Εξώδικο της Κοινοπραξίας Συνεταιρισμών ΟΠ Ημαθίας στον ΕΛΓΑ με αφορμή τις ζημιές στο ροδάκινο

Εξώδικο της Κοινοπραξίας Συνεταιρισμών ΟΠ Ημαθίας στον ΕΛΓΑ με αφορμή τις ζημιές στο ροδάκινο

Εξώδικο στον ΕΛΓΑ κοινοποίησε η Κοινοπραξία Συνεταιρισμών  Ομάδων Παραγωγών Ν. Ημαθίας με αφορμή τις πρόσφατες ζημιές που υπέστησαν οι καλλιέργειες ροδάκινου. Σύμφωνα με το έγγραφο που υπογράφει ο δικηγόρος της Κοινοπραξίας καλείται η διοίκηση του ΕΛΓΑ  να προχωρήσει «άμεσα  στην  έναρξη της διαδικασίας αναγγελίας των ζημιών  με την χορήγηση κωδικών προκειμένου οι παραγωγοί που επλήγησαν να μπορέσουν να κάνουν τις σχετικές δηλώσεις».

Ακολουθεί ολόκληρη η Εξώδικος Διαμαρτυρία:

                                                     ΝΟΜΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

Όπως πολύ καλά γνωρίζετε  με την υπ’αριθ.157502 Κ.Υ.Α των υπουργών Οικονομικών – Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ-με αριθμό 1668/27-7-2011, εγκρίθηκε ο Κανονισμός Ασφάλισης  φυτικής παραγωγής του ΕΛΓΑ  .

Με βάση την απόφαση αυτή καθορίστηκαν  μεταξύ άλλων ,οι κίνδυνοι και τα αντικείμενα ασφάλισης  που καλύπτει ο ΕΛ.ΓΑ. Στην συνέχεια με το άρθρο 2 της ίδιας παραπάνω απόφασης ορίζεται  ότι «στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΕΛ.ΓΑ υπάγονται οι παρακάτω κίνδυνοι (ζημιογόνα αίτια )που προκαλούν ζημίες στην παραγωγή των συστηματικών καλλιεργειών: Φυσικοί κίνδυνοι: χαλάζι, παγετός, ανεμοθύελλα, πλημμύρα, καύσωνας και ηλιακή ακτινοβολία, υπερβολικές ή άκαιρες βροχοπτώσεις, χιόνι και θάλασσα»

Περαιτέρω  στο άρθρο 3 «εννοιολογικοί Προσδιορισμοί» και στην παρ.8 εδ. στ αναφέρεται ότι «υπερβολικές ή άκαιρες βροχοπτώσεις θεωρείται η πτώση βροχής ,η οποία λόγω  έντασης και ύψους ή παρατεταμένης διάρκειας και ύψους  ή παρατεταμένης διάρκειας και εποχής που συμβαίνει προκαλεί ζημιά στη φυτική παραγωγή»    

Επίσης  από όσα αναφέρονται στην εκτιμητική έκθεση του ΕΛΓΑ προκύπτουν τα εξής « Οι υπερβολικές ή άκαιρες βροχοπτώσεις ανάλογα με το βλαπτικό στάδιο που συμβαίνουν και ανάλογα με το ύψος τους, την ένταση του ή την διάρκεια τους προκαλούν τόσο στην παραγωγή  όσο και στο φυτικό κεφάλαιο ίδια ή όμοια συμπτώματα με αυτά που προκαλεί η πλημμύρα .τα συμπτώματα αυτά αναφέρονται παρακάτω: Συρρίκνωση (αφυδάτωση) καρπών, «Μουμιοποίηση» καρπών «σκάσιμο» καρπών (διάρρηξη του φλοιού και της σάρκας), καρπόπτωση.

Ακόμη  αναφέρεται ότι για την διαπίστωση του ζημιογόνου αιτίου (υπερβολικών ή άκαιρων βροχοπτώσεων  λαμβάνονται μεταξύ άλλων και «Στοιχεία για το ύψος, την ένταση και τη διάρκεια των βροχοπτώσεων από τους μετεωρολογικούς σταθμούς της περιοχής. Τέλος αναφέρεται ότι «στα βλαστικά στάδια της φυσιολογικής ωρίμανσης και της φυσικής ωρίμανσης καρπού, η συνήθως συναντόμενη «άμεση ζημιά» είναι το σκάσιμο των καρπών.

                                        ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ         

Μεταξύ 14 και 17 Ιουλίου, 2017 παρατηρήθηκαν ασυνήθιστα καιρικά φαινόμενα στις περιοχές της Ημαθίας και Πέλλας, με κύριο χαρακτηριστικό την έντονη βροχόπτωση καθώς και την απότομη πτώση της νυχτερινής θερμοκρασίας (στις 17.07 έπεσε κάτω από τους 14°C). Πιο συγκεκριμένα στο Τμήμα Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δένδρων Νάουσας καταγράφηκαν 96 mm βροχής σε χρονικό διάστημα 48 ωρών, ενώ ο μέσος όρος συνολικής ετήσιας βροχόπτωσης είναι 724,1 mm και για τον μήνα Ιούλιο είναι μόλις 35,7 mm, από το 2000 μέχρι το 2015. Δηλαδή το 13,3% της ετήσιας βροχόπτωσης παρατηρήθηκε σε μόλις 48 ώρες και μάλιστα κατά τη διάρκεια καλοκαιρινού μήνα που συνήθως έχουμε τα χαμηλότερα ύψη βροχόπτωσης σε σύγκριση με τους υπόλοιπους μήνες του έτους. Στην ευρύτερη περιοχή της Ημαθίας και Πέλλας το συνολικό ύψος βροχόπτωσης κυμάνθηκε στα 45-100 mm στις διάφορες πεδινές και ημιορεινές περιοχές που καλλιεργείται η ροδακινιά.

Το παραπάνω φαινόμενο προκάλεσε τις παρακάτω άμεσες ζημίες στην παραγωγή κυρίως ποικιλιών ροδακινιάς και νεκταρινιάς που βρίσκονταν σε στάδιο εμπορικής ωρίμανσης:

  1. Έντονη προσυλλεκτική καρπόπτωση   που  προκλήθηκε από συνθήκες καταπόνησης (στρες) και ειδικότερα  : α) συνθήκες ασφυξίας στο ριζικό σύστημα (συνημμένες φωτογραφίες). Οι ποικιλίες σε στάδιο ωρίμανσης είχαν αρδευτεί κανονικά όπως απαιτείται πριν την έναρξη της συγκομιδής (6-8 ημέρες πριν στα βαρύτερα εδάφη και 3-5 ημέρες στα ελαφρύτερα). Η πολύ υψηλή βροχόπτωση με 45 έως 80 κυβικά νερό ανά στρέμμα, που ισοδυναμεί με μία έως 3 επιπλέον αρδευτικές δόσεις – ανάλογα με τη μηχανική σύσταση του εδάφους – δημιούργησε για λίγες ημέρες συνθήκες ασφυξίας στο ριζικό σύστημα των δένδρων, που ως γνωστόν οδηγεί άμεσα σε προσυλλεκτική καρπόπτωση, και β) απότομη μείωση της βραδινής θερμοκρασίας που έπεσε κάτω από τους 14°C, συνθήκες που επίσης προκαλούν καταπόνηση και οδηγούν σε προσυλλεκτική καρπόπτωση.
  2. Συμπτώματα συρρίκνωσης του φλοιού και/ ή εμφάνιση γραμμώσεων στον φλοιό του ροδάκινου που στο πάνω μέρος του καρπού είναι πιο λεπτές και στο κάτω πιο πλατιές και συνήθως γίνονται εμφανή μετά από έντονη βροχόπτωση. Οι καρποί με τα παραπάνω συμπτώματα βέβαια, ήταν ακατάλληλοι για εμπορία.

Αυξημένη καρπόπτωση παρατηρήθηκε και σε ποικιλίες με ποιο όψιμο χρόνο ωρίμανσης, αλλά η ένταση της καρπόπτωσης ήταν μικρότερη σε σύγκριση με αυτή που καταγράφηκε σε ποικιλίες που βρίσκονταν σε στάδιο εμπορικής ωρίμανσης (είχε ξεκινήσει η συγκομιδή τους ή επρόκειτο να συγκομισθούν από τις 14 έως τις 20-25 Ιουλίου).

Από τα παραπάνω αναφερόμενα πραγματικά περιστατικά  προκύπτει ξεκάθαρα ότι οι ζημίες που υπέστη η παραγωγή η οποία βρίσκονταν στο στάδιο της ωρίμανσης είναι «άμεση ζημία» καλυπτόμενη από την ασφάλιση του ΕΛΓΑ.

Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χωρήσει αντίθετη ερμηνεία και να θεωρηθεί ότι η καρπόπτωση αυτή δεν αποτελεί «άμεση ζημία» αλλά έμμεση μη καλυπτόμενη ζημία  για τους παρακάτω λόγους:

  1. Κατά την παραπάνω περίοδο η καρπόπτωση προκλήθηκε λόγω συνθηκών καταπόνησης (στρες από ασφυξία των ριζών και έντονη μείωση της νυχτερινής θερμοκρασίας) και όχι λόγω υπερωρίμανσης. Η καρπόπτωση που δεν καλύπτεται από τον Κανονισμό του ΕΛΓΑ είναι αυτή που οφείλεται στην «καθυστέρηση συγκομιδής των καρπών» λόγω των βροχών (όπως αυτό αναφέρεται στον Κανονισμό). Στην περίπτωση αυτή τα ροδάκινα που πέφτουν είναι τα υπερώριμα που μαλάκωσαν. Τα στελέχη του ΕΛΓΑ που επιθεώρησαν αντιπροσωπευτικά κτήματα αμέσως μετά τις βροχοπτώσεις της περιόδου 14-17 Ιουλίου, διαπίστωσαν ότι είχαν πέσει στο έδαφος σκληροί και καθόλα υγιείς καρποί.
  2. Η ποιοτική υποβάθμιση των καρπών που δεν καλύπτεται, είναι η έμμεση ποιοτική υποβάθμιση των καρπών λόγω μυκητολογικών προσβολών. Στην παρούσα περίπτωση προκλήθηκαν συμπτώματα μουμιοποίησης λόγω συρρίκνωσης του φλοιού από την έντονη βροχόπτωση. Η ζημία αυτή αναφέρθηκε στο κατάστημα του ΕΛΓΑ της Βέροιας ήδη από τις 18.07 όπου παραδόθηκαν δείγματα καρπών με αποκολλημένη επιδερμίδα χωρίς καμιά απολύτως προσβολή από μυκητολογικές ασθένειες. Παρατηρήθηκαν υψηλά ποσοστά προσβολών από «μονίλια» αλλά σε πεσμένους και μουμιοποιημένους καρπούς τις επόμενες ημέρες, κάτι που ήταν φυσιολογική εξέλιξη,  οι δε  καρποί αυτοί ήταν ήδη μη εμπορικοί.

Όλα τα παραπάνω διαπιστώθηκαν και αναγράφηκαν σε μια εμπεριστατωμένη γνωμοδότηση που συνέταξε  κρατικός φορέας και πιο συγκεκριμένα  το Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Οπωροφόρων  Δένδρων Νάουσας. 

Το τεράστιο αυτό πρόβλημα που δημιουργήθηκε στην παραγωγή ροδάκινων  από της άκαιρες και έντονες βροχοπτώσεις  των παραπάνω αναφερόμενων ημερών  και έχει ως αποτέλεσμα την τελειωτική καταστροφή των παραγωγών  μετά την πολύ άσχημη  περίοδο που προηγήθηκε,  τέθηκε  υπόψη τόσο των τοπικών εκπροσώπων του ΕΛΓΑ όσο της Διοίκησης του ΕΛΓΑ σε σύσκεψη η οποία πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στα γραφεία  του ΕΛΓΑ στην Αθήνα   ανάμεσα στην Διοίκηση του ΕΛΓΑ ,τους εκπροσώπους της Κοινοπραξίας και βουλευτών της κυβέρνησης από τους Νομούς Ημαθίας και Πέλλας. Μάλιστα από την Κοινοπραξία  ζητήθηκε να ανοίξουν κωδικοί αναγγελίας  για την συγκεκριμένη ζημία προκειμένου να μπορέσουν οι παραγωγοί να κάνουν δηλώσεις για τις ζημίες που υπέστησαν από τις βροχοπτώσεις.

Παρά ταύτα  όμως μέχρι σήμερα δεν έχουν ανοίξει  συγκεκριμένοι  κωδικοί αναγγελίας με συνέπεια να μην μπορούν οι παραγωγοί να κάνουν δηλώσεις για την καρπόπτωση και τις άλλες ζημίες που προκλήθηκαν από τις βροχοπτώσεις των συγκεκριμένων ημερών.

Τελειώνοντας   θα πρέπει να τεθεί υπόψη  σας  ότι η ζημία που προκλήθηκε στην παραγωγή στις ποικιλίες που βρίσκονταν στο στάδιο της ωρίμανσης αλλά και αυτών που ακολουθούν ξεπερνά  σε ποσοστό 70% της παραγωγής της κάθε ποικιλίας. Διότι δεν είναι μόνο το γεγονός της καρπόπτωσης εξαιτίας των άκαιρων βροχοπτώσεων  αλλά  και το γεγονός ότι  οι καρποί που δεν έπεσαν από τα δένδρα παρουσίασαν έντονα προβλήματα    συρρίκνωσης  επιδερμίδας και  μουμιοποίησης  με συνέπεια να μην είναι εμπορεύσιμοι. 

                                      ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΛΟΓΟΥΣ

Και με την ρητή επιφύλαξη κάθε άλλου νομίμου δικαιώματος μου ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΜΑΙ  έντονα και σας καλώ  όπως με την λήψη της παρούσας προχωρήσετε άμεσα  στην  έναρξη της διαδικασίας αναγγελίας των ζημιών  με την χορήγηση κωδικών προκειμένου οι παραγωγοί που επλήγησαν να μπορέσουν να κάνουν τις σχετικές δηλώσεις. Σε αντίθετη περίπτωση σας ενημερώνουμε ότι θα ακολουθήσουμε την δικαστική οδό και :α)θα σας επιδώσουμε με κάθε νόμιμο τρόπο τις δηλώσεις ζημίας για τον κάθε έναν παραγωγό της κοινοπραξίας μας και β)θα αξιώσουμε δικαστικά με κατάθεση αγωγής τις ζημίες που υπέστη ο κάθε παραγωγός μας ξεχωριστά.

Αρμόδιος δικαστικός επιμελητής παραγγέλλεται να επιδώσει νόμιμα την παρούσα εκεί που απευθύνεται αντιγράφοντας την ολόκληρη στην σχετική έκθεση επιδόσεως.