Ιδιαίτερα αντανακλαστικά, αλλά και εξοικείωση με τους ήχους, καθώς και πολλές… εργατοώρες προσμονής και αναμονής στους βάλτους απαιτεί το κυνήγι της αγριόπαπιας. Η ποικιλία χρωμάτων των διάφορων ειδών πάπιας, οι σχηματισμοί, οι φωνές τους, σε συνδυασμό με την ομορφιά του τοπίου των υγρότοπων αποτελούν πόλο έλξης για τους κυνηγούς.
Σήμερα θα γνωρίσουμε δύο απ’ αυτά τα είδη, τη χουλιαρόπαπια και την τσικνόπαπια, που ανήκουν στην οικογένεια της αγριόπαπιας. Το κυνήγι τους επιτρέπεται όλες τις ημέρες της εβδομάδας μέχρι τις 31 Γενάρη. Η προτίμησή τους στο νερό κάνουν τους υδροβιότοπους σε όλη την Ελλάδα αγαπημένους προορισμούς τους.
Οι κυνηγοί με κατεύθυνση τους υδροβιότοπους αυτούς πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με ένα καλό αδιάβροχο, ζεστό ρουχισμό, ψηλές μπότες, κατάλληλα φυσίγγια, αλλά και υπομονή και καλή διάθεση τόσο για να το διασκεδάσουν όσο και για να πετύχουν την επιθυμητή κάρπωση.
Παράλληλα, ο κυνηγός, όταν φτάσει εκεί και βγει στο καρτέρι, θα πρέπει να έχει κατά νου ότι πρώτο μέλημα είναι η τέλεια κρυψώνα στον βάλτο, με την κατασκευή της κατάλληλης φυλάχτρας, ενώ τα χρώματα των ρούχων του θα πρέπει να μοιάζουν με αυτά του περιβάλλοντος.
Από την… κρυψώνα τους οι κυνηγοί έχουν πολλές φορές τη λανθασμένη εντύπωση ότι τα πτηνά βρίσκονται κοντά τους και εντός βολής, εξαιτίας των έντονων χρωμάτων τους (ιδιαίτερα των αρσενικών). Στην πραγματικότητα, όμως, είναι αρκετά πιο μακριά και πιο ψηλά. Έτσι, είναι προτιμότερο να περιμένουν να περάσουν ακριβώς από πάνω και μετά να βγουν από τη φυλάχτρα και να τουφεκίσουν.
Η χουλιαρόπαπια
Η χουλιαρόπαπια ή κουταλάς (Anas clypeata) συναντάται σε πεδινές εκτάσεις, σε ρηχούς, αλλά μόνιμους υγρότοπους και προσελκύεται από ρυζοχώραφα, χωράφια εμπλουτισμένα με κοπριά, καθώς και από χωράφια πλημμυρισμένα κατά τόπους. Αναζητά την τροφή της στα ρηχά, βυθίζοντας το κεφάλι της μέσα στο νερό ή ψάχνοντας στην επιφάνειά του. Τόσο το αρσενικό όσο και το θηλυκό πτηνό διαφέρουν μεταξύ τους. Το αρσενικό έχει πράσινο κεφάλι με ράμφος σαν κουτάλι και μακρύ, λευκό στήθος, καστανή κηλίδα στην κοιλιά, ενώ το θηλυκό είναι καστανωπό, με μακρύ ράμφος σαν κουτάλι.
Το κυνήγι της χουλιαρόπαπιας απαιτεί υπομονή, ειδικά τις μέρες με άσχημο καιρό (αέρα και χιονόνερο), που μετακινείται όλη τη μέρα. Τέτοιες μέρες είναι ιδανικές για τον κυνηγό να περιμένει στα καρτέρια, κοντά στο νερό, έχοντας εφοδιαστεί με μπόλικη υπομονή. Για το κυνήγι της οι έμπειροι κυνηγοί χρησιμοποιούν συνήθως τσοκαρισμένα όπλα, ενώ τα φυσίγγια πρέπει να είναι βαριάς γόμωσης, με σκάγια Νο 5 – 6.
Η τσικνόπαπια
Η τσικνόπαπια (Aythya fuligula) έχει τη δυνατότητα να καταδύεται σε βάθη 3-14 μέτρων για καλύτερη εκμετάλλευση του βυθού και προτιμά ανοιχτά γλυκά νερά, χωρίς εκτεταμένους καλαμιώνες. Τον χειμώνα τη συναντάμε σε λιμνοθάλασσες και ρηχές ακτές, ενώ αποφεύγει περιοχές με μεγάλα κύματα και ανοιχτές θάλασσες, εκτός και αν οι υγρότοποι με γλυκά νερά, όπως λίμνες, φράγματα κ.λπ., έχουν παγώσει.
Και σε αυτή την περίπτωση, το αρσενικό και το θηλυκό έχουν διαφορές μεταξύ τους. Το αρσενικό είναι ασπρόμαυρο, με μαύρο το πάνω μέρος του σώματος και του στήθους και σκοτεινόχρωμο κεφάλι με μια φούντα από φτερά, που κρέμονται πίσω. Αντίστοιχα, το θηλυκό είναι καστανό με μια λευκή λωρίδα στη βάση του ράμφους και ατροφική φούντα από φτερά στο κεφάλι.
Η τσικνόπαπια εγκαταλείπει σπάνια τη θάλασσα και τις βαθιές λίμνες γιατί εκεί, ως καταδυτική πάπια, αναζητά την τροφή της. Μπορούμε να την κυνηγήσουμε με καρτέρι από την όχθη. Τις περισσότερες φορές θα τις χτυπήσουμε μέσα στο νερό, για αυτό είναι απαραίτητη η παρουσία θηραματοφόρου σκύλου (λαμπραντόρ, γκόλντεν ριτρίβερ), που θα μπαίνει στα παγωμένα νερά. Και εδώ το ιδανικό όπλο είναι ένα τσοκαρισμένο με φυσίγγια ενισχυμένης γόμωσης και σκάγια Νο 5 – 6.
O καιρός οδηγός για τις αγριόπαπιες
Οι ξαφνικές αλλαγές του καιρού, το έντονο και τσουχτερό κρύο θεωρούνται οι ιδανικές συνθήκες για ένα καλό κυνήγι αγριόπαπιας εντός ή ακόμα και εκτός βάλτου. Οι άσχημες καιρικές συνθήκες είναι αυτές που θα βγάλουν από τις κρυψώνες το θήραμα αυτό. Αν ο κυνηγός, εκτός από δεινός σκοπευτής και υπομονετικός, είναι καλά πληροφορημένος και γνώστης των δελτίων της… ΕΜΥ, τότε θα καταφέρει να γεμίσει την τσάντα του με τα πτηνά αυτά.
Οι παρατεταμένες θερμοκρασίες κάτω του μηδέν αλλά και το πάγωμα των νερών, εντείνουν το πρόβλημα για την ανεύρεση νερού από τις πάπιες, με αποτέλεσμα να παρατηρείται μια έντονη κινητικότητα, αυξημένη κατά τις μεσημεριανές και απογευματινές ώρες.
Οι αγριόπαπιες που λατρεύουν τον άσχημο καιρό και είναι πρώτες στις προτιμήσεις των κυνηγών είναι η πρασινοκέφαλη αλλά και η μικρότερη από όλες, η κιρκίρι, που θεωρείται δύσκολη και απαιτεί πολύ καλά αντανακλαστικά.
Η πρασινοκέφαλη έχει το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό να τριγυρνά τη νύχτα σε υγρά λιβάδια για αναζήτηση βλάστησης και σπόρων. Το κυνήγι της λοιπόν χρειάζεται υπομονή και καλή κάλυψη και επειδή μόνο με άσχημο καιρό μπορούμε να τη δούμε να πετάει προς τα καρτέρια, τα ζεστά ρούχα και οι γαλότσες είναι απαραίτητα αξεσουάρ για έναν προνοητικό και έμπειρο κυνηγό.
Άλλα είδη αγριόπαπιας είναι η κυνηγόπαπια, που συναντάται το σούρουπο και το ξημέρωμα στα περάσματα από και προς αναζήτηση τροφής και η σουβλόπαπια, που θεωρείται το πιο νόστιμο παπί.
Παράλληλα, επειδή όλες οι πάπιες είναι πουλιά που δεν τους… ξεφεύγει τίποτε, μιας και η παρατηρητικότητά τους είναι ιδιαίτερα αυξημένη, καταφέρνουν να μην μπορεί ο κυνηγός να τις πιάσει εύκολα στον ύπνο. Αντιδρούν άμεσα και πετούν γρήγορα.
Ο μεθοδικός παπιοκυνηγός παρατηρεί και γνωρίζει τις περιόδους της προσέλευσης των μεταναστευτικών παπιών, καθώς η έλευση νεοφερμένων παπιών μπορεί να του χαρίσει ένα καλό κυνήγι, μιας και τα πουλιά αυτά δεν γνωρίζουν την περιοχή και είναι πιο ξεθαρρεμένα. Ο έμπειρος κυνηγός μπορεί να αναγνωρίσει εύκολα και από πολύ μακριά το κάθε είδος, ανάλογα με τον τρόπο που πετάει, το μέγεθος και τη μορφολογία του σώματός του.
Και εκτός… βάλτου
Είναι απόλυτα εφικτό να κυνηγηθούν παπιά, ειδικά τα πρασινοκέφαλα, εκτός βάλτου. Όταν οι καιρικές συνθήκες «σφίξουν» στον βάλτο, τα πρασινοκέφαλα συχνά ταξιδεύουν προς καλλιέργειες για να βρουν τροφή. Μπορεί αυτό το κυνήγι να αποφεύγει την ταλαιπωρία του βάλτου, αλλά δεν είναι σε καμία περίπτωση εύκολο, μιας και με τις πρώτες βολές τα παπιά ανεβαίνουν πιο ψηλά ώστε να είναι εκτός βολής.
Οι βολές πιο συχνά είναι κοντινές σε παπιά που φεύγουν απότομα από κανάλια όταν δουν τον κυνηγό. Συγχρόνως, το κυνήγι αυτό δεν επιβάλλει πορεία και κίνηση, είναι αργό και ενίοτε στάσιμο σε ανοικτό κάμπο χωρίς προστασία από τον άνεμο. Έτσι, μπορεί να μην έχει τις δυσκολίες του βάλτου, αλλά η έκθεση στον καιρό είναι κανόνας και η υποθερμία δεν αστειεύεται.
Το ιδανικό όπλο
Σύμμαχος για ένα καρποφόρο κυνήγι αγριόπαπιας είναι το κατάλληλο όπλο. Το κυνήγι της είναι περισσότερο στατικό, με βολές σε μακρινές αποστάσεις, πλήθος φυσιγγιών σε καθημερινή βάση. Ένα όπλο που δεν κλωτσάει και επομένως δεν κουράζει μετά από μία μέρα στα καρτέρια, είναι αυτό που είναι βαρύ και ενισχυμένο. Ανεξαρτήτως του τύπου του, ιδανικό θεωρείται αυτό που έχει βάρος από 3,6 έως 4 κιλά και να διαθέτει μήκος κάννης 76 εκ. και αν είναι δίκαννο 81 εκ. Και αυτό γιατί διαθέτουν μακρύτερη σκοπευτική γραμμή και καλύτερο έλεγχο, που χρειάζεται ένας κυνηγός στα παπιά.
Επίσης, επειδή τα παπιά έχουν πυκνό πτέρωμα και υψηλή δερματική αντίσταση, χρειάζονται πολλαπλά τραύματα με ισχυρή διάτρηση για να έχουμε άμεση καταβολή του θηράματος. Ιδανικά σκάγια θεωρούνται αυτά με Νο 4 και 5.
Άλλωστε, οι βολές που απαιτούνται για τα πτηνά αυτά είναι περίπου κατά 70% μακρινές, 20% σε μέση απόσταση και μόλις το 10% κοντινές.
