Με συμμάχους την εξαιρετική χρηματιστηριακή εικόνα των τελευταίων μηνών και τα ευνοϊκά –για τις τιμές– θεμελιώδη της παγκόσμιας αγοράς, που έχουν να κάνουν με την προσφορά και τη ζήτηση, προσέρχεται, φέτος, στη «μάχη» των εαρινών σπορών το βαμβάκι.
Σε ένα χρονικό σημείο, στο οποίο η συζήτηση για την ανάταξη της καλλιέργειας στην κατεύθυνση της παραγωγής πιστοποιημένου προϊόντος με την ανάλογη υπεραξία έχει ανοίξει για τα καλά, ο πάλαι ποτέ «λευκός χρυσός» δείχνει να κεφαλοποιεί την ικανοποίηση των καλλιεργητών από τις περυσινές αυξημένες τιμές, αλλά και την απογοήτευση από την πορεία άλλων «ανταγωνιστικών» καλλιεργειών.
Οι πρώτες εκτιμήσεις –που επιβεβαιώνονται και από τις επιχειρήσεις σπόρων– μιλούν για μια αύξηση στις εκτάσεις από 10% έως 20%, ιδίως στην Κεντρική Ελλάδα, όπου το βαμβάκι φαίνεται ότι θα κερδίσει στρέμματα από το καλαμπόκι και το σιτάρι, δίχως να αποκλείονται και μετατοπίσεις από κάποια κτηνοτροφικά φυτά.
Την ίδια στιγμή, «διαβάζοντας» τα μηνύματα που καταφθάνουν από τα χρηματιστήρια εμπορευμάτων και τη διεθνή αγορά (σ.σ.: τα προθεσμιακά κινούνται στα 75 σεντς/λίμπρα και ο δείκτης Cotlook A Index στα 85 σεντς/λίμπρα), ορισμένοι εκκοκκιστές προεξοφλούν ότι οι τιμές στον παραγωγό θα ξεκινήσουν από τα 50 λεπτά το κιλό.
«Ερχόμαστε από μια χρονιά με θετικό πρόσημο. Οι παραγωγές ήταν καλές στις περισσότερες περιοχές της χώρας, με αποτέλεσμα να φτάσουμε τους 680.000 τόνους σύσπορου, ποσότητα εφάμιλη του 2015, παρά το ότι τα στρέμματα ήταν κατά τι λιγότερα. Επιπλέον, οι τιμές ήταν βελτιωμένες, τόσο για τους καλλιεργητές όσο και για τα εκκοκκιστήρια», τονίζει στην «ΥΧ» ο Νίκος Καραγιώργος, επικεφαλής των Εκκοκκιστηρίων Αφοί Καραγιώργου.
Ο ίδιος στέκεται ιδιαίτερα στη χρηματιστηριακή πορεία του προϊόντος: «Υπάρχει μια ανοδική τάση η οποία συνεχίζεται», σημειώνει και εξηγεί ότι «τα τελευταία δύο χρόνια η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την προσφορά. Η παραγωγή σε παγκόσμιο επίπεδο έχει μειωθεί και, παρά το γεγονός ότι το κενό καλύπτεται από τα αποθέματα των προηγούμενων ετών, η ανισορροπία αυτή δίνει ώθηση στις τιμές. Πέραν αυτού, το τελευταίο τρίμηνο οι τιμές ευνοούνται και από την άνοδο του δολαρίου».
Σε ό,τι αφορά τη φετινή χρονιά, εκτιμά ότι «αν και είναι ακόμα πολύ νωρίς, με βάση τα σημερινά δεδομένα, δεν είναι παράλογο να προβλέψει κανείς ότι οι τιμές φέτος θα είναι πάνω από τα 50 λεπτά το κιλό».
Ο κ. Καραγιώργος εκτιμά ότι η αύξηση στα καλλιεργούμενα στρέμματα θα είναι μεταξύ 10% και 15%, καθώς «το σιτάρι δεν είχε καλή τιμή και πολλά προϊόντα εμφανίζουν δυσχέρεια στην πώληση. Αυτό δεν συμβαίνει με το βαμβάκι το οποίο ο παραγωγός μπορεί να ρευστοποιήσει σχετικά εύκολα. Το ίδιο, φυσικά, ισχύει για τις εκκοκκιστικές επιχειρήσεις».
Θετικό κλίμα
«Είναι γεγονός ότι οι ανεβασμένες τιμές έχουν αναπτερώσει το ηθικό των καλλιεργητών», δηλώνει, από την πλευρά του, στην «ΥΧ», ο Μάριος Μακρής, διευθυντής των Εκκοκκιστηρίων Θεσσαλίας του ομίλου Ακκά. «Σε μια εποχή, που τα φέσια στην αγορά πολλαπλασιάζονται, το βαμβάκι παρέχει μια σχετική ασφάλεια στον παραγωγό, καθώς στη μεγάλη πλειοψηφία τους οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο είναι φερέγγυες. Επιπλέον, ειδικά στο θεσσαλικό κάμπο, υπάρχει μια σημαντική τεχνογνωσία δεκαετιών στην καλλιέργεια, που παίζει το ρόλο της», συμπληρώνει ο ίδιος.
Ο ίδιος θεωρεί ότι το βαμβάκι θα «κλέψει», φέτος, στρέμματα και από τα κτηνοτροφικά φυτά, «δεδομένης της άσχημης κατάστασης της κτηνοτροφίας, αλλά και του γεγονότος ότι η συνδεδεμένη στη μηδική, όπως όλα δείχνουν, θα είναι μικρότερη απ’ ό, τι αρχικά αναμενόταν». «Εάν βάλουμε στην εξίσωση τη συνδεδεμένη, αλλά και την επιστροφή ΦΠΑ, που παρέχουν πολλά εκκοκκιστήρια στους παραγωγούς, προκύπτει ένα άκρως ικανοποιητικό εισόδημα», προσθέτει. Βεβαίως, δεν παραλείπει να υπογραμμίσει ότι ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στην καλλιέργεια θα μπορούσαν να δώσουν παρεμβάσεις για τη μείωση του κόστους παραγωγής που βαρύνεται ιδιαίτερα από το ενοίκιο και την άρδευση.
«Το κλίμα, πάντως, στην αγορά είναι, αυτήν τη στιγμή, πολύ θετικό», τονίζει ο συνομιλητής μας, ο οποίος επιβεβαιώνει ότι «ήδη, στους κύκλους των εκκοκκιστών, ακούγονται έντονα τα 50 λεπτά ως βάση για φέτος. Άλλωστε, και χρηματιστηριακά το βαμβάκι βρίσκεται σε καλό φεγγάρι».
Να πληρωθεί η ποιότητα
Αυξημένο ενδιαφέρον για το βαμβάκι διαπιστώνει, φέτος, ο καλλιεργητής Θωμάς Μπακαλάκης, από τη Φαλάνη Λάρισας, που θεωρεί, όμως, ότι δύσκολα θα υπάρξει μαζική επιστροφή στην καλλιέργεια με τα σημερινά οικονομικά δεδομένα.
Ο ίδιος σκοπεύει να σπείρει φέτος περί τα 220 στρέμματα. «Πέρυσι, ήταν όντως λίγο καλύτερα τα πράγματα, καθώς και οι αποδόσεις μας ήταν καλές. Επίσης, σε σύγκριση, για παράδειγμα, με το καλαμπόκι, συνυπολογίζοντας τη συνδεδεμένη, τη φορολογία και τις εισφορές, το κόστος βγαίνει περί τα 30 ευρώ/στρέμμα λιγότερο. Ωστόσο, παραμένει μια ακριβή καλλιέργεια, φτάνοντας τα 200 ευρώ/στρέμμα, συμπεριλαμβανομένου του ενοικίου», τονίζει στην «ΥΧ».
«Εάν δεν πληρωθεί η ποιότητα, δύσκολα θα αυξηθούν σε μεγάλο βαθμό τα στρέμματα, καθώς τα έξοδα είναι πολλά», προσθέτει ο συγχωριανός του, Γιώργος Βουβούσας, που σκοπεύει να παραμείνει για άλλη μια χρονιά στα 170 στρέμματα. «Εμείς, στην περιοχή, χρόνια κάναμε σπορόκεντρο, με αποφύλλωση, πολύ καλή ζιζανιοκτονία και όλες τις απαραίτητες φροντίδες. Όμως, δεν είδαμε ούτε ένα σεντ παραπάνω σε σχέση με κάποιον, π.χ. που μάζευε νύχτα», δηλώνει με έμφαση.
«Ζεστοί» οι καλλιεργητές στη Θράκη
Πολύ ψηλά στις προτιμήσεις των καλλιεργητών της Θράκης φαίνεται ότι θα βρεθεί φέτος το βαμβάκι. «Στη Ροδόπη, η αύξηση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων θα είναι σχετικά μικρή, γιατί δεν είχαμε μεγάλη μείωση, όπως έγινε στην Κεντρική Ελλάδα, και είμαστε σχεδόν στα όρια που επιτρέπει η νομοθεσία για την καλλιέργεια. Στον Έβρο, η αύξηση θα είναι μεγαλύτερη, αλλά δύσκολα θα φτάσει το 20%, που μπορεί ν’ αγγίξει η Κεντρική Ελλάδα», μεταφέρει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος της εταιρείας Θρακικά Εκκοκκιστήρια, Σταμάτης Κουρούδης.
Ικανοποιημένος δηλώνει ο βαμβακοπαραγωγός Χαράλαμπος Εφραιμίδης, από τα Λουτρά Έβρου, καθώς, όπως λέει στην «ΥΧ», οι τιμές στις αλάνες κινήθηκαν από τα 48 έως τα 49 λεπτά. Εκείνος παρέδωσε με κλειστή τιμή μέσα από συμβόλαιο στα 51 λεπτά. «Η καλή τιμή είναι κίνητρο για τους παραγωγούς. Όποιος θέλει να κάνει συμβόλαιο η κλειστή τιμή είναι στα 50 με 51 λεπτά», λέει. Ο ίδιος αναφέρει ότι θα αυξήσει κατά 40 στρέμματα την εαρινή σπορά ενώ, όπως λέγεται στα καφενεία της περιοχής, το ίδιο θα κάνουν και πολλοί συντοπίτες του.
Ομάδες και γεωργία ακριβείας οι πυλώνες του νέου μοντέλου
Για ένα νέο μοντέλο παραγωγής βάμβακος, στο οποίο ενισχυμένο ρόλο θα έχουν οι ομάδες παραγωγών, αλλά και η γεωργία ακριβείας, έκανε λόγο την Πέμπτη από την Καρδίτσα ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Βασίλης Κόκκαλης, στο πλαίσιο της ετήσιας ημερίδας, με θέμα «Ποιότητα Ελληνικού Βαμβακιού».
Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από τη Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος (ΔΟΒ) και το Εθνικό Κέντρο Ποιοτικού Ελέγχου, Ταξινόμησης και Τυποποίησης Βάμβακος (ΕΚΠΕΤΤΒ) του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ. Στη διάρκειά της, αναλύθηκαν δύο πολύ σημαντικά ερευνητικά έργα, τα οποία σχετίζονται με την ταξινόμηση του 1% των παραγόμενων δεμάτων εκκοκκισμένου βάμβακος σε επίπεδο χώρας, για τη δημιουργία «Εθνικού Φακέλου Ποιότητας», με τη διερεύνηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του βαμβακιού από ποικιλίες που σποροπαράγονται στην Ελλάδα και με την ομαδοποίηση αυτών με βάση την ποιότητα.
«Διαμορφώνουμε ένα νέο μοντέλο παραγωγής […] και η προσπάθεια αυτή στηρίζεται στη συλλογικότητα και στη συνεργασία. Παράλληλα, προωθούμε το μοντέλο γεωργίας ακριβείας, που βοηθά τους αγρότες να διαχειρίζονται τις εκμεταλλεύσεις τους με βιώσιμο τρόπο, για ένα πιο ποιοτικό προϊόν. Η ποιότητα πρέπει να χαρακτηρίζει κάθε στάδιο στο βαμβάκι, από την παραγωγή και την πρώτη μεταποίηση στα εκκοκκιστήρια μέχρι και τη μεταποιητική δραστηριότητα», τόνισε, μεταξύ άλλων, ο κ. Κόκκαλης.
Από την πλευρά του, ο προϊστάμενος του ΕΚΠΕΤΤΒ, Δρ. Μοχάμεντ Νταράουσε, υποστήριξε ότι στόχος των δύο δράσεων που υλοποιήθηκαν είναι η αξιοποίηση του γενετικού υλικού και η καλύτερη κατανομή του στις κατάλληλες περιοχές. Επίσης, πρόσθετε ότι άμεσα θα ξεκινήσει μεγάλη εκστρατεία ενημέρωσης του αγροτικού κόσμου για το νέο εθνικό αναπτυξιακό σχέδιο, καθώς ανάλογες ημερίδες θα γίνουν σε άλλες τρεις περιφέρειες της χώρας που καλλιεργούν κατά κόρον βαμβάκι.
Γιάννης Τσατσάκης, Μαρία Αμπατζή, Γιώργος Ρούστας
