Στο εύρος των 60-80 λεπτών το κιλό κυμάνθηκε φέτος η τιμή παραγωγού στα αχλάδια, αναλόγως ποιότητας και συμφωνιών που κλείστηκαν, οπότε σε καθαρή αξία μπορεί να ήταν και πιο κάτω από αυτά τα επίπεδα. Το 2017-2018 χαρακτηρίστηκε από δυναμική παραγωγή, αύξηση φυτεύσεων και επιλογή νέων ποικιλιών ανθεκτικών στο βακτηριακό καύσιμο, που ανέστειλε την ανάπτυξη της καλλιέργειας τα προηγούμενα έτη.
Ο Όμηρος το ανέφερε ως «δώρο των θεών». Αποτελεί μέρος της ευρείας γκάμας των φθινοπωρινών φρούτων που προσπαθούν να διεκδικήσουν ένα μερίδιο της καταναλωτικής ζήτησης που κατευθύνεται κυρίως σε εσπεριδοειδή και ακτινίδια. Ο λόγος για τα αχλάδια και ειδικά την ποικιλία Κρυστάλλια, που κυριαρχεί στην εσωτερική αγορά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η παραγωγή του εν λόγω προϊόντος στην Ελλάδα από τους 124.000 τόνους που είχε φτάσει το 1975, πλέον κυμαίνεται μεταξύ 60.000-70.000 τόνων. Αιτία ήταν η έξαρση της ασθένειας του βακτηριακού καψίματος της αχλαδιάς. Πλέον, σύμφωνα με ρεπορτάζ της «ΥΧ», παρατηρείται αύξηση φυτεύσεων σε αρκετά μέρη της χώρας.
Υπενθυμίζεται ότι, ανάλογα και με την ποικιλία, τα δέντρα αυτά γίνονται παραγωγικά από τον 3ο-4ο χρόνο στην πυκνή φυτεία και πιο σύνηθες είναι από τον 5ο χρόνο στην ελεύθερη παλμέτα. Ως εκ τούτου, μόλις οι νέες φυτεύσεις ευοδωθούν, τότε η αύξηση της παραγωγής θα σημάνει πίεση των τιμών παραγωγού στην εσωτερική αγορά. Ταυτόχρονα, εγείρονται ερωτήματα κατά πόσο είμαστε έτοιμοι, όσον αφορά τις αποθήκες και τους ψυκτικούς θαλάμους, για να καλυφθούν οι νέοι όγκοι παραγωγής.
Συν 30%-40% φέτος η παραγωγή
Ανεβασμένη γενικά κατά 30%-40% ήταν η παραγωγή φέτος στην ποικιλία Κρυστάλλια, όπως μας ενημερώνει ο Σωτήρης Ταμπόσης, υπεύθυνος στον Συνεταιρισμό ΑΣΕΠΟΠ Τυρνάβου. «Η παραγωγή είναι αυξημένη, καθώς μπήκαν και κάποια στρέμματα παραπάνω, αλλά και οι αποδόσεις ήταν καλές. Αυτήν τη στιγμή έχει τελειώσει η συγκομιδή. Η ποικιλία Santa Maria διαρκεί μέχρι και τον Οκτώβριο- Νοέμβριο. Η ποικιλία Κρυστάλλια, η οποία είναι βασική για την περιοχή του Τυρνάβου, ξεκινά από τον Σεπτέμβριο και πάει μέχρι και τον Μάιο ανάλογα και την αποθήκευση», τονίζει ο ίδιος. Σημειώνεται ότι η παραγωγή του ΑΣΕΠΟΠ Τυρνάβου φέτος έφτασε τα 1,5 εκατ. κιλά.
Από αυτά κάποια φορτία κατευθύνθηκαν προς εξαγωγή –κυρίως προς το Ισραήλ– και τα υπόλοιπα στην εσωτερική αγορά, σύμφωνα με τον κ. Ταμπόση. «Η Ευρώπη δεν καταναλώνει Κρυστάλλια», προσθέτει ο ίδιος. Όσον αφορά τη συνεργασία τους με τον ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού για τη διακίνηση των τυρναβίτικων αχλαδιών, ο κ. Ταμπόσης αναφέρει: «Το κύριο προϊόν του Βελβεντού είναι τα ροδάκινα. Η περιοχή αυτή δεν παράγει Κρυστάλλια, οπότε και αποφασίσαμε να συνεργαστούμε με τον ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού για τη διακίνηση των αχλαδιών στην εσωτερική αγορά, κυρίως σε μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ.
Σχετικά με τα φετινά επίπεδα τιμών, ο κ. Ταμπόσης τονίζει ότι «είχαμε μεγάλες διακυμάνσεις και ευρύ φάσμα τιμών. Γύρω στα 60-80 λεπτά το κιλό ήταν οι τιμές. Όμως, εξαρτώνται από την ποιότητα και τις ιδιαίτερες συμφωνίες με τους εμπόρους, που μπορεί να σημάνουν λιγότερα χρήματα στο τέλος στα χέρια των παραγωγών».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η καλλιέργεια «σκοντάφτει» στις συγκεκριμένες δυνατότητες που έχει η Ελλάδα. «Η εγχώρια κατανάλωση βρίσκεται γύρω στα 20 εκατ. κιλά. Αν αυξηθεί η ζήτηση, γιατί τώρα έχει πέσει η αγοραστική δύναμη, τότε μπορεί να δούμε βελτίωση τιμών. Βέβαια, τώρα αρχίζουν και βάζουν παντού αχλαδιές ανεξέλεγκτα χωρίς να ξέρουμε τι συνέπειες θα έχει αυτό. Μπαίνουν σε Μακεδονία, Πελοπόννησο, Μαγνησία. Επειδή η κατανάλωση είναι συγκεκριμένη, φοβάμαι ότι τα πράγματα θα δυσκολέψουν πολύ», αναφέρει ο κ. Ταμπόσης.
Σημειώνεται, τέλος, ότι ως χώρα εξάγουμε σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Ρωσία, Αλβανία και Σκόπια, ενώ την περίοδο που δεν έχουμε αχλάδια εισάγουμε από Αργεντινή, Νότια Αφρική και Χιλή.
Σκιαγραφώντας την καλλιέργεια
Το γεγονός ότι, ως χώρα, είμαστε ελλειμματικοί στα αχλάδια αναδεικνύει η γεωπόνος Σοφία Κεμπανίδου από τα φυτώρια Farm Hellas. «Από στοιχεία του 2012, υπάρχει μια παραγωγή γύρω στους 75.000 τόνους αχλάδια από διάφορες περιοχές της χώρας, με κυριότερο παραγωγικό κέντρο τη Θεσσαλία, που αντιστοιχεί γύρω στους 25.000 τόνους (σ.σ. αυτή η ποσότητα πρέπει να έχει αυξηθεί τώρα), ακολουθεί η Μακεδονία με 25.000 τόνους περίπου και οι υπόλοιπες ποσότητες μοιράζονται στα άλλα μέρη της καλλιέργειας. Γενικά, η αχλαδιά καλλιεργείται σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές, αλλά κυρίως σε Θεσσαλία και Μακεδονία.
Ξεκίνησαν και η Τρίπολη (Πελοπόννησο) και η Δυτική Μακεδονία (Καβάλα, Χρυσούπολη). Επίσης, αχλαδοπαραγωγός περιοχή είναι και η Κρήτη. Είχαν πολλές ποσότητες, κατά κύριο λόγο, Κρυστάλλι και Κοντούλα, αλλά λόγω του βακτηρίου (Erwinia milovora) άρχισαν να ξεριζώνουν τους αχλαδεώνες», αναφέρει η ίδια. «Εξαιτίας του βακτηρίου, είχαν μειωθεί οι εκτάσεις στην Ελλάδα, γιατί αποδεκάτιζε ολόκληρα χωράφια, καθώς δεν υπάρχουν μέσα καταπολέμησης, γι’ αυτό και είμαστε ελλειμματικοί.
Όμως, μπήκαν νέες ποικιλίες, κυρίως η Sissy που έχει άνοση στο βακτήριο, και η αγορά της αχλαδιάς ανεβαίνει. Οι ποικιλίες που καλλιεργούνται στην Ελλάδα είναι οι πρώιμες Κοντούλες, που προσβάλλονται απόλυτα από το βακτήριο, και δεν έχουν διατηρησιμότητα στο ψυγείο, γι’ αυτό από τα μέσα προς τα τέλη Ιουνίου που μαζεύονται μέσα σε έναν μήνα πρέπει να καταναλωθούν. Μετά το βασικό επιτραπέζιο αχλάδι είναι το Κρυστάλλι, το οποίο δεν εξάγεται, καθώς μόνο οι Έλληνες τρώνε πράσινο αχλάδι. Έπονται τα Williams, τα Highland, που είναι βιομηχανικά, και τα Sissy, που έχουν μπει τα τελευταία 6-7 χρόνια στην ελληνική αγορά και πολύ πιο δυνατά την τελευταία τριετία και δίδονται σε παραγωγούς που έχουν συνάψει συμφωνίες με κονσερβοποιίες, όπως η Venus και η ΚΡΟΝΟΣ, αλλά έχει ζήτηση και ως επιτραπέζιο. Όμως, τον μεγάλο όγκο τον απορροφά η βιομηχανία».
Το καυτό καλοκαίρι και η μη πρόψυξη προκάλεσαν προβλήματα
Για ανεβασμένες τιμές, αλλά όχι σε ικανοποιητικά επίπεδα κάνει λόγο στην «Ύπαιθρο Χώρα» ο Γιώργος Ζέικος, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Αγιάς «Κίσσαβος», ενώ και αυτός αναφέρει ότι τα Κρυστάλλια έχουν ζήτηση μόνο στην εσωτερική αγορά. «Σίγουρα η δύσκολη οικονομική κατάσταση με μια αυξημένη παραγωγή καθιστά δύσκολη την αγορά αχλαδιού. Ακόμη ένας λόγος που επηρεάστηκε αρνητικά το αχλάδι και καταγράφηκαν ζημιές για όσους το διακίνησαν ή το αποθήκευσαν είναι το γεγονός ότι κατά το καλοκαίρι είχαμε πολύ υψηλές θερμοκρασίες στη συγκομιδή και αυτό δημιούργησε πρόβλημα, όταν δεν έγινε πρόψυξη πριν μπουν σε ψυκτικούς θαλάμους, οπότε είχαν ποιοτικά προβλήματα.
Πέρυσι, οι τιμές για τα καλύτερα έφταναν τα 75 λεπτά το κιλό, φέτος έχουν πάει 10 λεπτά πιο πάνω, αλλά δεν είχαμε αξιόλογη ζήτηση», καταλήγει ο ίδιος. Σημειώνεται ότι ο συνεταιρισμός πέραν των αχλαδιών επεκτείνεται στην καλλιέργεια κερασιού (σε στυλ θερμοκηπιακό για πρωιμότητα) και μήλου Gala, καθώς και λωτού με λίγα κτήματα.
