Η κατοχύρωση του κρητικού ελαιολάδου ως Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) αποτελεί προτεραιότητα της Περιφέρειας Κρήτης, έτσι ώστε το εξαιρετικό ελαιόλαδο του νησιού να αποκτήσει πρόσβαση στις ξένες αγορές με συγκεκριμένη ταυτότητα. Η προσπάθεια προώθησης των κρητικών προϊόντων εκτός συνόρων αποτελεί έναν άθλο, καθώς πρώτα από όλα πρέπει να ξεπεραστούν ιδεοληψίες και τοπικισμοί. Η αρμόδια αντιπεριφερειάρχης Κρήτης του πρωτογενούς τομέα, Θεανώ Βρέντζου, είναι αισιόδοξη και, μιλώντας στην «ΥΧ», τονίζει: «Όλοι έχουν καταλάβει πως μόνο με συνέργειες και συνεργασίες μπορούμε να προχωρήσουμε».
Η Κρήτη διαθέτει 17 προϊόντα κατοχυρωμένα ως Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και 13 κρασιά ως Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ). Δέκα «διαφορετικά» ελαιόλαδα από το νησί είναι κατοχυρωμένα ως ΠΟΠ (Βιάννος Ηρακλείου Κρήτης, Πεζά Ηρακλείου Κρήτης, Αρχάνες Ηρακλείου Κρήτης, Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο Θραψανό, Βόρειος Μυλοπόταμος Ρεθύμνου Κρήτης, Κολυμβάρι Χανίων Κρήτης, Αποκορώνας Χανίων Κρήτης, Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο Σέλινο Κρήτης, αλλά και Χανιά Κρήτης ως ΠΓΕ), τα οποία βέβαια εκτός του νησιού είναι παντελώς άγνωστα ως Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης.
Όμως, φορείς του νησιού ζητούν να κατοχυρωθούν δεκάδες προϊόντα ακόμα. Συγκεκριμένα, η Περιφέρεια Κρήτης έχει συγκεντρώσει, μετά από επικοινωνία με πολλούς παράγοντες στο νησί, έναν μακρύ κατάλογο, αποτελούμενο από 43 προϊόντα, τα οποία ζητείται να γίνουν ΠΟΠ. Σε αυτόν τον κατάλογο, περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η μαλοτήρα, το μέλι, το ξινόχοντρο, το κεφαλοτύρι Κρήτης, το κάστανο, το αβοκάντο.
Για να κατοχυρωθεί ένα προϊόν ως ΠΟΠ στην Ευρωπαϊκή Ένωση απαιτείται να συνταχθεί φάκελος, που με επιστημονικά δεδομένα να πιστοποιείται ότι το συγκεκριμένο προϊόν παράγεται μόνο στον συγκεκριμένο τόπο με αυστηρές προδιαγραφές. Κάτι τέτοιο απαιτεί χρόνο, ανθρωποώρες και, φυσικά, χρήματα.
Εκπαίδευση των κτηνοτρόφων
Η κα Βρέντζου τονίζει ότι ο κατάλογος με τα προϊόντα αποτελεί ένα όπλο για την Περιφέρεια Κρήτης. «Έχουμε, έτσι, μια συνολική εικόνα, αλλά σαφώς χρειάζονται πόροι και χρόνος. Ακούμε τις προτάσεις των φορέων και βλέπουμε στη συνέχεια τι μπορεί να γίνει».
Όπως εξηγεί, η περιφέρεια θα ξεκινήσει τις προσπάθειες κατοχύρωσης –μετά το ελαιόλαδο– με το ανθότυρο ως Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης και το απάκι ως Ιδιότυπο Παραδοσιακό Προϊόν (μια νέα κατηγορία προϊόντων που αναγνωρίζει η ΕΕ, που κυρίως κατοχυρώνεται η συνταγή παρασκευής). Η κα Βρέντζου διευκρινίζει ότι δεν έχει νόημα μόνο να κατοχυρώσεις ένα προϊόν, αλλά στη συνέχεια να μπορείς να υποστηρίξεις την παραγωγή του σε επαρκή ποσότητα και με βάση τις συγκεκριμένες προδιαγραφές. Στο πλαίσιο αυτό, μάλιστα, η περιφέρεια ζητά την επαναλειτουργία της Γεωργικής Σχολής στη Μεσσαρά, αλλά και της Σχολής Ασωμάτων για την εκπαίδευση των κτηνοτρόφων. «Πώς θα κάνουμε τοπικά προϊόντα χωρίς να στηρίξουμε τις τοπικές φυλές αιγοπροβάτων ή χωρίς να αποκτήσουν περισσότερες γνώσεις οι κτηνοτρόφοι;» αναρωτιέται.
Με brand name «Κρήτη, γενέτειρα αξιών»
Η κα Βρέντζου επισημαίνει ότι σε πρόσφατο ταξίδι της στην Τοσκάνη βρήκε κρασιά να πωλούνται 500 ευρώ το μπουκάλι. «Και τα δικά μας προϊόντα θα μπορούσαν να έχουν τέτοιες τιμές. Όμως, εδώ σε πολλές περιπτώσεις, σταματήσαμε να παράγουμε. Χρειάζεται προσπάθεια για να κερδίσουν τα προϊόντα μας την τιμή που τους αξίζει στο ράφι».
Στο πλαίσιο αυτό, η Περιφέρεια Κρήτης έχει δημιουργήσει και κατοχυρώσει στο υπουργείο Εμπορίου, σε εθνικό επίπεδο, το ενιαίο σήμα εντοπιότητας και ποιότητας των κρητικών προϊόντων με το ενιαίο brand name «Κρήτη, γενέτειρα αξιών». Ήδη, έχουν κατοχυρωθεί 400 τυποποιημένα προϊόντα, με βάση τις συγκεκριμένες προδιαγραφές εντοπιότητας και ποιότητας που έχουν τεθεί. Ο έλεγχος πραγματοποιείται από επίσης διαπιστευμένους φορείς. Παράλληλα, λειτουργούν τέσσερα κρητικά μπακάλικα στην Αθήνα και ένα στη Θεσσαλονίκη, που πωλούν τα συγκεκριμένα προϊόντα, αλλά και άλλα από το νησί.
Και επειδή στόχος είναι πάντα το άνοιγμα νέων και κυρίως ξένων αγορών, η Περιφέρεια Κρήτης έχει ενταχθεί στο δίκτυο AREPO. Πρόκειται για ένα δίκτυο ευρωπαϊκών περιφερειών, που συνεργάζονται για την προστασία των προϊόντων τους που έχουν κατοχυρωθεί ως ΠΟΠ. Στο δίκτυο AREPO, μέχρι σήμερα συμμετέχουν 33 ευρωπαϊκές περιφέρειες από τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Πορτογαλία, την Πολωνία, τη Γερμανία και την Ελλάδα. «Μέσω του συγκεκριμένου δικτύου έχουμε τη δυνατότητα να προωθούμε τις θέσεις μας και, άρα, και να υπερασπιζόμαστε τα προϊόντα μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή», τονίζει η κα Βρέντζου.
- Τάνια Γεωργιοπούλου
