Στο σημαίνοντα ρόλο που διαδραματίζουν οι φυτογενετικοί πόροι για τη διατροφή και τη γεωργία στην εφαρμογή της Ατζέντας 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς και στην επανεξέταση του πολυμερούς συστήματος πρόσβασης και της χρηματοδοτικής στρατηγικής που καθορίζεται στη διεθνή συνθήκη ITPGRFA επικεντρώθηκαν κυρίως οι υπουργοί γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα πλαίσια του Συμβουλίου υπουργών Γεωργίας και Αλιείας στο Λουξεμβούργο τη Δευτέρα 9 Οκτωβρίου.
Παράλληλα η Κομισιόν εξέφρασε την ανησυχία της στο Συμβούλιο για τα μεγάλα αποθέματα από τη δημόσια παρέμβαση στο αποβουτυρωμένο γάλακτος σε σκόνη (SMP) στη διάρκεια της κρίσης.
Πιο αναλυτικά, οι υπουργοί Γεωργίας υιοθέτησαν το κείμενο με τη θέση της ΕΕ που θα παρουσιαστεί στην 7η σύνοδο του διευθύνοντος οργάνου της διεθνούς συνθήκης σχετικά με τους φυτογενετικούς πόρους για τη διατροφή και τη γεωργία (ITPGRFA) που θα πραγματοποιηθεί στο Κιγκάλι (Ρουάντα) από τις 30 Οκτωβρίου έως τις 3 Νοεμβρίου 2017.
Συγκεκριμένα, το Συμβούλιο υπουργών γεωργίας της ΕΕ καλεί το διευθύνον όργανο της ITPGRFA να προβεί στα εξής:
- Αναβάθμιση της λειτουργίας του υφιστάμενου πολυμερούς συστήματος για τους φυτογενετικούς πόρους,
- Επέκταση του πεδίου εφαρμογής του και
- Βελτίωση της χρηματοδότησής του
Υπογραμμίζει επίσης τη σημαντική συμβολή των αγροτών και των τοπικών κοινοτήτων στη διατήρηση και την ανάπτυξη των φυτογενετικών πόρων, και τη σημασία των διατάξεων της συνθήκης που αφορούν «τα δικαιώματα των αγροτών».
Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής -όπως υπογραμμίζεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου υπουργών γεωργίας- θα αυξήσουν περαιτέρω την αλληλεξάρτηση μεταξύ των κρατών σχετικά με τη διατήρηση των φυτογενετικών πόρων για τα τρόφιμα και τη γεωργία και για το λόγο αυτό υπάρχει ανάγκη για πλήρη αξιοποίηση των εργαλείων που παρέχονται στη διεθνή συνθήκη ITPGRFA για την επίτευξη βιώσιμης γεωργίας και επισιτιστικής ασφάλειας, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη διατήρηση της αγροτο-βιολογικής ποικιλομορφίας και στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Περισσότερη έρευνα, διατήρηση και αναπαραγωγή φυτογενετικών πόρων
Το πολυμερές σύστημα απαιτεί από τα συμβαλλόμενα μέρη να διευκολύνουν την πρόσβαση σε φυτογενετικούς πόρους για έρευνα, διατήρηση και αναπαραγωγή μέσω της συμφωνίας των τυποποιημένων όρων μεταφοράς υλικών. Το Συμβούλιο υπουργών γεωργίας της ΕΕ, υπενθυμίζει ότι από όταν τέθηκε σε ισχύ εδώ και 10 χρόνια το πολυμερές σύστημα έχει επιτραπεί η ανταλλαγή 4 εκατ. φυτογενετικών πόρων μέσω τυποποιημένων όρων, οδηγώντας έτσι σε περισσότερη έρευνα και καλύτερο χαρακτηρισμό των φυτικών γενετικών πόρων και στην ανάπτυξη νέων ποικιλιών με αποτέλεσμα την καλύτερη διαθεσιμότητα σπόρων προς σπορά και άλλων φυτικών πολλαπλασιαστικών υλικών κατάλληλων για τη βελτίωση της παραγωγής τροφίμων και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Η πρόσβαση σε φυτογενετικούς πόρους για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι μια μεγάλη επιτυχία της διεθνούς συνθήκες κάτι που, σύμφωνα με το Συμβούλιο γεωργίας της ΕΕ, πρέπει να αναγνωριστεί και να οικοδομηθεί περαιτέρω και καλεί τις ιδιωτικές εταιρείες αναπαραγωγής σπόρων, τα δημόσια ερευνητικά ινστιτούτα, τους αγρότες και τις ΜΚΟ που σε εθελοντική βάση συνεισφέρουν στο πολυμερές σύστημα να συνεχίζουν να το κάνουν.
Επιπλέον, το Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη να αναγνωριστεί από τη διεθνή συνθήκη η πρόσβαση σε προϊόντα που είναι διαθέσιμα χωρίς περιορισμούς για περαιτέρω έρευνα και αναπαραγωγή, όπως οι ποικιλίες που προστατεύονται από τα δικαιώματα ποικιλίας φυτών. Ως εκ τούτου, ζητά να γίνει σαφής διάκριση μεταξύ των προϊόντων που είναι διαθέσιμα για περαιτέρω έρευνα και αναπαραγωγή και εκείνων που δεν είναι διαθέσιμα.
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη χρηματοδοτούν πολλά αναπτυξιακά προγράμματα συνεργασίας και projects για τη διατήρηση και την αειφόρο χρήση των φυτογενετικών πόρων, καθώς και για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των αγροτών με σκοπό την ανάπτυξη της βιώσιμης γεωργίας, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και την ανάπτυξη της αγροτικής έρευνας, τα οποία συμβάλλουν στη στρατηγική χρηματοδότησης της διεθνούς συνθήκης.
Η Κομισιόν ανησυχεί για το μεγάλο απόθεμα σκόνης γάλακτος
Σχετικά τις εξελίξεις στην αγορά εμπορευμάτων η Κομισιόν εξέφρασε την ανησυχία της στο Συμβούλιο για τα μεγάλα αποθέματα από τη δημόσια παρέμβαση στο αποβουτυρωμένο γάλακτος σε σκόνη (SMP) στην ΕΕ, τα οποία έχουν συγκεντρωθεί κατά τη διάρκεια της κρίσης γάλακτος και τα οποία στο μέλλον πρέπει να διατεθούν στην αγορά.
Σχετικά με τις επιπτώσεις του ρωσικού εμπάργκο για διάφορους τομείς από το καλοκαίρι του 2014 έως τα μέσα του 2016, η ΕΕ υιοθέτησε μια σειρά από μέτρα στήριξης που ξεπερνούν τα 1,5 δισ. ευρώ σε τρία χρονικά διαστήματα (Σεπτέμβριος 2015, Μάρτιος 2016 και Ιούλιος 2016). Η Κομισιόν ενημέρωσε το Συμβούλιο ότι από την εφαρμογή του τελευταίου πακέτου στήριξης η κατάσταση έχει βελτιωθεί για πολλούς τομείς αγοράς (ειδικά για το βοδινό και το χοιρινό κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα) καθώς οι τιμές έχουν αυξηθεί ειδικά το 2017 χάρη και στις εξαγωγές. Ωστόσο, σε εθνικό επίπεδο κάποιοι τομείς όπως τα πουλερικά ακόμη βρίσκονται υπό πίεση ή πρόκειται να εισέλθουν σε μεταβατικό στάδιο όπως η ζάχαρη, μετά και την κατάργηση των ποσοστώσεων από 1η Οκτωβρίου 2017. Κάποιοι υπουργοί γεωργίας ζήτησαν η Κομισιόν να προσέξει συγκεκριμένους τομείς που ακόμη αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω εποχικής υπερπροσφοράς, κακών καιρικών συνθηκών ή κτηνιατρικών περιορισμών.
Συμφωνία για τις αλιευτικές δυνατότητες στη Βαλτική το 2018
Επιπλέον, το Συμβούλιο συμφώνησε στις 9 Οκτωβρίου για τα συνολικά επιτρεπόμενα αλιεύματα (TAC) και τις εθνικές ποσοστώσεις του επόμενου έτους για τα 10 εμπορικά σημαντικότερα αλιευτικά αποθέματα στη Βαλτική Θάλασσα.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν που βασίζεται στις επιστημονικές συμβουλές από το Διεθνές Συμβούλιο για την Εξερεύνηση της Θάλασσας (ICES), η συμφωνία περιλαμβάνει έως το 2018 συγκράτηση της αλίευσης του μπακαλιάρου και αύξηση των αλιευμάτων για τη ρέγγα (+ 20%) και την παπαλίνα (+ 1%). Για τα υπόλοιπα ιχθυαποθέματα, οι υπουργοί αποφάσισαν τη μείωση αλίευσης για τη ρέγγα της Ρίγας (-7%), για το σολομό στον Κόλπο της Φινλανδίας (-5%), για το βασικό σολομό μπαϊζίν (-5%), για τον ανατολικό μπακαλιάρο (-8%), για τη Βοτανική ρέγγα (-40%), τη δυτική ρέγγα (-39%) και τη γλώσσα (-10%).
Οι υπουργοί Γεωργίας και αλιείας αποφάσισαν επίσης να αναβάλουν τις συζητήσεις σχετικά με τα μέτρα για την αλιεία χελιών σε μεταγενέστερο στάδιο προκειμένου να συζητήσουν μια πανευρωπαϊκή στρατηγική για την εξασφάλιση της προστασίας και της βιώσιμης χρήσης του αποθέματός τους.
Σημειώνεται, τέλος, ότι το επόμενο Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας έχει προγραμματιστεί για τις 6-7 Νοεμβρίου 2017 στις Βρυξέλλες.
Κασίμης: «Kατάλληλη χρηματοδότηση για να πιαστούν οι στόχοι της Agenda 2030»
Ο κ. Χ. Κασίμης στην παρέμβαση του σημείωσε τα προβλήματα του τομέα των οπωροκηπευτικών ο οποίος εξακολουθεί να επηρεάζεται αρνητικά εξαιτίας της συνέχισης του ρωσικού εμπάργκο καθώς και για την ανάγκη λήψης έκτακτων μέτρων διαρθρωτικού χαρακτήρα για την ενίσχυση των κλάδων της αγελαδοτροφίας και της αιγοπροβατοτροφίας. Αναφέρθηκε επίσης σε επιστολή- καταγγελία που έχει αποσταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε 3 Γενικές Δ/νσεις και Επιτρόπους, σχετικά με αποφάσεις άλλου ΚΜ, οι οποίες νομιμοποιούν στο εθνικό τους επίπεδο τη χρήση γεωγραφικών προσδιορισμών όπως η λέξη ελληνικό σε προϊόντα τους, με στόχο να εκμεταλλευτούν τη φήμη ποιοτικών ελληνικών γαλακτοκομικών προϊόντων.
Σχετικά με σχεδιασμό της νέας ΚΑΠ μετά το 2020, συμφώνησε επί της αρχής με τη δήλωση των χωρών visegrad για την ανάγκη επαρκούς χρηματοδότησης, απορρίπτοντας κάθε ιδέα εθνικής συγχρηματοδότησης. Τόνισε επίσης την επιτακτική ανάγκη για απλοποίηση, καθώς και ότι οι μελλοντικές προκλήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν καλύτερα μέσω της τελειοποίησης υπαρχόντων εργαλείων και διαδικασιών, παρά μέσω μεγάλων τομών.
Για τις εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις χώρες Mercosur από ελληνικής πλευράς σημειώθηκε ότι για να είναι η συμφωνία ισορροπημένη θα πρέπει να στηρίζεται στην αρχή της αμοιβαιότητας, διασφαλίζοντας ισότιμους όρους πρόσβασης και ανταγωνισμού στην αγορά, που βασίζονται σε κοινές περιβαλλοντικές, φυτοϋγειονομικές και υγειονομικές απαιτήσεις και απαιτήσεις για τη ευζωία των ζώων. Επίσης θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στις εν λόγω, αλλά και στις μελλοντικές, διαπραγματεύσεις το συνολικό επίπεδο των παραχωρήσεων της ΕΕ σε δασμολογικές ποσοστώσεις για όλα τα σημαντικά αγροτικά προϊόντα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των φρούτων και λαχανικών, του ελαιόλαδου και του οίνου.
Όσον αφορά στον αντίκτυπο των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών στην ΚΑΠ, ο κ. Κασίμης σημείωσε ότι η ΚΑΠ συμβάλλει ήδη θετικά σε πάρα πολλούς στόχους βιώσιμης ανάπτυξης ενώ παράλληλα ως μια διαρκώς εξελισσόμενη πολιτική θα συνεχίσει να ανταποκρίνεται και σε νέες προκλήσεις. Η επίτευξη αυτών των στόχων απαιτεί συνεργασία και συνέργειες τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε διεθνές επίπεδο, σημειώνοντας την πρωταρχική ανάγκη για πρόβλεψη κατάλληλης χρηματοδότησης ενώ μεταξύ άλλων σημειώθηκε η συμβολή της έρευνας, οι δράσεις ευαισθητοποίησης του κοινού και η μεταφορά πολύτιμης τεχνογνωσίας προς Τρίτες Χώρες εμπορικούς εταίρους της Ένωσης.
Το Συμβούλιο ενημερώθηκε επίσης για την εξέλιξη επί του θέματος των μολυσμένων αυγών με fipronil, τη χρηματοδότηση του συντονιστικού μηχανισμού της ΕΕ για χρήσεις ήσσονος σημασίας, τις βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού μηδενικής αποψίλωσης στη βάση των γνώσεων/ εμπειρίας ως προς το φοινικέλαιο, το κακάο και τη σόγια και την έναρξη διαδικασίας κατά των επιδοτήσεων και διαδικασίας αντιντάμπινγκ από τις αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών κατά της εισαγωγής μαύρης επιτραπέζιας ελιάς από την Ισπανία.
Όσον αφορά στα θέματα αλιείας, οι Υπουργοί ενημερώθηκαν για την ετήσια συνάντηση της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση Θυννοειδών Ατλαντικού (ICCAT), η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Μαρακές, 14-22 Νοεμβρίου 2017. Σχετικά με την εκτίμηση των αποθεμάτων τόννου στην περιοχή της Μεσογείου και την πιθανή μετατροπή του σχεδίου αποκατάστασης σε σχέδιο διαχείρισης, η ελληνική πλευρά σημείωσε ότι πρόκειται να διαμορφωθεί νέα προοπτική για την αλιεία του τόννου στη Μεσόγειο. Επανέφερε το πάγιο αίτημα της χώρας για αύξηση της κλείδας κατανομής για την Ελλάδα, όπως έχει αναγνωριστεί ομόφωνα από το Συμβούλιο, εδώ και δεκαετίες. Κλείνοντας σημείωσε ότι τα αποτελέσματα της φετινής ετήσιας συνόδου της ICCAT αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ανταποκρινόμενα στις προσδοκίες του αλιευτικού τομέα, με γνώμονα την βιωσιμότητα των θαλασσών μας και το ενωσιακό συμφέρον. Το Συμβούλιο, μετά από μακρά ολονύχτια διαπραγμάτευση κατέληξε σε πολιτική συμφωνία (με ειδική πλειοψηφία) για τις αλιευτικές δυνατότητες ορισμένων αποθεμάτων ιχθύων στη Βαλτική Θάλασσα για το έτος 2018. Επίσης αντάλλαξε απόψεις σχετικά με τις προσεχείς ετήσιες διαβουλεύσεις ΕΕ/Νορβηγίας. Ο Επίτροπος ενημέρωσε το Συμβούλιο για την πορεία υλοποίησης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας. Εξέφρασε τις ανησυχίες του για το χαμηλό ποσοστό εκτέλεσής του, την υστέρησή του έναντι άλλων ταμείων, τόσο σε σχέση με τις πληρωμές όσο και με την επιλογή των έργων. Η ελληνική αντιπροσωπεία ενημέρωσε για τη σημαντική πρόοδο υλοποίησης του Ελληνικού Προγράμματος (ΕΠΑλΘ 2014-2020). Σημειώθηκε ότι ολοκληρώθηκαν οι προπαρασκευαστικές ενέργειες διοικητικού οργανωτικού χαρακτήρα, ώστε να προετοιμαστεί το θεσμικό πλαίσιο για τις προσκλήσεις των μέτρων με αποτέλεσμα να έχει ενεργοποιηθεί το 62,09 % της Δημόσιας Δαπάνης του Προγράμματος.
