Η Ιρλανδία, μία χώρα 4,5 εκατ. κατοίκων, εκ των οποίων 100.000 είναι αγρότες, διέθετε μία υγιή οικονομία. Όμως, στους παραγωγικούς τομείς των νέων τεχνολογιών, των χημικών προϊόντων και της αγροδιατροφής προστέθηκε, και εν πολλοίς κυριάρχησε, ο κατασκευαστικός. Η στρέβλωση που προκάλεσε ήταν τόσο μεγάλη που, στη διάρκεια μίας δεκαετίας και μέχρι την έναρξη της κρίσης, η αξία των στεγαστικών δανείων των τραπεζών ήταν τέσσερις φορές μεγαλύτερη από εκείνη του εγχώριου προϊόντος!
Η κατάρρευση των αμερικανικών τραπεζών το 2008 συνέπεσε με την έναρξη της κατασκευαστικής φούσκας της Ιρλανδίας. Τα έσοδα του Δημοσίου, που στηρίζονταν σε μεγάλο βαθμό στην κατοικία και τις κατασκευές, κατέρρευσαν. Η ανεργία αυξήθηκε, φτάνοντας στα υψηλότερα επίπεδα της σύγχρονης Ιστορίας. Η μετανάστευση, κυρίως των νέων, άρχισε να θυμίζει τη μεγάλη πληγή της χώρας των παλαιότερων εποχών. Η οικονομική και κοινωνική συνοχή του αγροτικού τομέα δοκιμαζόταν. Την πρώτη χρονιά της κατάρρευσης, το 2009, το αγροτικό εισόδημα μειώθηκε κατά 30%. Πολλά από τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, που προϋπέθεταν εθνική συμμετοχή, αναστάλθηκαν ή ακυρώθηκαν, λόγω της αδυναμίας του κράτους να την καταβάλει. Ένας αυξανόμενος αριθμός αγροτικών νοικοκυριών διαβιούσε με την υποστήριξη κοινωνικών επιδομάτων, ενώ το ανθρώπινο δυναμικό της υπαίθρου άρχισε να αποψιλώνεται.
Το τραπεζικό σύστημα της χώρας κατέρρεε. Το κράτος επικεντρώθηκε στη διάσωσή του, αλλά απέτυχε. Το 2010 συνήψε συμφωνία μνημονίου, αξίας 85 δισ. ευρώ με την τρόικα, στην οποία και εκχώρησε, εκτός των άλλων, και την παρακολούθηση εφαρμογής του κρατικού προϋπολογισμού. Η κυβέρνηση, που το υπέγραψε, γνώρισε σε μερικούς μήνες εκλογική συντριβή.
Μέσα σε μία τριετία, όπως ακριβώς είχε προβλεφθεί, η Ιρλανδία ολοκλήρωσε τις υποχρεώσεις του μνημονίου και εξήλθε από αυτό. Δανειζόταν, πλέον, από τις διεθνείς αγορές με πολύ ανταγωνιστικούς όρους και το 2014 άρχισε να αναπτύσσεται με ρυθμούς 5,2% και το 2015 με 6,9%. Οι ρυθμοί αυτοί προβλέπεται να συνεχίσουν να είναι από τους υψηλότερους της Ευρώπης. Η Ιρλανδία γίνεται και πάλι μία κανονική χώρα!
Ο αγροδιατροφικός τομέας βγήκε από την κρίση διαφορετικός. Εκτός των ευρύτερων οικονομικών πολιτικών, έχουν συμβεί δύο σπουδαίες αλλαγές. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, η χώρα, πρώτον, επανασχεδίασε τις πολιτικές των βασικών παραγωγικών της κλάδων, όπως της γαλακτοπαραγωγής, που λειτουργεί πλέον σε συνθήκες κατάργησης των ποσοστώσεων, και, δεύτερον, επανασχεδίασε τον εξαγωγικό της προσανατολισμό, ενισχύοντας την εξωστρέφειά της. Τα αποτελέσματα απτά και άμεσα. Μία από τις τρεις νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται αφορούν την αγροδιατροφή. Σε μια πενταετία, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 50% περίπου.
Η «ΥΧ» ξεκινά από σήμερα μια σειρά αφιερωμάτων σε χώρες που δοκιμάστηκαν από την κρίση και κατόρθωσαν να βγουν σύντομα από αυτήν. Οι επιπτώσεις στην πρωτογενή παραγωγή και την ύπαιθρο, αλλά και η συμβολή του αγροδιατροφικού τομέα στην έξοδο της χώρας από την κρίση, βρίσκονται στο επίκεντρο του κάθε αφιερώματος.
Η «ΥΧ» έχει την τιμή να φιλοξενεί σήμερα τις απόψεις δύο εκλεκτών προσώπων. Ο πρέσβης της Ιρλανδίας στην Αθήνα, Noel Kilkenny, εξηγεί τις επιπτώσεις της κρίσης, τις διαδικασίες εξόδου από αυτήν, αλλά και την εμπειρία που αποκόμισε η Ιρλανδία και θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και από την Ελλάδα.
Ο πρόεδρος της κορυφαίας αγροτικής οργάνωσης IFA, Joe Healy, μιλά για τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης στη γεωργία και την ύπαιθρο, τη συμβολή του αγροδιατροφικού τομέα στην έξοδο από την κρίση, αλλά και την αντιμετώπιση κρίσιμων προβλημάτων, όπως αυτό του κόστους των εισροών.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στην Ύπαιθρο Χώρα που κυκλοφορεί
