Βαμβάκι: Μαγκωμένες οι εκτιμήσεις για τις τιμές μετά την αρχική αισιοδοξία

Για αναστροφή του κλίματος –μετά τα αρχικά αισιόδοξα μηνύματα που κατέγραψε το χρηματιστήριο εμπορευμάτων τους προηγούμενους μήνες– στις φετινές διεθνείς τιμές στο βαμβάκι κάνει λόγο στις τελευταίες εκτιμήσεις της η Διεθνής Συμβουλευτική Επιτροπή Βάμβακος (ICAC). Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη εκτίμηση του αμερικανικού υπουργείου Γεωργίας (USDA), αναμένεται παγκοσμίως αύξηση τόσο στα στρέμματα όσο και στην παραγωγή, με ελαφρώς μειωμένες αποδόσεις. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι αυξήσεις αυτές αναμένονται και για την Ελλάδα.

Το ελληνικό βαμβάκι για την εγχώρια οικονομία αποτελεί ένα απόλυτα εξαγώγιμο προϊόν, που ποτέ δεν δημιούργησε αποθέματα στις αποθήκες, φέρνοντας εισροή συναλλάγματος πολλών εκατομμυρίων. Γι’ αυτό και προτεραιότητα για τους μεγάλους και βασικούς παίκτες του χώρου, όπως και για τους χιλιάδες παραγωγούς, αποτελεί η ευόδωση των σχεδίων για πιστοποίηση του ελληνικού βαμβακιού (brand name), προκειμένου να αποκτήσει υπεραξία και ταυτότητα το προϊόν, ώστε να του ανοίξουν και άλλοι δρόμοι σε νέες αγορές.

Η πορεία της καλλιέργειας, αυτή την περίοδο, κινείται ομαλά, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις των εκπροσώπων του χώρου, που μίλησαν στην «ΥΧ», αναμένεται μία στρεμματική αύξηση (μετά την περσινή πτώση) στις παραγωγικές περιοχές, της τάξης του 5% με 7%. Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία ΟΣΔΕ που παραχώρησε στην «ΥΧ» ο ΟΠΕΚΕΠΕ, το 2016, οι καλλιεργούμενες εκτάσεις μειώθηκαν σε 2.343.150 στρέμματα, ενώ το 2015 ήταν 2.634.169 στρέμματα.

Την ίδια στιγμή, που η καλλιέργεια στις παραγωγικές περιοχές της χώρας εξελίσσεται ικανοποιητικά, αυτό που έχει προκαλέσει προβληματισμό στον κλάδο είναι η πτωτική τάση που καταγράφει το χρηματιστήριο εμπορευμάτων. «Αυτήν τη στιγμή, το βαμβάκι χρηματιστηριακά δεν είναι σε καλό επίπεδο, πέφτοντας κάτω από 70 σεντς/λίβρα. Αν λάβουμε υπόψη μας και την ισοτιμία του δολαρίου, τις διεθνείς συγκυρίες, αλλά και τις νέες εκτιμήσεις, η σημερινή εικόνα του χρηματιστηρίου δείχνει την τάση των τιμών, που αυτήν τη στιγμή είναι χαμηλότερες από τις περσινές», μας λέει ο παραγωγός και μέχρι πρόσφατα πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος, Νίκος Σκοπιανός.

Άνοιγμα σε νέες αγορές

Τα τελευταία χρόνια, έχει σημειωθεί για το ελληνικό βαμβάκι ένα σημαντικό άνοιγμα σε νέες αγορές, όπως της Κίνας, της Αιγύπτου, της Ιαπωνίας κ.ά., με αποτέλεσμα να μην αποτελεί η Τουρκία τον αποκλειστικό προορισμό, όπου κατευθυνόταν σχεδόν το 70% της παραγωγής. «Αυτήν τη στιγμή, οι αγορές έχουν ανοίξει και το ποσοστό που απορροφάται από την Τουρκία είναι πολύ μικρότερο, της τάξης του 35%-40%. Σε αυτό συνέβαλε, εκτός από το άνοιγμα νέων αγορών, και μια σειρά άλλων συγκυριών, όπως είναι η υποτίμηση της λίρας και οι χαμηλές τιμές», σημειώνει ο Ν. Σκοπιανός.

«Το ελληνικό βαμβάκι ποτέ δεν δημιούργησε στοκ, αλλά πάντα φεύγει στο 100%. Κατά συνέπεια, είναι ένα προϊόν απόλυτα εξαγώγιμο, φέρνοντας εισροή συναλλάγματος, της τάξεως πολλών εκατομμυρίων. Επίσης, το βαμβάκι για την Ελλάδα υπήρξε το μόνο ελληνικό προϊόν, το οποίο από την αρχή έχει διασφαλισμένη τη συνδεδεμένη ενίσχυση (σ.σ. ειδική ενίσχυση βάμβακος) και έχει οικονομικό όφελος για τον Έλληνα παραγωγό. Κατά συνέπεια, δεν θα πρέπει να αφεθεί στην τύχη του και πρέπει να έχει την προσοχή και τη στήριξη της πολιτείας με όλους τους τρόπους που υπάρχουν και μπορεί», τονίζει ο Ν. Σκοπιανός.

Πιστοποίηση ελληνικού βάμβακος

Ένα σημαντικό… όπλο, προκειμένου να δοθεί προστιθέμενη αξία στο προϊόν, αλλά και να ανοίξουν ακόμα περισσότερο οι αγορές, είναι η πιστοποίηση του ελληνικού βαμβακιού. «Το θέμα της πιστοποίησης είναι μια παλιά ιστορία, που πλέον παίρνει σάρκα και οστά, διότι όλοι αντιλήφθηκαν ότι, για να δώσουμε μια προστιθέμενη αξία στο βαμβάκι και να κερδίσουν όλοι (παραγωγός, εκκοκκιστής κ.λπ.), πρέπει να δημιουργήσουμε ένα brand name», σημειώνει ο Νίκος Σκοπιανός.

Αυτήν τη στιγμή, «βρισκόμαστε σε ένα στάδιο υλοποίησης. Από τη νέα σοδειά, το 5% θα κατευθύνεται στο Εθνικό Κέντρο Βάμβακος στην Καρδίτσα, όπου θα διενεργηθούν δειγματοληπτικοί έλεγχοι και, ανάλογα με τα αποτελέσματα αυτών για τα χαρακτηριστικά του προϊόντος, θα μπορούμε να προχωρήσουμε και σε τυποποίηση», μας λέει ο Ν. Σκοπιανός, σημειώνοντας ότι σε αυτή την προσπάθεια συμμετέχουν και οι εκκοκκιστές, οι οποίοι «είναι αυτοί που ενδιαφέρονται, με την έννοια ότι με αυτόν τον τρόπο θα έχουν επίσημα αποτελέσματα από μία κρατική υπηρεσία, όπως είναι το Εθνικό Κέντρο Βάμβακος, ούτως ώστε αυτά να μπορούν να τα προβάλλουν για την καλύτερη και πιο συμφέρουσα πώληση του βαμβακιού».

Ικανοποιητική η καλλιέργεια και στη Θράκη

Χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα εξελίσσεται η καλλιέργεια και στη Θράκη, σε μία από τις μεγαλύτερες παραγωγικές περιοχές της χώρας. Στη Ροδόπη, στην οποία το βαμβάκι, επί της ουσίας, αποτελεί μονοκαλλιέργεια το 2016, σύμφωνα με τα στοιχεία ΟΣΔΕ που μας παραχώρησε ο ΟΠΕΚΕΠΕ, καλλιεργήθηκαν 314.890 στρέμματα, ενώ το 2015 τα αντίστοιχα στρέμματα ήταν 339.947. Στον Έβρο, αντίστοιχα, πέρσι καλλιεργήθηκαν 238.639 στρέμματα και το 2015 253.057 στρέμματα. Φέτος, μάλιστα, δεν αναμένονται σημαντικές αυξομειώσεις στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις, ενώ σε ό,τι αφορά την παραγωγή και τις αποδόσεις, όπως σημειώνουν εκπρόσωποι του χώρου, παρότι διαφαίνεται μια αυξητική τάση, είναι νωρίς για προβλέψεις.

Την πεποίθηση ότι θα αλλάξει το τοπίο το επόμενο διάστημα σε ό,τι αφορά τις τιμές που θα καταγράψει το προϊόν εκφράζει στην «ΥΧ» ο εκκοκκιστής Σταμάτης Κουρούδης από τα Θρακικά Εκκοκκιστήρια. «Είχαμε μια περίοδο μέχρι πριν από έναν μήνα συνεχούς αύξησης της τιμής και αντίστοιχα το τελευταίο διάστημα μια μεγάλη πτώση», σημειώνει, εξηγώντας ότι αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι «είμαστε στη φάση που τελειώνει η παλιά σοδειά, χρηματιστηριακά τουλάχιστον, και θα εισέλθουμε στη νέα. Το τελείωμα της παλιάς σοδειάς, η οποία είχε ζήτηση και η κατανάλωση ήταν μεγαλύτερη από την παραγωγή, ανέβασε τις τιμές. Τώρα έρχεται η νέα περίοδος, που οι αυξημένες εκτάσεις σε παγκόσμια κλίμακα δυσχεραίνουν την κατάσταση, με αποτέλεσμα να σημειώνεται μείωση των τιμών. Θέλω, όμως, να ελπίζω ότι θα αλλάξει αυτή η τάση το επόμενο διάστημα».

Αισιοδοξία για την παραγωγή

Την εκτίμηση ότι μέχρι την περίοδο της συγκομιδής του βαμβακιού θα υπάρχουν στάδια ανοδικά ή καθοδικά σε ό,τι αφορά τις τιμές, εξέφρασε στην «ΥΧ» ο εκκοκκιστής Νίκος Καραγιώργος, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «οι τιμές έχουν σκαμπανεβάσματα». Παρ’ όλα αυτά, επισημαίνει ότι σε όλες τις παραγωγικές χώρες έχουν σπαρθεί τα βαμβάκια και, προς το παρόν, «υπάρχει αισιοδοξία ως προς το μέγεθος της παραγωγής για τη νέα σοδειά και αυτό συντελεί στο να γίνει μια κάμψη στις τιμές».

Προς το παρόν, όμως, αναμένουν τις τιμές που θα αρχίσουν να εμφανίζονται στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων και θα αφορούν τα προθεσμιακά του Δεκέμβρη, δηλαδή τα βαμβάκια της ερχόμενης σοδειάς. «Επειδή η παραγωγή παγκοσμίως θα είναι μεγαλύτερη τη νέα εσοδεία, υπάρχει αυτή η πίεση στις τιμές, πράγμα που πιθανόν να αλλάξει ξανά. Υπάρχουν διακυμάνσεις αρκετά έντονες. Την ίδια στιγμή, το τελευταίο διάστημα σημειώθηκε και μια πτώση στο δολάριο», εξηγεί. Πάντως, το γεγονός ότι τα περσινά αποθέματα έχουν εξαντληθεί και η χώρα μας ξεκινά με μηδέν στοκ δημιουργεί θετικές προοπτικές για την τιμή.

Αυτή την περίοδο η βαμβακοκαλλιέργεια στην Θεσσαλία βρίσκεται σε ικανοποιητικά και ομαλά επίπεδα, ενώ παρατηρείται μια μικρή στρεμματική αύξηση της τάξης του 5%. Να σημειωθεί ότι στην Θεσσαλία το 2016, καλλιεργήθηκαν 777.103 στρέμματα (το 2015 οι αντίστοιχες εκτάσεις ήταν 914.258).

Τα πλεονεκτήματα

«Το ελληνικό βαμβάκι είναι το βαμβάκι της μαζικής κατανάλωσης», τονίζει ο εκκοκκιστής Σταμάτης Κουρούδης, καταθέτοντας, όπως ο ίδιος επισημαίνει, την Ελλάδα στις λίστες των ανεπτυγμένων χωρών, όπως την Αμερική και την Αυστραλία. Εξηγώντας τι σημαίνει ανεπτυγμένη χώρα σημειώνει ότι «αυτό σημαίνει κυρίως υποδομές. Για παράδειγμα, αν κάποιος αγοραστής παραγγείλει βαμβάκι από την Αφρική δεν ξέρει ούτε πότε θα το πάρει, αλλά ούτε τι ποιότητες έχει μέσα. Την ίδια στιγμή μια παραγγελία π.χ. που θα κάνει το Βιετνάμ από εμάς, ξέρει ότι θα το παραλάβει εντός 20 ημερών, και ξέρει τι ποιότητα θα πάρει. Έχουμε ένα καλό όνομα ως προς αυτό, αφού υπάρχει όλο το σύστημα που απαιτείται για να προχωρήσουμε».

vamvaki-ellada-timesΠαράλληλα, στα πλεονεκτήματα, όπως τονίζει ο εκκοκκιστής Στ. Κουρούδης, που έχει το ελληνικό βαμβάκι είναι και ο τρόπος μαζέματός του. Παλαιότερα, όπως μας εξηγεί, το βαμβάκι μαζευόταν με το χέρι στο χωράφι, «τώρα πια η παραγωγή συγκομίζεται με τη μηχανή. Το μάζεμα με το χέρι εγκυμονούσε πολλές προσμείξεις και επιμολύνσεις, ειδικά όταν το βαμβάκι είναι στοιβαγμένο σε σακιά. Άλλωστε, τώρα πια τα κλωστήρια προτιμούν τα βαμβάκια που είναι μαζεμένα με μηχανή, γιατί ακριβώς δεν έχουν προσμείξεις».

Εκτιμήσεις της ICAC

Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Διεθνούς Συμβουλευτικής Επιτροπής Βάμβακος (ICAC), η παγκόσμια παραγωγή βαμβακιού εκτιμάται σε 22,9 εκατ. τόνους. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, τα παγκόσμια αποθέματα προβλέπεται να μειωθούν κατά 7% σε 17,3 εκατ. τόνους. Ωστόσο, όπως επισημαίνει στην ανάλυσή του το ICAC, η μείωση αυτή συμβαίνει εξ ολοκλήρου εντός της Κίνας, όπου τα αποθέματα στα τέλη Ιουλίου του 2017 προβλέπεται να μειωθούν κατά 17% σε 9,2 εκατ. τόνους. Την ίδια στιγμή, τα αποθέματα που βρίσκονται εκτός Κίνας προβλέπεται να αυξηθούν κατά 6%, σε 8 εκατ. τόνους. «Παρά την αύξηση των αποθεμάτων εκτός Κίνας, οι διεθνείς τιμές βαμβακιού, όπως μετρήθηκαν με τον δείκτη Cotlook A, ήταν κατά μέσο όρο στα 82 σεντς ανά λίμπρα από τον Αύγουστο του 2016 έως τον Μάιο του 2017, κάτι που είναι πολύ πάνω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο των 70 σεντς ανά λίμπρα», τονίζει η Διεθνής Συμβουλευτική Επιτροπή Βάμβακος.

Αύξηση και της παραγωγής

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την τελευταία εκτίμηση του USDA, καταγράφεται ανοδική αναθεώρηση και για την παγκόσμια παραγωγή βάμβακος. Σύμφωνα με αυτήν, προβλέπεται ότι η παγκόσμια αγορά θα ανέλθει από 113,2 εκατ. μπάλες σε 114,7 εκατ. μπάλες, σημειώνοντας αύξηση 1,3%. Παράλληλα, η παραγωγή προβλέπεται να αυξηθεί κατά 8,2% το 2017-2018 σε σχέση με το 2016-2017.

Παγκόσμια προσφορά και διάθεση βάμβακος (σε εκατ. τόνους)
και Δείκτης
Cotlook A (σε σεντς ανά λίμπρα)

 

2015/16

2016/17

2017/18

Παραγωγή

21,3

22,8

24,0

Κατανάλωση

24,2

24,2

24,6

Εισαγωγές

7,5

8,0

8,0

Εξαγωγές

7,5

8,0

8,0

Αποθέματα

18,7

17,3

16,4

Cotlook A Index

70

81

71

Πηγή: ICAC (Διεθνής Συμβουλευτική Επιτροπή Βάμβακος)

 

Εκτάσεις (εκατ. εκτάρια)

Αποδόσεις (κιλά/εκτάριο)

Παραγωγή (εκατ. δέματα των 480 λιβρών)

 

2015/16

2016/17

2017/18

2015/16

2016/17

2017/18

2015/16

2016/17

2017/18

Ελλάδα

0,23

0,20

0,23

956

1.125

1.064

1,0

1,0

1,1

Παγκόσμια

30,39

29,45

32,12

693

783

778

96,7

105,9

114,7

Πηγή: USDA (υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ)