Οι συμμετοχές έφθασαν τα 910 δείγματα (έναντι 860 δειγμάτων πέρυσι), παρά το γεγονός ότι η περσινή χρονιά ήταν πολύ δύσκολη και κακή για τους ελαιοπαραγωγούς της μεσογειακής λεκάνης, καθώς οι καιρικές συνθήκες προκάλεσαν πολλές ασθένειες στα ελαιόδεντρα, μειώνοντας την παραγωγή αλλά και δημιουργώντας πολλά προβλήματα στην ποιότητα.
«Έφτασαν φέτος περισσότερα ποιοτικά ελαιόλαδα από πιο πολλά μέρη του κόσμου από ποτέ», είπε ο ιδρυτής και πρόεδρος του διαγωνισμού, Curtis Cord. Ο NYIOOC, που ξεκίνησε να διοργανώνεται πριν πέντε χρόνια, είναι σήμερα ο μεγαλύτερος διαγωνισμός ποιότητας ελαιολάδου στον κόσμο, καθώς προσφέρει, σε όσους καταφέρουν να κερδίσουν ένα μετάλλιο, μεγάλη προβολή στις αγορές όλου του κόσμου, μέσω δικτύου που έχει αναπτυχθεί αλλά και για έναν λόγο παραπάνω, καθώς πραγματοποιείται στη Νέα Υόρκη.
Νικητές
Από τα 910 δείγματα που έθεσαν υποψηφιότητα ως ποιοτικά ελαιόλαδα, τα 463 κατάφεραν να κερδίσουν αυτόν τον τίτλο τιμής –αλλά και ουσίας–, καθώς πληρούσαν τις προδιαγραφές που έχει θέσει το διεθνές συμβούλιο ελαιολάδου για τα ποιοτικά ελαιόλαδα, όπως έκρινε το πάνελ από ειδικούς από όλο τον κόσμο. Ελαιόλαδα από 20 χώρες κατάφεραν να κερδίσουν το πολυπόθητο βραβείο, προερχόμενα από χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα, αλλά και η Σλοβενία, η Νότια Αφρική, η Κροατία, η Ουρουγουάη, το Μαρόκο, η Βραζιλία και η Κίνα.
Φέτος ήταν η χρονιά της Ιταλίας, που παρουσίασε εξαιρετικά ελαιόλαδα. Το 63% των δειγμάτων ελαιολάδου που έφτασαν στη Νέα Υόρκη από τη συγκεκριμένη χώρα ξεπέρασαν τον πήχη των προδιαγραφών που έχουν τεθεί ώστε να θεωρηθούν εξαιρετικής ποιότητας έξτρα παρθένα ελαιόλαδα. Δυστυχώς, το αντίστοιχο ποσοστό για τις ελληνικές συμμετοχές ήταν μόνο 36%.
Ο πήχης
«Τα στάνταρ σε αυτόν τον διαγωνισμό είναι εξαιρετικά υψηλά», εξηγεί στην «ΥΧ» ο Κωνσταντίνος Λύρης, πρώην διευθυντής της Ένωσης Μεσσηνίας και ένας από τους 15 κριτές. Μάλιστα, εξηγεί ότι ο πήχης καθορίζεται από τους καλύτερους. «Γίνεται όπως στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αν ο πρώτος σε αγώνα ταχύτητας είναι πολύ καλός και πετύχει π.χ. εξαιρετικά μικρό χρόνο, ο πήχης για τις επιδόσεις των υπολοίπων μπαίνει πολύ ψηλά. Φέτος είχαμε εξαιρετικά λάδια».
Τα δείγματα έρχονται στον διαγωνισμό, συνοδευόμενα από χημική ανάλυση που πιστοποιεί ότι πρόκειται για έξτρα παρθένα ελαιόλαδα και μια σειρά άλλες παραμέτρους. Ωστόσο, στον διαγωνισμό γίνεται οργανοληπτική αξιολόγηση.
Ο κ. Λύρης εξηγεί ότι από την Ελλάδα υποβλήθηκαν 131 ελαιόλαδα, αλλά μόνο τα 46 κατάφεραν να περάσουν σε εκείνα που κέρδισαν διάκριση ως ποιοτικά ελαιόλαδα. «Αυτό δείχνει ότι χρειαζόμαστε ακόμα δουλειά. Δεν φτάνει μόνο να θεωρούμε ότι έχουμε το καλύτερο προϊόν, αλλά πρέπει να αποδεικνύεται και στην πράξη και στα νούμερα». Πάντως 20 ελληνικά ελαιόλαδα κέρδισαν χρυσό βραβείο. Ο ειδικός εξηγεί ότι τα δεδομένα δείχνουν ή ότι οι Έλληνες παραγωγοί δεν μπορούν να αξιολογήσουν σωστά το προϊόν τους, ή δεν γνωρίζουν πως να το κάνουν, ή απλώς δεν δίνουν την πρέπουσα σημασία.
Ασθένειες
Μειωμένη παραγωγή
Η σοδειά ελαιολάδου σε παγκόσμια κλίμακα, την προηγούμενη χρονιά, ήταν μειωμένη σε ποσοστό 30%, κυρίως από ασθένειες που προέκυψαν λόγω υψηλών θερμοκρασιών και αυξημένης υγρασίας. Ειδικά αν ήθελες να έχεις καλή ποιότητα ελαιολάδου, οι καλλιεργητικές εργασίες και οι επεμβάσεις ανέβαζαν πολύ το κόστος για να πάρεις τελικά μειωμένη ποσότητα.
Για τους Έλληνες παραγωγούς, το πρόβλημα ήταν ακόμα μεγαλύτερο λόγο δύσκολων οικονομικών συνθηκών. «Είναι πολλοί οι κίνδυνοι που πρέπει να ξεπεράσει ένας παραγωγός σε όλα τα στάδια της διαδικασίας για να φτιάξει ένα καλό ελαιόλαδο. Με τις συνθήκες που επικράτησαν, όποιος Έλληνας παραγωγός καταφέρει να φτιάξει ένα ελαιόλαδο χωρίς μειονέκτημα, αξίζει έτσι και αλλιώς ένα βραβείο», λέει ο κ. Λύρης.
Μειονέκτημα
Πρόβλημα οι ποσότητες
«Ένα ουσιαστικό πρόβλημα για τους Έλληνες ελαιοπαραγωγούς είναι η μικρή ποσότητα που διαθέτει ο καθένας μεμονωμένος παραγωγός. Όταν όμως μιλάμε για τόσο υψηλή ποιότητα, είναι πολλές φορές δύσκολη η συνεργασία.
Ένας Έλληνας παραγωγός ελαιολάδου που έχει 10 τόνους προϊόν, θεωρείται σημαντικός παραγωγός για τα ελληνικά δεδομένα. Όταν, όμως, απευθυνθεί στην παγκόσμια αγορά, αυτή η ποσότητα είναι ελάχιστη. Ένα μεγάλο σούπερ μάρκετ στο εξωτερικό θέλει 20 παλέτες, δηλαδή αυτή την ποσότητα, κάθε τρεις μήνες, οπότε δεν μπορεί να εξυπηρετήσει κανείς παραγωγός τη ζήτηση, ακόμα και αν βρει αγοραστές», τονίζει ο Κωνσταντίνος Λύρης.
Παράδοξο
Άγνωστα εντός συνόρων τα βραβευμένα
Οι Ιταλοί κέρδισαν συνολικά 124 μετάλλια, από τα οποία τα 4 Καλύτερα στο Είδος, τα 82 Χρυσά και τα 38 Ασημένια. Οι Ισπανοί κέρδισαν 83 χρυσά και 38 ασημένια μετάλλια.
Βραβεία κέρδισαν 46 ελληνικά ελαιόλαδα, τα 20 χρυσά. Το παράξενο είναι ότι πολλά από τα βραβευμένα ελαιόλαδα είναι άγνωστα στην Ελλάδα. «Αυτό συμβαίνει γιατί πρόκειται για λάδια μικρών παραγωγών, που δεν πωλούνται στην Ελλάδα γιατί η τιμή τους είναι υψηλή. Στην Ελλάδα, το ελαιόλαδο βρίσκεται στα χέρια των μεγάλων αλυσίδων, που δεν δίνουν τιμές», λέει ο Κωνσταντίνος Λύρης. Γι’ αυτό, όσοι καταφέρνουν υψηλή ποιότητα, στοχεύουν στο εξωτερικό, κυρίως σε αγορές που μπορούν να δώσουν καλύτερες τιμές και να αξιολογήσουν την ποιότητα.
PJ Kabos
Από την Ηλεία στις ΗΠΑ
«Στην Ελλάδα όλοι έχουν το δικό τους ελαιόλαδο, που τυχαίνει μάλιστα να είναι και το καλύτερο», εξηγεί ο Τζέημς Παναγιωτόπουλος, ιδιοκτήτης της εταιρείας PJ Kabos, το ελαιόλαδο της οποίας κέρδισε δύο χρυσά μετάλλια στον φετινό διαγωνισμό. Οι ελαιώνες για το εξαιρετικό ελαιόλαδο βρίσκονται στον Νομό Ηλείας σε διάφορες περιοχές, από την αρχαία Ολυμπία έως την Αμαλιάδα.
Το ελαιόλαδο από την Ηλεία φτάνει στην Ευρώπη και στην Αμερική στην αλυσίδα εστιατορίων Nobu. Το μετάλλιο από τον διαγωνισμό είναι πολύ σημαντικό για την εμπορική αξία του προϊόντος. «Από το 2014, που συμμετέχουμε σε διαγωνισμούς, έχουμε καταφέρει να δώσουμε υπεραξία στο προϊόν μας. Ο πελάτης ξέρει ότι θα έχει το ίδιο ακριβώς προϊόν με αυτό που βραβεύτηκε», τονίζει ο κ. Παναγιωτόπουλος.
