερχόμενες εμπορικές αποστολές και τους ενθαρρύνω να κάνουν χρήση των νέων χρηματοδοτήσεων προώθησης για να προωθήσουν τα υψηλής ποιότητας προϊόντα τους.
Ένα σημαντικό στοιχείο των ελληνικών και ευρωπαϊκών γεωργικών προϊόντων είναι η ποιότητα. Πολλά προϊόντα είναι μάλιστα προϊόντα ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ). Αυτή την στιγμή, στις διαπραγματεύσεις με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, εγείρονται θέματα για το σημαντικότερο ελληνικό ΠΟΠ προϊόν: τη φέτα. Πώς σκοπεύει η Επιτροπή να στηρίξει τα προϊόντα ΠΟΠ και ειδικά την ελληνική φέτα;
Θέλω να είμαι απολύτως ξεκάθαρος σε αυτό. Τρόφιμα και προϊόντα που είναι προστατευμένα από τα υπάρχοντα καθεστώτα ποιότητας της Ε.Ε. θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν το ίδιο επίπεδο προστασίας στην ευρωπαϊκή αγορά. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση Αμερικανός ή Καναδός παραγωγός ή απ’ οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου να μπορέσει να πουλήσει τίποτα στην Ε.Ε που θα αποκαλείται «φέτα» ή οποιοδήποτε άλλο προϊόν που είναι ήδη προστατευμένο από το Σύστημα Γεωγραφικής Ένδειξης της Ε.Ε. Αυτό δεν είναι προς διαπραγμάτευση.
Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε στις εμπορικές μας διαπραγματεύσεις είναι να εξασφαλίσουμε καλύτερη προστασία για τα ευρωπαϊκά προϊόντα στις άλλες αγορές. Αν δείτε προσεκτικά τη συμφωνία με τον Καναδά, νομίζω ότι θα δείτε ότι έχουμε επιτύχει σημαντική βελτίωση στο status quo. Παίρνοντας για παράδειγμα την αναφορά σας στην φέτα, είτε μάς αρέσει είτε όχι, η μεγάλη πλειοψηφία της φέτας που πωλείται στην καναδική αγορά αυτή τη στιγμή δεν παράγεται στην Ελλάδα. Ωστόσο, καταφέραμε 3 σημαντικές βελτιώσεις στη διμερή μας συμφωνία με τον Καναδά. Από τη στιγμή που η συμφωνία θα τεθεί σε ισχύμ κάθε προϊόν που θα πωλείται ως φέτα θα πρέπει να έχει ετικέτα προέλευσης, έτσι ώστε η καναδική φέτα να αποκαλείται καναδική, η αμερικανική αμερικανική και μόνο η ελληνική φέτα να αποκαλείται ελληνική φέτα.
Δεύτερον, δεν θα επιτρέπεται πια σε κανέναν άλλον παραγωγό να συμπεριλαμβάνει την ελληνική σημαία, το ελληνικό αλφάβητο ή οποιοδήποτε άλλο τρικ μάρκετινγκ για να αφήνει να εννοηθεί ότι το προϊόν είναι ελληνικό. Και τρίτον, μόνο προϊόντα που υπάρχουν στην αγορά πριν τον Οκτώβρη του 2013 θα μπορούν να συνεχίσουν να αποκαλούνται «φέτα». Οποιοδήποτε νέο προϊόν θα πρέπει να αποκαλείται «τύπου φέτα» τυρί. Ναι, πρόκειται για συμβιβασμό και όχι για την πλήρη προστασία που θα ήθελα, αλλά το αντιμετωπίζω ως μια συμφωνία που δίνει στους Έλληνες παραγωγούς φέτας τη δυνατότητα να αυξήσουν την αξία των εξαγωγών τους στον Καναδά, καθώς θα είναι πιο ξεκάθαρο στους Καναδούς καταναλωτές ποιο είναι το παραδοσιακό προϊόν. Ως εκ τούτου, βλέπω αυτή τη συμφωνία ως μια ευκαιρία ανάπτυξης στην Ελλάδα και αύξησης των θέσεων εργασίας στον τομέα αγροτοδιατροφικών προϊόντων.
«Το πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης για την Ελλάδα
περιλαμβάνει την στήριξη 23.900 νέων αγροτών»
Αυτή τη στιγμή της οικονομικής κρίσης, περισσότεροι νέοι θέλουν να ασχοληθούν με τη γεωργία. Πώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διευκολύνει περισσότερους νέους να εγκατασταθούν στη γεωργία και πώς σκέπτεστε να απλοποιήστε τις διαδικασίες ώστε πραγματικά να διευκολυνθούν;
Το Ελληνικό Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2007-2013 συμπεριλαμβάνει ήδη μέτρα για να βοηθήσει τους νέους αγρότες. Όταν δημοσιοποιήθηκε η τελευταία πρόσκληση ενδιαφέροντος το 2014, υπήρξε πράγματι μεγάλος αριθμός αιτήσεων από νέους αγρότες που ήθελαν να συμμετέχουν στο μέτρο.
Το Ελληνικό Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, που είναι προγραμματισμένο να εγκριθεί πριν το τέλος του χρόνου, περιλαμβάνει επίσης ένα συγκεκριμένο μέτρο που παρέχει ενισχύσεις για start-up επιχειρήσεις από νέους αγρότες. Οι συμμετέχοντες νέοι αγρότες μέχρι 40 ετών που εμφανίζονται ως επικεφαλής της εταιρείας, λαμβάνουν ποσό από 17.000 έως 22.000 ευρώ.
Νιώθω ότι το μέτρο για τους νέους αγρότες μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία των απαραίτητων ευκαιριών εργασίας στην Ελλάδα και να προσφέρουν μια νέα δυναμική στον πρωτογενή τομέα μέσω της ανανέωσης των γενεών. Το πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης για την Ελλάδα για την περίοδο 2014-2020 περιλαμβάνει στόχο για την στήριξη 23.900 νέων αγροτών, που αφορά ποσό σχεδόν 308 εκατ. ευρώ (δημόσια δαπάνη).
Προέρχεστε από μια χώρα που έχει περάσει τη δοκιμασία ενός μνημονίου. Δεδομένου ότι γνωρίζετε πολύ καλά τόσο τις ιδιαιτερότητες μιας μνημονιακής οικονομίας όσο και τον καίριο ρόλο του πρωτογενούς τομέα στην οικονομική επιβίωση του πληθυσμού, αλλά και στην επανεκκίνηση της οικονομίας, πιστεύετε ότι υπάρχουν κάποια μέτρα που είναι σε θέση να μεγιστοποιήσουν τον ενισχυτικό ρόλο του στην ελληνική οικονομία;
Ο αγροδιατροφικός τομέας έχει συμβάλει περισσότερο από κάθε άλλον στην ανάκαμψη της ιρλανδικής οικονομίας, με 61.000 νέες θέσεις εργασίας στον τομέα της γεωργίας, της δασοπονίας και της αλιείας μέσα στο 2013 μόνο. Ένα σημαντικό μέτρο που μπορεί να μεγιστοποιήσει τα αποτελέσματα της γεωργίας στην ελληνική οικονομία θα ήταν η δημιουργία ενός συμβουλευτικού συστήματος που θα καθοδηγεί τους αγρότες σε εφαρμογές που συνδέονται με έξυπνες γεωργικές πρακτικές και την καινοτομία. Οι επενδύσεις που βελτιώνουν το μάρκετινγκ και την προώθηση των αγροτικών προϊόντων, και τα συνδυαστικά μέτρα τόσο του πρώτου (σ.σ άμεσες ενισχύσεις και μέτρα στήριξης της αγοράς) όσο και του δεύτερου πυλώνα (σ.σ Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης) που ενισχύουν την ανανέωση των γενεών στον γεωργικό τομέα, θα ήταν επίσης ευπρόσδεκτα μέτρα.
4,7 δισ. ευρώ μέχρι το 2020 για την Ελλάδα
Οι επενδύσεις μέσα στην οικονομική κρίση είναι το μοναδικό εργαλείο για την οικονομική ανάπτυξη. Όμως, αυτή η δυνατότητα είναι μικρή για την Ελλάδα, αφού το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2015-2020 δεν έχει λάβει έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. μπορείτε να μας πείτε πότε προβλέπετε να γίνει αυτό;
Οι υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης αυτή τη στιγμή διαπραγματεύονται το επόμενο πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης με τις ελληνικές αρχές. Η Επιτροπή παρέχει τα καλύτερα δυνατά πρακτικά εργαλεία και συμβουλευτική για την εξεύρεση των καλύτερων τρόπων αξιοποίησης του προγράμματος. Για την περίοδο 2014-2020, η Ελλάδα θα λάβει 4,7 δισ. ευρώ για την τόνωση των αγροτικών περιοχών. Αυτό θα είναι μια ώθηση στις επενδύσεις στην αγροτική οικονομία της Ελλάδας και αποτελεί αύξηση, σε σύγκριση με τα 3,9 δισ. ευρώ που επενδύθηκαν από την Ε.Ε. την περίοδο 2007-2013.
Προφίλ
Ο 55χρονος Φιλ Χόγκαν είναι Επίτροπος Γεωργίας από τον Νοέμβριο του 2014. Γεννήθηκε το 1960 και μεγάλωσε σε μια οικογενειακή φάρμα στο Κιλκένι της νοτιοανατολικής Ιρλανδίας, μαζί με τα τρία μικρότερα αδέρφια του. Αφού αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο, άρχισε να πειραματίζεται στην επιχειρηματικότητα, αλλά η απόπειρα του με μια εταιρεία δημοπρασιών δεν μακροημέρευσε. Άρχισε να δραστηριοποιείται στην πολιτική, αρχικά σε τοπικό επίπεδο, από τα 22 του, και το 1989 κατάφερε να εκλεγεί για πρώτη φορά βουλευτής. Διετέλεσε υπουργός Περιβάλλοντος στην κυβέρνηση Κένι, που έδινε μάχη να επιβάλει όσα ζητούσε η Τρόικα των πιστωτών της. Η απόφαση του να βάλει επιπλέον χρεώσεις στο νερό, στο πλαίσιο της μνημονιακής πολιτικής της κυβέρνησης στην οποία συμμετείχε, έπληξε τη δημοτικότητα του. Ωστόσο, τον συνοδεύει πάντα η φήμη ενός ανθρώπου που ανασκουμπώνεται με ό,τι καταπιαστεί, που κατανοεί τους αγρότες και μπορεί να λειτουργήσει στο γραφειοκρατικό πλαίσιο.
Συνέντευξη στην Κατερίνα Νικολοπούλου
