Δημοσιοποιήθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα τα συμπεράσματα της τελευταίας Συμβουλευτικής Επιτροπής της ΕΕ για το ελαιόλαδο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο απολογισμός της απερχόμενης εμπορικής περιόδου, οι εκτιμήσεις για την επόμενη, αλλά και η πορεία των συνομιλιών για το διεθνές εμπόριο, που επηρεάζουν έναν τόσο εξωστρεφή τομέα.
Η παραγωγή ελαιολάδου, την εμπορική περίοδο 2015/16, στην ΕΕ, ανήλθε στα 2,3 εκατομμύρια τόνους και ήταν αυξημένη κατά 61% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η αύξηση αυτή προήλθε κυρίως από την Ισπανία και από τον διπλασιασμό περίπου της ιταλικής παραγωγής, δεδομένου ότι η ελληνική παραγωγή αυξήθηκε μόλις κατά 7% περίπου.
Πίνακας: Παραγωγή ελαιολάδου στην ΕΕ 2013/14-2015/16 (χιλ. τόνοι)
Η παραγωγή των τρίτων χωρών της Μεσογείου, της Τυνησίας, της Τουρκίας, του Μαρόκου και της Συρίας, ήταν πτωτική και συνολικά ανήλθε περίπου στους 400.000 τόνους. Οι σχετικά χαμηλότερες ποσότητες της Τυνησίας μειώνουν τις εξαγωγές της προς την ΕΕ με προνομιακά δασμολογικά καθεστώτα και γενικά μειώνουν τις πιέσεις προς την ευρωπαϊκή ελαιοπαραγωγή.
Πίνακας: Παραγωγή ελαιολάδου χωρών που δεν είναι μέλη της ΕΕ 2013/14-2015/16 (χιλ. τόνοι)
Οι τιμές παραγωγού, ειδικά στην Ιταλία και την Ισπανία, μετά από μία περίοδο αύξησης το 2014/15, ακολούθησαν πτωτική πορεία και τάσεις σταθεροποίησης. Στην Ελλάδα ωστόσο, οι διακυμάνσεις ακολουθούν μία εντελώς διαφορετική λογική από ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη (δες σχολιασμό σε διπλανή στήλη).
Σε ό,τι αφορά τις επιτραπέζιες ελιές, η ευρωπαϊκή παραγωγή, την περίοδο 2015/16, ανήλθε τελικά στους 1,9 εκατομμύρια τόνους, σε σύνολο 2,7 εκατομμυρίων της παγκόσμιας παραγωγής. Η ΕΕ εισάγει και προϊόν τρίτων χωρών, το οποίο συχνά επεξεργάζεται και επανεξάγει. Βασικοί προμηθευτές της ΕΕ είναι το Μαρόκο (50%), η Τουρκία(20%) και η Αίγυπτος. Να τονισθεί ότι «ελιές τύπου Καλαμάτας», που προέρχονται από το Μαρόκο, συχνά ελληνοποιούνται και διακινούνται στην ελληνική ή και ευρωπαϊκή αγορά ευρύτερα.
Προοπτικές 2016/17
Οι προβλέψεις για την περίοδο 2016/17 είναι ιδιαίτερα επισφαλείς, λόγω και του όψιμου χαρακτήρα της βασικής παραγωγού χώρας, της Ισπανίας. Οι πρώτες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι η παραγωγή της Ισπανίας εμφανίζεται σε σταθερά ικανοποιητικά επίπεδα, αλλά μάλλον μειωμένη σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές-ρεκόρ. Οι προβλέψεις για την παραγωγή της Ιταλίας εμφανίζονται έντονα πτωτικές. Τέλος, η Ελλάδα, μετά από δύο χρονιές με παραγωγή άνω των 300 χιλιάδων τόνων, αναμένει μειωμένη παραγωγή.
Eξαγωγικό εμπόριο
Η σημασία των δασμών στις ροές του διεθνούς εμπορίου είναι πλέον περιορισμένη. Τα κυρίαρχα θέματα σήμερα είναι τα φυτοϋγειονομικά και οι μη-δασμολογικοί φραγμοί. Οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ, για παράδειγμα, προσπαθούν να εισάγουν νέες ρυθμίσεις για τις προδιαγραφές του ελαιόλαδου της Καλιφόρνια.
Το σύνολο του κλάδου προετοίμασε, στα πλαίσια των συνομιλιών της ΕΕ και των ΗΠΑ για την ΤΤΙΡ, μία ενιαία θέση, που αφορούσε θέματα όπως η σήμανση, τα χημικά στοιχεία, οι μέθοδοι ανάλυσης των υπολειμμάτων των φυτοφαρμάκων, η συμμετοχή των ΗΠΑ στη διεθνή οργάνωση ελαιολάδου IOC. Ωστόσο, όπως έγινε γνωστό, η εναρμόνιση τέτοιων θεμάτων δεν καλύπτονται από τις διαδικασίες της ΤΤΙΡ.
Παρόμοια προβλήματα υπάρχουν και με την Αυστραλία. Τέλος, μη-δασμολογικοί φραγμοί υπάρχουν στην αγορά της Βραζιλίας, της Σαουδικής Αραβίας, της Ινδίας, του Βιετνάμ, της Κίνας, του Καναδά και της Νοτίου Αφρικής.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον εκδηλώθηκε για την κοινή πρόταση ευρωπαϊκού προγράμματος με τη συμμετοχή της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, για την προώθηση του ελαιόλαδου στην αγορά των ΗΠΑ.
