του Χρήστου Διαμαντόπουλου
Η πρώτη συνάντηση, η διακήρυξη, το χρονοδιάγραμμα και η «ομάδα των 10»
Ορόσημο για το μέλλον του ελληνικού συνεταιριστικού και αγροτικού κινήματος αποτελεί πλέον η 1η Ιουνίου του 2016. Πρόκειται για την ημέρα που ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα δεκάδων συνεταιριστών, που εκπροσωπούν υγιή σχήματα του χώρου, συγκεντρώθηκαν σε κεντρικό ξενοδοχείο της πρωτεύουσας και… φύτευσαν τον πρώτο σπόρο για τη δημιουργία ενός νέου μεγάλου Ενωτικού Φορέα. Του φορέα εκείνου που θα αναλάβει, σε δύσκολους καιρούς, την εκπροσώπηση του συνεταιριστικού και αγροτικού κινήματος, το οποίο βρίσκεται υπό κατάρρευση, αλλά και θα επιφορτιστεί με το δύσκολο έργο της επιστροφής των αγροτών, που τα τελευταία χρόνια έχουν χάσει την πίστη τους στον θεσμό, στους συνεταιρισμούς.
Το χρονοδιάγραμμα
Η πρώτη κίνηση ήταν να δημιουργηθεί μια πρώτη 10μελής προσωρινή διοίκηση, που στόχος της θα είναι να επικοινωνήσει το εγχείρημα και να προσελκύσει ακόμα περισσότερους συνεταιρισμούς. Επιπλέον, ο ρόλος των «10» θα είναι η διαμόρφωση ενός καταστατικού (σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα θα ολοκληρωθεί εντός του Ιουνίου) που θα συνυπογράψουν όλα τα μέλη. Ωστόσο, ήδη την 1η Ιουνίου, οι δεκάδες εκπρόσωποι των συνεταιριστικών οργανώσεων που συναντήθηκαν στην Αθήνα, συνυπέγραψαν την Διακήρυξη του νέου Ενωτικού Φορέα, που κάνει λόγο για ένα αναπτυξιακό εταιρικό σχήμα, εθνικής εμβέλειας και σημαντικού εύρους δραστηριοτήτων, «προκειμένου να συμβάλει στην ανάπτυξη των κάθε μορφής αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων της χώρας».
Επιπλέον, άμεσα (μετά τις 20 Ιουνίου, όπως πληροφορηθήκαμε) θα έχει βρεθεί και ο χώρος, στην Αθήνα, που θα στεγαστεί ο νέος φορέας. Ήδη οι πρωτεργάτες αυτού του εγχειρήματος προσανατολίζονται σε έναν χώρο στην περιοχή «μεταξύ του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και του ΟΠΕΚΕΠΕ, αφού εκεί είναι ο χώρος μας και εκεί λαμβάνονται οι αποφάσεις».
Η δεκάδα
Την προσωρινή 10μελή διοίκηση του Ενωτικού Φορέα αποτελούν (μετά από συμφωνία όλων των συμμετεχόντων, στη συνάντηση της 1ης Ιουνίου) οι:
- Χρήστος Γιαννακάκης, Πρόεδρος της Κοινοπραξίας Συνεταιρισμών Ομάδων Παραγωγών Ημαθίας και στέλεχος του ΑΣ Βέροιας «Venus Growers»
- Θανάσης Τσιοτίνας, πρόεδρος του Αγροτικού – Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Αρκαδίας «η Ένωση»
- Νίκος Στεργίου, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πελεκάνος
- Νίκος Δασκαλάκης, Πρόεδρος της ΕΑΣ Ιεράπετρας
- Βασίλης Παρόλας, Γενικός Διευθυντής του Αγροτικού Συνεταιρισμού Θεσπρωτίας και Αντιπρόεδρος της Cogeca
- Χρήστος Μπαρλιάς, πρόεδρος της ΑΕΣ Κορινθίας
- Νικήστρατος Χαροκόπος, πρόεδρος του συνεταιρισμού Ρεθύμνης
- Νίκος Γκίζας, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Άρτας και Φιλιππιάδας
- Μάρκος Λέγγας, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Pegasus Αγροδιατροφή «7 Grapes»
- Δημήτρης Μόσχος, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Καστοριάς.
«Κύριοι πάμε!»
Με αυτή τη… μαγιά, οι προσδοκίες που γεννήθηκαν είναι μεγάλες. Έχουμε παρευρεθεί σε πολλές συγκεντρώσεις συνεταιριστών και αυτό που οφείλουμε να καταθέσουμε είναι πως ποτέ στο παρελθόν σε μια τέτοια συνάντηση δεν ακούστηκαν δημιουργικές προτάσεις ούτε δημιουργική κριτική για τα λάθη που έγιναν. Συνήθως αναλωνόντουσαν σε στείρα κριτική των κυβερνητικών αποφάσεων: «Πρέπει να ξαναπάρουμε τον ρόλο που μας ανήκει. Γι’ αυτό πιστεύω ότι αυτή την στιγμή, από αυτή την συγκέντρωση, πρέπει να ξεκινήσει η πρωτοβουλία μιας Ομάδας Εργασίας που θα αποτελέσει πόλο συσπείρωσης ώστε να δημιουργήσουμε ένα πρότυπο καταστατικού –αφού συμφωνήσουμε όλοι– και να προχωρήσουμε στο νέο νομικό πρόσωπο το οποίο συνδικαλιστικά θα εκπροσωπεί επάξια τις συνεταιριστικές οργανώσεις», τόνισε ο Χρήστος Γιαννακάκης. Και πρόσθεσε: «Η Venus είναι μια από τις μεγαλύτερες συνεταιριστικές οργανώσεις της χώρας. Είμαστε μαζί με εσάς που θέλετε να ξαναστήσετε το κίνημα και λέμε: Κύριοι πάμε! Αν δεν πάρουμε τον σταυρό στον ώμο μας, κανένας δεν πρόκειται να τον σηκώσει για λογαριασμό μας. Και κυρίως από το παλιό και από το σάπιο δεν μπορεί να ξεκινήσει τίποτα σωστό. Με καθαρά χαρτιά θα στήσουμε κάτι καινούριο, υπηρετώντας το κίνημα».
Αλλαγή νοοτροπίας
Ο πρόεδρος του Αγροτικού – Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Αρκαδίας «η Ένωση», Θανάσης Τσιοτίνας, παρουσίασε μια έρευνα σχετικά με την υπάρχουσα κατάσταση στην ελληνική γεωργία αλλά και για το πώς «ονειρεύεται» αυτή η ομάδα να δουλέψει το συνεταιριστικό κίνημα. Συμπερασματικά, ο κ. Τσιοτίνας τόνισε ότι οι συνεταιρισμοί, εκτός από τον ρόλο που έχουν σήμερα, θα πρέπει να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στη μεταποίηση και την προώθηση των αγροτικών προϊόντων. Επιπλέον, όσον αφορά το θέμα του κενού εκπροσώπησης των συνεταιριστικών οργανώσεων, σημείωσε χαρακτηριστικά: «Αυτή την στιγμή έχει ξεκινήσει η συζήτηση για τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ μετά το 2020 και δεν υπάρχει κάποιος από εμάς να θέσει στόχους και προτεραιότητες». Και πρόσθεσε: «Πρέπει να αποκαταστήσουμε την εικόνα του αγροτικού συνεταιρισμού με αλλαγή νοοτροπίας, αφού η έννοιά του είναι φθαρμένη. Οφείλουμε να χαράξουμε την αγροτική πολιτική και να παίξουμε πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή, θέτοντας προτεραιότητες και επιλύοντας ζητήματα που ταλανίζουν τους συνεταιρισμούς και τους αγρότες».
Πάνω στο τραπέζι
Από την πλευρά του ο Νίκος Στεργίου, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πελεκάνος, τόνισε: «Δεν θέλω να ρίξω ευθύνες πουθενά, αφού όλοι φέρουμε κάποιες, αλλά το συνεταιριστικό κίνημα απαξιώθηκε. Είμαστε εδώ προκειμένου να κάνουμε κάτι νέο το οποίο είναι στο χέρι μας και νομίζω ότι μπορούμε να το επιτύχουμε. Άλλωστε, από τον κάθε συνεταιρισμό που προέρχεται ο καθένας μας, έχουμε πετύχει πολλά. Πρέπει να ξεκινήσουμε λοιπόν κάτι πολύ δυνατό, αφού έχουμε τη δύναμη. Αν είμαστε σοβαροί και συζητάμε ανοιχτά, όλοι μαζί πάνω στο τραπέζι και όχι κάτω από αυτό, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, θα πάμε μπροστά!».
Κάτι καινούριο
Ενωτικός εμφανίστηκε και ο Νίκος Δασκαλάκης, Πρόεδρος της ΕΑΣ Ιεράπετρας, συμπληρώνοντας: «Θεωρώ ότι δεν πρέπει να μπούμε στην λογική οποιασδήποτε αντιπαράθεσης με ό,τι υπήρχε αλλά στη λογική της ανάγκης διαμόρφωσης κάτι καινούργιου. Δεν μπορούμε, λοιπόν, παρά να συζητήσουμε πολιτικά πια ένα και μοναδικό θέμα. Αυτό το συνεταιριστικό κίνημα που είχαμε, αποτελούσε υποπαράρτημα ενός πελατειακού σάπιου κράτους. Υπάρχει ανάγκη να δημιουργηθεί κάτι καινούριο, ταυτόχρονα όμως πρέπει να απορρίψουμε ορισμένα κρίσιμα ζητήματα, είτε το θέλουμε είτε όχι, στο πίσω μέρος του μυαλού μας. Το σημερινό συνεταιριστικό κίνημα πρέπει να λειτουργήσει ταυτόχρονα, με κριτήρια επιχειρηματικού χαρακτήρα, διατηρώντας στοιχεία της κοινωνικής διάστασής του. Σε καμία περίπτωση, όμως δεν μπορεί να έχει ζωή, αν δεν είναι εξίσου αποτελεσματικό και βιώσιμο με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Το εγχείρημά μας αυτό θα κριθεί εκ του αποτελέσματος».
Συντονισμένα
Για το κενό εκπροσώπησης των συνεταιρισμών, αλλά και για το τι μέλλει γενέσθαι, μίλησε στην συνάντηση ο Βασίλης Παρόλας, Γενικός Διευθυντής του Αγροτικού Συνεταιρισμού Θεσπρωτίας και Αντιπρόεδρος της Cogeca: «Πηγαίνω στο εξωτερικό και αισθάνομαι απομονωμένος. Προσπαθώ για κάποια κρίσιμα ζητήματα να πάρω θέσεις από κάποιον φορέα στην Ελλάδα, ώστε να τοποθετηθώ, και δεν έχω θέσεις. Οργανωμένες θέσεις του συνεταιριστικού κινήματος δεν μπορώ να παρουσιάσω. Αυτού του είδους τα θέματα θα πρέπει να τα συζητήσουμε, στα πλαίσια ενός οργάνου τέτοιου, που θα μας δίνει την δυνατότητα να παλεύουμε συντονισμένα ώστε να πετυχαίνουμε. Έχουμε μπροστά μας την ενδιάμεση αναθεώρηση της ΚΑΠ, ενόψει του 2017, αλλά και τη συζήτηση για την ΚΑΠ μετά το 2020. Ποιος θα συζητήσει τι αλλαγές πρέπει να γίνουν; Αν ξεκινήσουμε εμείς αργά, θα έχουν φτιαχτεί οι συσχετισμοί και θα έχουν ληφθεί οι βασικές αποφάσεις».
«Να αποφασίζουμε εμείς»
Ο Χρήστος Μπαρλιάς, πρόεδρος της ΑΕΣ Κορινθίας, υπογράμμισε: «Σήμερα είναι η ημέρα που η αναγκαιότητα των καιρών ζητάει αυτό που φτιάχνουμε. Πρέπει να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Να αποφασίζουμε εμείς για εμάς και να θέτουμε τις προτάσεις μας στο υπουργείο με στοιχεία. Δεν θα μπούμε σε μεμψιμοιρία και αντιπαράθεση με κανέναν. Με ενδιαφέρει αυτό το εγχείρημα να αγαπηθεί από τον αγροτικό και συνεταιριστικό κόσμο, ώστε να ενωθούμε και πάλι και να μας σέβεται το υπουργείο και η κοινωνία. Πρέπει μέσα σε ένα μήνα να έχουμε διαμορφώσει ένα καταστατικό και στη συνέχεια να συγκεντρωθούμε πάλι, προκειμένου να το συζητήσουμε».
Στις αιτίες που το συνεταιριστικό κίνημα έχει χάσει την αξιοπιστία του, αναφέρθηκε ο Νικήστρατος Χαροκόπος, πρόεδρος του συνεταιρισμού Ρεθύμνης. «Μια από τις αιτίες που οι συνεταιρισμοί δεν έχουν απήχηση στον κόσμο είναι η ΠΑΣΕΓΕΣ, αφού τα τελευταία 6 χρόνια τουλάχιστον δεν ασχολήθηκε ποτέ να λύσει ένα πρόβλημα. Στον νέο φορέα, θα πρέπει να μπουν υγιείς συνεταιρισμοί και αυτό θα πρέπει να το διασφαλίσουμε πρώτοι εμείς. Εμείς πρέπει να πείσουμε και τους άλλους συναδέλφους μας και θα έρθουν πολλοί, αλλά θα πρέπει να κάνουμε και αυστηρή επιλογή», δήλωσε ο Κρητικός.
Παίρνοντας τον λόγο, ο Νίκος Γκίζας, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Άρτας και Φιλιππιάδας, σημείωσε: «Μπορεί οι συνεταιρισμοί να έχουν χτυπηθεί, όμως μεγάλο μέρος ακόμα των αγροτών μας εμπιστεύεται. Το βλέπω στην περιοχή μου. Η πλειοψηφία των αγροτών θα είναι μαζί μας, αφού υπάρχει μεγάλη αναγκαιότητα σύστασης ενός τέτοιου νέου φορέα».
Χρεοκοπημένο κίνημα
Και ο Μάρκος Λέγγας, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Pegasus Αγροδιατροφή «7 Grapes», αναφέρθηκε στην ανάγκη εκπροσώπησης των συνεταιρισμών σε ευρωπαϊκό επίπεδο: «Αν ήταν επιτυχημένο το συνεταιριστικό κίνημα, αυτή την στιγμή θα βλέπαμε νέους ανθρώπους στη γεωργία, δεν θα υπήρχαν κόκκινα δάνεια και όλοι θα είμασταν μια χαρά. Ωστόσο, αυτό που βλέπουμε είναι ένα χρεοκοπημένο κίνημα σε όλα τα επίπεδα. Ο ρόλος μας θα πρέπει να είναι πολύ σημαντικός στις Βρυξέλλες, αφού εκεί λαμβάνονται οι αποφάσεις, και πρέπει να έχουμε λόγο και συμμετοχή. Δεν πρέπει, λοιπόν, να πέσουμε στα ίδια ατοπήματα, αλλά να ξαναδημιουργήσουμε ένα νέο brand name που θα λειτουργήσει υπέρ μας».
Τέλος, ο Δημήτρης Μόσχος, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Καστοριάς, πρόσθεσε ότι «είναι επιτακτική η ανάγκη δημιουργίας αυτού του νέου φορέα που επιχειρούμε, και κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να είχε γίνει… χθες. Τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στους συνεταιρισμούς όλο αυτό το διάστημα έχουν να κάνουν με τις πελατειακές σχέσεις που αναπτύχθηκαν με τους πολιτικούς. Είναι πολύ δύσκολο να φέρουμε ξανά τον κόσμο στους συνεταιρισμούς και αυτό πρέπει να είναι το στοίχημά μας. Χρειάζεται η παρέμβαση, λοιπόν, ενός οργάνου που θα μπορεί να πηγαίνει στο υπουργείο και να θέτει τα προβλήματά μας. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Πρέπει αυτός ο νέος φορέας να ξεκινήσει και κάποια προβλήματα θα λυθούν στον δρόμο. Πρέπει να μπούμε μπροστά, πέρα από πολιτικές πεποιθήσεις, και να μας ενδιαφέρει πώς θα επιβιώσει ο αγροτικός κόσμος».
