Η κτηνοτροφία είναι ένας από τους σπουδαιότερους κλάδους ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα και ειδικά η προβατοτροφία, που είναι ίσως η πιο παλιά παραδοσιακή εκτροφή που παράγει την πρώτη ύλη (γάλα) για την παραγωγή του πιο διαδεδομένου μας προϊόντος στον κόσμο, τη φέτα.
Για την παραγωγή, όμως, τέτοιων προϊόντων, τα οποία να είναι ανταγωνιστικά παγκοσμίως και να διατηρήσουν τη φήμη τους και την ποιότητά τους, είναι απαραίτητη η ύπαρξη κτηνοτροφικών μονάδων που να πληρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές για την ευζωία του ζωικού πληθυσμού που φιλοξενούν.
Τέτοιου είδους εγκαταστάσεις είναι τα ποιμνιοστάσια για την παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος ή κρέατος, τα βουστάσια, τα πτηνοτροφεία, τα κονικλοτροφεία, τα χοιροστάσια, αλλά και μονάδες ειδικών εκτροφών, όπως στρουθοκαμιλοτροφεία, σαλιγκαροτροφεία, ιχθυοτροφεία, μονάδες εκτροφής γουνοφόρων ζώων κ.λπ.
Οι σταβλικές εγκαταστάσεις για οποιαδήποτε χρήση προορίζονται θα πρέπει να εξασφαλίζουν:
- Αύξηση της παραγωγής, όπως για παράδειγμα: αύξηση ποσότητας του παραγόμενου γάλακτος, αύξηση της μάζας του παραγόμενου κρέατος, αύξηση της ποσότητας των γεννήσεων στη μονάδα είτε για παραγωγικά ζώα είτε ακόμη και αβγών κ.λπ.
- Βελτίωση της ποιότητας, όπως για παράδειγμα παραγωγή γάλακτος με καλύτερα χαρακτηριστικά (λίπος και πρωτεΐνη), κρέας με καλύτερη κατανομή ή και λιγότερο λίπος, αβγά μεγαλύτερου μεγέθους κ.λπ.
- Παραγωγή ανταγωνιστικών προϊόντων, όπως για παράδειγμα αβγά πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα ή κρέας ή γάλα με την κατάλληλη λιποπεριεκτικότητα ή πρωτεΐνη κ.λπ.
Οι προϋποθέσεις για την εξασφάλιση των παραπάνω είναι οι εξής:
- Επιλογή βελτιωμένου ζωικού κεφαλαίου
- Επιλογή κατάλληλων ζωοτροφών και σωστών σιτηρεσίων
- Δημιουργία απαραίτητων συνθηκών υγιεινής και καλής διαβίωσης των ζώων
Για την εξασφάλιση της τρίτης προϋπόθεσης, θα πρέπει να ακολουθηθούν τα παρακάτω βήματα:
- Έλεγχος της προτεινόμενης περιοχής εγκατάστασης, ώστε να πληρούνται οι προδιαγραφές για αδειοδότηση (αποστάσεις από οικισμό, αρχαιολογία, δασαρχείο, πολεοδομία, χρήση γης κ.λπ.).
- Σωστός αρχικός σχεδιασμός της μονάδας, σύμφωνα με το είδος της εκτροφής, τις ανάγκες του κτηνοτρόφου, τις ιδιαιτερότητες της περιοχής (μορφολογία, κλίμα, αποστάσεις, ρευματοληψία και υδροληψία κ.λπ.).
- Δημιουργία αποστραγγιστικού, αποχετευτικού συστήματος και συστήματος συλλογής και προσωρινής επεξεργασίας κόπρου. Σε κάποιες εκτροφές (πτηνοτροφεία, χοιροστάσια) μπορεί να είναι απαραίτητη και περαιτέρω επεξεργασία, όπως βιολογικός καθαρισμός, διαχωρισμός κ.λπ.
- Κατασκευή που να εξασφαλίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις στα καιρικά φαινόμενα (χιόνι 85 κιλά/τ.μ. και ανεμοπίεση τουλάχιστον 125 χιλ./ώρα).
- Οι κατασκευές να απαρτίζονται από γαλβανισμένα ταχυσύνδετα σκελετικά στοιχεία για εύκολη συναρμολόγηση και μεγάλη αντοχή στα οξέα.
- Να υπάρχει δυνατότητα ποικίλης επιλογής υλικών κάλυψης που να εξασφαλίζουν μεγάλη διάρκεια ζωής και μόνωση.
- Να είναι οικονομικά και να μην επιβαρύνονται με πρόσθετα έξοδα (πολεοδομικά σχέδια, άδειες, ΙΚΑ, επιπλέον τσιμέντα και χωματουργικά) και να παρέχεται η δυνατότητα κατασκευής με απαλλαγή οικοδομικής άδειας (θερμοκηπιακού τύπου) και προέγκρισης κατασκευής σε μικρό χρονικό διάστημα (εντός τριών ημερών), ώστε να αποφεύγονται οι χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες.
- Να υπάρχει δυνατότητα προσαρμογής και ανάρτησης διάφορων εξοπλισμών.
- Να διασφαλίζεται η υγιεινή των ζώων με τους κατάλληλους εξοπλισμούς σίτισης και ποτίσματος με επιλογή υλικών που δεν σκουριάζουν ή λερώνουν εύκολα, ενώ ταυτόχρονα μπορούν εύκολα να καθαριστούν και να απολυμανθούν.
- Να υπάρχει ο απαραίτητος εξοπλισμός για τη συλλογή του παραγόμενου προϊόντος (αμελκτικές μηχανές, ταινίες μεταφοράς αβγών κ.λπ.) και να εξασφαλίζει την ασφαλή μεταφορά του στον χώρο αποθήκευσής του (παγολεκάνη συλλογής γάλακτος, ωοσκοπικό κέντρο κ.λπ.)
- Να έχει οργανωθεί ένας χώρος για την αποθήκευση των ζωοτροφών με ασφαλή τρόπο για να αυξάνεται η διάρκεια αποθήκευσης της τροφής και η διατήρηση της καλής ποιότητας. Επίσης, είναι σημαντικό να υπάρχει η δυνατότητα επεξεργασίας των ζωοτροφών, ώστε να μειώνεται το κόστος αγοράς.
- Τέλος, σε μια οποιαδήποτε μονάδα εκτροφής ζώων παραγωγής, είναι πολύ βασικό να διασφαλίζεται η βιοασφάλεια των ζώων από προσβολές και ασθένειες (περίφραξη, απομάκρυνση ξένων ζώων, περιορισμός ύποπτων για ασθένεια ζώων και απομάκρυνση νεκρών), καθώς και να τηρούνται απλοί υγειονομικοί κανόνες (πλύσιμο χεριών, χρήση ποδόλουτρων, λάκκος απολύμανσης τροχών οχημάτων, ύπαρξη τουαλέτας κ.λπ.). Για τη διατήρηση ενός πιο ασφαλούς περιβάλλοντος, σε μερικές εκτροφές επιβάλλεται συχνή απολύμανση (π.χ. πτηνοτροφεία), ενώ σε άλλες είναι πιο σπάνια, αλλά απαραίτητη για την εξόντωση παθογόνων οργανισμών.
Γράφουν: Κώστας Σαμαντούρος, Γεωπόνος – Ζωοτέχνης
.){kind=link}