Στις πηγές πρωτεϊνών, που μπορούν να εμπλουτίσουν τις ζωοτροφές οι οποίες προορίζονται για την πτηνοτροφία, επικεντρώθηκε το φετινό Ευρωπαϊκό Συμπόσιο για τη Διατροφή Πουλερικών (European Symposium on Poultry Nutrition – ESPN). Μάλιστα, κατά τη διάρκειά του, παρουσιάστηκε ένας μεγάλος αριθμός ερευνών, οι οποίες επικεντρώνονταν στις πηγές φυτικών πρωτεϊνών, που καλλιεργούνται επί ευρωπαϊκού εδάφους.
Με τη σόγια να παραμένει η κύρια πηγή πρωτεϊνών για τις ζωοτροφές στην Ευρώπη, στο συμπόσιο επισημάνθηκε ότι παρά το γεγονός ότι δεν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας ως προς τη χρήση της, εντούτοις τα ευρωπαϊκά εδάφη κρίνονται ακατάλληλα για την καλλιέργειά της. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα περισσότερα άλευρα σόγιας που χρησιμοποιούνται στην ΕΕ να εισάγονται με σημαντικό κόστος, και, ως εκ τούτου, οι ερευνητές συνεχίζουν την αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων.
Επιπλέον, τονίστηκε ότι, τα τελευταία χρόνια, το κραμβέλαιο έχει επανέλθει στο επίκεντρο της παραγωγής ζωοτροφών εξαιτίας του ότι δεν αποτελεί πλέον σημαντική πρώτη ύλη για την παραγωγή βιοντίζελ. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιες ακόμα καλλιέργειες, οι οποίες κρίνονται ολοένα και πιο κατάλληλες για τη χρήση τους στις ζωοτροφές, προκειμένου να αποτελέσουν μια σημαντική πηγή πρωτεϊνών. Αυτές –σύμφωνα με τις εκθέσεις που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του ESPN– είναι η φάβα, τα μπιζέλια και το λούπινο. Επίσης, στην πρώτη γραμμή των προτιμήσεων παραμένει ο ηλίανθος.
Συμφωνούν και στην Ελλάδα
Να σημειωθεί ότι, εκτός από τις διεθνείς μελέτες, και στη χώρα μας αρκετοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι τα ψυχανθή, και δη αυτά της ελληνικής γης (π.χ. κουκί, ρεβίθι, μπιζέλι και λούπινο), μπορούν να αποτελέσουν εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών για τις ζωοτροφές αντικαθιστώντας επάξια την εισαγόμενη σόγια με πολλαπλά οφέλη για τους αγρότες, την οικονομία, το περιβάλλον και την υγεία των ζώων. Ειδικότερα, έχει τονιστεί κατ’ επανάληψη ότι τα ψυχανθή που καλλιεργούνται στη χώρα μας:
- Δεν είναι γενετικά τροποποιημένα.
- Μειώνουν το κόστος παραγωγής.
- Δεν χρειάζονται λιπάσματα, καθώς λειτουργούν τα ίδια ως φυσικό λίπασμα και αυξάνουν την απόδοση των καλλιεργειών.
- Απαιτούν ελάχιστα ζιζανιοκτόνα και φυτοφάρμακα. Αυτό δεν σημαίνει μόνο προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας μας. Σημαίνει και χαμηλότερα κόστη παραγωγής για τους αγρότες.
- Δεν χρειάζονται πολύ πότισμα και καλλιεργούνται παντού. Ευδοκιμούν σε εδάφη χαμηλής γονιμότητας, σε χαμηλές θερμοκρασίες και είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά στην ξηρασία.
- Αυξάνουν την προστιθέμενη αξία των ελληνικών ζωικών προϊόντων. Ενισχύουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματά τους, στην εξαιρετικά ανταγωνιστική αγορά ζωικών προϊόντων.
- Ανοίγουν ορίζοντες για απασχόληση και τοπική ανάπτυξη μέσα από νέες καλλιέργειες και δημιουργούν ευκαιρίες για ενασχόληση με την αγροτική παραγωγή και επιστροφή στην περιφέρεια.
- Εμπλουτίζουν τα εδάφη της χώρας.
Με την παγκόσμια αύξηση των πρωτεϊνών, αλλά και με την ταυτόχρονη απαγόρευση της χρήσης κρεατάλευρων στη διατροφή των ζώων και στην αποφυγή των καταναλωτών για γενετικά τροποποιημένα είδη, ο ρόλος των κτηνοτροφικών ψυχανθών αυξάνεται συνεχώς.
Στη χώρα μας η οικογένεια των ψυχανθών περιλαμβάνει κτηνοτροφικά φυτά, που σπέρνονται το φθινόπωρο (Οκτώβριο – Νοέμβριο), εξαιτίας της αυξημένης αντοχής τους στο ψύχος και άλλα λιγότερο ανθεκτικά, που σπέρνονται την άνοιξη (Φεβρουάριο – Μάρτιο).
Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν από τα ετήσια φυτά ο βίκος, το κτηνοτροφικό μπιζέλι, τα κτηνοτροφικά κουκιά, το κτηνοτροφικό λούπινο, το κτηνοτροφικό λαθούρι και από τα πολυετή φυτά το τριφύλλι.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν η σόγια, το κτηνοτροφικό ρεβίθι, το αλεξανδρινό τριφύλλι (ετήσια φυτά) και η μηδική (πολυετής).
Ο ρόλος των πρωτεϊνών και των αμινοξέων
Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι πρωτεΐνες είναι απαραίτητα συστατικά όλων των ζώντων οργανισμών. Αποτελούνται από αλυσίδες απλούστερων δομικών μονάδων, τα αμινοξέα. Τα αμινοξέα που υπάρχουν στη φύση είναι πάνω από 200, ιδιαίτερο όμως ενδιαφέρον παρουσιάζουν εκείνα που συμμετέχουν στη δημιουργία των πρωτεϊνών και είναι περίπου είκοσι. Η έλλειψη ενός ή περισσότερων απαραίτητων αμινοξέων από το σιτηρέσιο μπορεί να προκαλέσει μείωση της ανάπτυξής τους, πτώση της παραγωγής και, σε ακραίες περιπτώσεις, ακόμη και τον θάνατο.
