Σύµφωνα µε τα στοιχεία που εξέδωσε ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσµος Αγροτικών Μηχανηµάτων (CEMA), το 2017 απογράφησαν 161.235 γεωργικοί ελκυστήρες σε 30 ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό σηµαίνει ότι η ευρωπαϊκή αγορά ελκυστήρων αυξήθηκε κατά 12,8% σε σύγκριση µε το 2016.
Σχεδόν όλες οι αγορές ελκυστήρων στις χώρες µέλη του CEMA παρουσίασαν σηµαντικούς ρυθµούς ανάπτυξης το 2017, από 5,7% στην Ισπανία µέχρι 22,9% στη Δανία. Η µόνη εξαίρεση ήταν η γαλλική αγορά που παρουσίασε µείωση κατά 2,2% στις απογραφές ελκυστήρων. Επίσης, στην Ιταλία, η αγορά των γεωργικών µηχανηµάτων γνώρισε σηµαντική αύξηση το 2017, καθώς οι πωλήσεις ενισχύθηκαν και από κοινοτικά και εθνικά προγράµµατα χρηµατοδότησης.
Με βάση τα στοιχεία του ΣΕΑΜ, αλλά και σύµφωνα µε έρευνα του ΙΟΒΕ, προ εξαετίας, τα γεωργικά µηχανήµατα στην Ελλάδα, ελκυστήρες και παρελκόµενα, υστερούν τόσο σε αριθµό, όσο, κυρίως, σε παλαιότητα και κατ’ επέκταση σε τεχνολογικό επίπεδο, συγκριτικά µε ανταγωνιστικές χώρες, όπως είναι η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία και άλλες. Ο εθνικός στόλος αριθµεί περί τα 150.000 τρακτέρ σε λειτουργία, αριθµός που θεωρείται µικρός σε σχέση µε εκείνον των καταγεγραµµένων γεωργικών εκµεταλλεύσεων.
Σύµφωνα µε τα συγκεντρωτικά στοιχεία που διαθέτει ο ΣΕΑΜ, την τελευταία πενταετία από το 2012 έως και το 2016 οι απογραφές καινούργιων γεωργικών ελκυστήρων φτάνουν περίπου τις 7.640. Από αυτές, τον µεγαλύτερο όγκο των απογραφών συγκεντρώνει η Κεντρική Μακεδονία, µε ποσοστό 30,8%, ενώ αµέσως µετά ακολουθούν η Πελοπόννησος µε 17%, η Στερεά Ελλάδα µε 10,5%, η Ανατ. Μακεδονία-Θράκη µε 9,4% και η Κρήτη µε 7,8%. Στις επόµενες θέσεις, ακολουθούν η Δυτική Μακεδονία µε 6,5% και τα Ν. Αιγαίου µε 4%, ενώ στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται η Ήπειρος µε 2% και τα Ν. Ιονίου µε 1,2%.
Μείωση 54% την τελευταία τετραετία
Η αγορά των τρακτέρ στην Ελλάδα είναι συνεχώς φθίνουσα τα τελευταία χρόνια. Το 2017 πουλήθηκαν 839 τρακτέρ έναντι 1.120 το 2016, 1.491 το 2015 και 1.817 το 2014. Έχουµε, δηλαδή, µείωση της αγοράς κατά 54% σε σχέση µε την τελευταία χρονιά που είχαµε υλοποίηση προγραµµάτων.
Στο σύνολο των 839 τρακτέρ, τα 629, ποσοστό 75%, ήταν δενδροκοµικά τρακτέρ, κατά κανόνα χαµηλής αξίας και κατασκευής Τουρκίας ή Ινδίας. Αυτό βέβαια είχε και ως αποτέλεσµα να πέσει σε πολύ χαµηλά επίπεδα και ο τζίρος των µελών του ΣΕΑΜ και να µειωθούν δραµατικά τα περιθώρια κέρδους στην προσπάθεια των επιχειρήσεων να επιβιώσουν.
Σχολιάζοντας τα εν λόγω στοιχεία, ο πρόεδρος του ΣΕΑΜ, Σάββας Μπαλουκτσής, ανέφερε: «Όλα αυτά συµβαίνουν, ενώ έχουµε την υψηλότερη µέση ηλικία των τρακτέρ, περίπου 26 ετών, αριθµός απαγορευτικός για ένα παραγωγικό µηχάνηµα και ότι περίπου ένα στα δύο τρακτέρ είναι ηλικίας 26-40 ετών (βλ. πίνακα 2).
Ο ΣΕΑΜ εδώ και αρκετά χρόνια προσπαθεί να αναδείξει προς κάθε κατεύθυνση το πόσο σηµαντική είναι η εκµηχάνιση και πώς το επίπεδό της µπορεί να επηρεάσει το εισόδηµα, τις συνθήκες εργασίας, την υγιεινή και την ασφάλεια και κατ’ επέκταση το βιοτικό επίπεδο του αγρότη».
«Αργές και γραφειοκρατικές οι διαδικασίες στα Σχέδια Βελτίωσης»
Ο πρόεδρος του ΣΕΑΜ θέλησε να τοποθετηθεί για την εξέλιξη των Σχεδίων Βελτίωσης της τρέχουσας προγραµµατικής περιόδου, σχολιάζοντας τις παθογένειες που κρατούν πίσω την ελληνική αγορά ελκυστήρων: «Τα ευρωπαϊκά προγράµµατα επιδότησης των γεωργικών µηχανηµάτων, τα Σχέδια Βελτίωσης θα µπορούσαν να αποτελούν µια πολύ καλή ευκαιρία για τον Έλληνα αγρότη να ανανεώσει τον στόλο του και να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά του.
Δυστυχώς, η διαχείριση αυτών των προγραµµάτων πάντα γινόταν µε µεγάλη καθυστέρηση και αρκετή γραφειοκρατία, µε συνέπεια τη µικρή εντέλει απορροφητικότητά τους. Το ίδιο συµβαίνει και µε το πρόγραµµα που ήδη είναι σε εξέλιξη. Συγκεκριµένα, για το ΠΑΑ 2014-2020, εκφράσαµε πολλές φορές την ανησυχία µας στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ, καθώς χρειάστηκε να φτάσουµε στο τέλος του τέταρτου χρόνου της επτάχρονης προγραµµατικής περιόδου για να γίνει η προκήρυξή του.
Διαβάστε σχετικά: Τι πρέπει να γνωρίζει ο αγρότης πριν την αγορά ενός τρακτέρ
Λόγω αυτής της µεγάλης καθυστέρησης, οι αγρότες συνεχώς ανέστελλαν τις αγορές τους, περιµένοντας τα Σχέδια Βελτίωσης. Αυτό είχε σηµαντικές επιπτώσεις τόσο στο κόστος παραγωγής και στις συνθήκες εργασίας, όσο και στη δραστηριότητα των επιχειρήσεων µελών του ΣΕΑΜ, που οι πωλήσεις τους κατέγραψαν αρνητικά νούµερα. Με ιδιαίτερο προβληµατισµό, αλλά και απογοήτευση, παρακολουθούµε τις συνεχείς παρατάσεις που δίνονται για την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του µέτρου που αφορά την υποβολή των αιτήσεων από τους ενδιαφερόµενους για ένταξη στο πρόγραµµα.
Οι παρατάσεις αυτές έρχονται να επιτείνουν τη µεγάλη καθυστέρηση στην υλοποίηση του συγκεκριµένου προγράµµατος και µόνο αρνητικές επιπτώσεις µπορούν να έχουν στον κλάδο µας, αλλά και στην εκµηχάνιση της γεωργίας µας».
