Η επαρκής χρηματοδότηση των επενδύσεων αποτελεί μία από τις προϋποθέσεις ανάπτυξης και εξόδου από την ύφεση. Σε περίοδο βαθιάς κρίσης, όπως αυτή που βιώνει σήμερα η Ελλάδα, οι πηγές χρηματοδότησης των επενδύσεων είναι δεδομένες και ιδιαίτερα περιορισμένες. Καταρχήν, ο μεσοπρόθεσμος δανεισμός, μέσω του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, είναι εξαιρετικά ανεπαρκής. Ιδιαίτερα δύσκολος για τη μέση ελληνική επιχείρηση είναι και ο δανεισμός μέσω των διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών.
Οι επιδοτούμενες επενδύσεις μέσω του ΠΑΑ, του ΕΣΠΑ και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων, βρίσκονται στα αρχικά στάδια ενεργοποίησης. Έτσι, οι ξένες άμεσες επενδύσεις αποτελούν βασική διέξοδο.
Με βάση τα στοιχεία που δημοσιοποίησε πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδος, το 2015 υπήρξε συνολική αποεπένδυση ξένων κεφαλαίων, ένα φαινόμενο που καταγράφεται για πρώτη φορά στη σύγχρονη πραγματικότητα. Πιο συγκεκριμένα, τα καθαρά άμεσα ξένα επενδεδυμένα κεφάλαια μειώθηκαν για το σύνολο της οικονομίας κατά 261 εκατ. ευρώ, με μεγαλύτερο θύμα τη μεταποιητική βιομηχανία. Η καθαρή μείωση στους κλάδους τροφίμων – ποτών – καπνού ανήλθε στα 57,6 εκατομμύρια και στην υφαντουργία στα 10,6 εκατομμύρια. Αντίθετα, μικρή άνοδος. κατά 2,2 εκατ. ευρώ, καταγράφηκε στις άμεσες ξένες επενδύσεις στον αγροτικό τομέα και τον τομέα της αλιείας.
Η εικόνα της αποεπένδυσης και της συνεχούς παραγωγικής υποβάθμισης καταγράφεται και στην απομείωση των ξένων επενδυτικών αποθεμάτων. Οι σχετικοί πίνακες απεικονίζουν τα αποθέματα των ξένων άμεσων επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα, τα προϊόντα υφαντουργίας και ξυλείας και τα τρόφιμα-ποτά-καπνά.
Οι επενδύσεις κορυφώνονται το έτος 2007 και έκτοτε μειώνονται συστηματικά, με διαφορετικούς όμως ρυθμούς για τους επιμέρους υποκλάδους. Πιο συγκεκριμένα, την περίοδο 2007-2015, οι επενδύσεις σε τρέχουσες τιμές για την υφαντουργία, έναν κλάδο που έχει σταματήσει να προσελκύει ενδιαφέρον προ πολλού, μειώθηκαν συνολικά κατά 30%. Οι επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα παραμένουν σε σχετική ενισχυμένη θέση, χωρίς όμως να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι εμπεριέχουν και τις επενδύσεις σε ορυχεία, λατομεία κ.λπ.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η «ναυαρχίδα» της ελληνικής μεταποιητικής βιομηχανίας, τα τρόφιμα-ποτά-καπνός. Το έτος 2007, ο κλάδος ήταν ο δεύτερος πιο σημαντικός μετά τον τραπεζικό – ασφαλιστικό, προσελκύοντας το 22% των ξένων άμεσων επενδεδυμένων κεφαλαίων. Ωστόσο, το 2015, οι επενδύσεις έχουν μειωθεί στο ένα πέμπτο περίπου, απορροφώντας μόλις το 7,5% των συνολικών ξένων κεφαλαίων στην Ελλάδα. Και η συνεχής αποχώρηση επιχειρήσεων, με τελευταίο παράδειγμα την Pepsico-HBH τις προηγούμενες ημέρες, φαίνεται να επιτείνει το πρόβλημα.
Επενδύσεις αγροτεχνολογίας
Παρά τη γενικευμένη κρίση στις παγκόσμιες αγορές εμπορευμάτων, τη μείωση του διεθνούς εμπορίου και τα πτωτικά αγροτικά εισοδήματα, εντείνεται το ενδιαφέρον των επενδυτικών funds στην παραγωγή νέας αγροτικής τεχνολογίας.
Όπως σημειώνει η αμερικανική grointel, τα νέα κεφάλαια που συγκεντρώθηκαν την τελευταία πενταετία για επενδύσεις σε αγροτικές τεχνολογικές καινοτομίες υπερδιπλασιάστηκαν. Ενδιαφέρον προκαλούν οι κλάδοι που προσελκύουν τις περισσότερες επενδύσεις, με πιο σημαντικούς τις νέες τεχνολογίες άρδευσης (673 εκατ. δολάρια το 2015), τη ρομποτική και τα drones (383 εκατομμύρια), τις τεχνολογίες εδάφους και καλλιεργειών (168 εκατ.), τη βιώσιμη πρωτεΐνη (160 εκατ.) και τη γεωργία υπό κάλυψη (77 εκατομμύρια δολάρια).
Οι επενδυτές είναι ιδιαίτερα αισιόδοξοι. Ο αγροτικός τομέας συμβάλλει κατά 7% στη διαμόρφωση του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ μόλις το 3,5% των παγκόσμιων επενδύσεων κατευθύνεται στην παραγωγή νέων τεχνολογιών για τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
