Μία εβδομάδα πριν από την έλευσή του στην Αθήνα, όπου θα παρευρεθεί στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο των COPA-COGECA, καθώς και στο 3ο Συνέδριο της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ για την ανάπτυξη της γεωργίας, ο επίτροπος Γεωργίας, Φιλ Χόγκαν, παραχώρησε αποκλειστική συνέντευξη στην «ΥΧ». Ο Φιλ Χόγκαν αναφέρεται, εκτός των άλλων, στην κρίση που πλήττει τον αγροτικό τομέα ιδίως την τελευταία διετία, στις προϋποθέσεις διατήρησης της βιωσιμότητας και ανταγωνιστικότητάς του και στον ρόλο των συνεταιρισμών και των οργανώσεων των αγροτών ευρύτερα.
Το συνέδριο των COPA-COGECA έχει ως στόχο την έναρξη του διαλόγου για το πώς ο αγροτικός τομέας θα συνεχίσει να είναι βιώσιμος και ανταγωνιστικός. Πώς σχολιάζετε αυτές τις προτεραιότητες;
Οι τομείς της γεωργίας και των τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσφέρουν 44 εκατ. θέσεις εργασίας – από κοινού παρέχουν τις περισσότερες θέσεις εργασίας στην Ένωση. Ο γεωργικός τομέας είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την εξασφάλιση θέσεων απασχόλησης στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιφέρειες, στις οποίες συχνά δεν διατίθενται εναλλακτικές δυνατότητες απασχόλησης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ισόρροπη εδαφική ανάπτυξη και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν οι άνθρωποι ζουν και εργάζονται σε αγροτικές περιοχές. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρχουν οι απαραίτητες υποδομές για τη στήριξη των υφιστάμενων θέσεων εργασίας και τη δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης. Η Κοινή Γεωργική Πολιτική αποτελεί οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική πολιτική και έχει στόχο να στηρίξει τη βιώσιμη αγροτική παραγωγή, τη διαχείριση του αγροτικού περιβάλλοντος προς όφελος όλων των πολιτών και –μέσω της πολιτικής της αγροτικής ανάπτυξης– να διασφαλίσει ότι οι αγροτικές περιοχές έχουν την ικανότητα να υποστηρίξουν βιώσιμες αγροτικές κοινότητες.
Πολλά από αυτά συζητήθηκαν πρόσφατα και στο δεύτερο, «ιστορικό» θα λέγαμε, συνέδριο στο Κορκ της Ιρλανδίας.
Ακριβώς. Στην Ιρλανδία υιοθετήθηκε μια νέα ανακοίνωση με τίτλο «Βελτίωση της ζωής στις αγροτικές περιοχές», ένα είδος σχεδίου για τη μελλοντική πολιτική αγροτικής ανάπτυξης. Μεταξύ πολλών άλλων, η δήλωση προτρέπει τους υπευθύνους χάραξης της ευρωπαϊκής πολιτικής να «βελτιώσουν τη γνώση από πλευράς του κοινού για τις δυνατότητες των αγροτικών περιοχών και πόρων, όσον αφορά την παροχή λύσεων για την αντιμετώπιση ευρέος φάσματος οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων και την εξασφάλιση ευκαιριών προς όφελος όλων των Ευρωπαίων πολιτών».
Το συνέδριο των COPA-COGECA αποτελεί ιδανική ευκαιρία εστίασης του ενδιαφέροντος στον τρόπο με τον οποίο όλοι οι εμπλεκόμενοι, σε στενή συνεργασία με τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής, μπορούν να εξασφαλίσουν ότι ο ευρωπαϊκός τομέας των αγροτικών προϊόντων διατροφής αναπτύσσει το πλήρες δυναμικό του, συμπεριλαμβανομένης και της δημιουργίας δεκάδων χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας, εξακολουθώντας παράλληλα να συμβάλλει στη βιωσιμότητα και την αειφορία των αγροτικών κοινοτήτων και οικονομιών ανά την Ευρώπη.
Προέρχεστε από τον χώρο των αγροτικών οργανώσεων. Στην Ελλάδα συντελείται μία επανεκκίνηση των συνεταιριστικών δομών. Ποια είναι η σημασία των οργανώσεων των αγροτών στην ανάπτυξη της αγροδιατροφής και της υπαίθρου;
Εκφράζω την ικανοποίησή μου για την επανεκκίνηση των συνεταιριστικών δομών στην Ελλάδα. Εδώ και πολύ καιρό, οι αγρότες έχουν υποφέρει από την έλλειψη συνεργασίας, προκειμένου να ενισχύσουν τις θέσεις τους. Υπάρχουν εργαλεία και χρηματοδοτική στήριξη μέσω της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής για να υποβοηθηθεί η συνεργασία των παραγωγών, προκειμένου να ισχυροποιήσουν τη θέση τους και είναι σημαντικό να το κάνουν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αποδείξει την υποστήριξή της προς τον ευρωπαϊκό γεωργικό τομέα μέσω των μέτρων που έχει λάβει, ιδίως όσον αφορά τη δημοσιονομική στήριξη, κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών.
Η ΕΕ φαίνεται να ρίχνει ιδιαίτερο βάρος στον γεωργικό τομέα. Και ο πρόεδρος της Κομισιόν έχει αναφερθεί σχετικά. Στο νέο περιβάλλον που δημιουργείται, ποιος θα πρέπει να είναι ο ρόλος των συνεταιρισμών;
Πράγματι, ο πρόεδρος Γιούνκερ υπογράμμισε τη δέσμευση της Επιτροπής για την ευρωπαϊκή γεωργία, στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης, λέγοντας: «Ένα σημαντικό μέρος του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής μας, το οποίο θέλω να διατηρηθεί, είναι και ο γεωργικός μας τομέας. Η Επιτροπή θα είναι πάντα στο πλευρό των αγροτών μας». Με βάση την επιστολή προθέσεων που έστειλε ο πρόεδρος Γιούνκερ στους προέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της ΕΕ, η Επιτροπή δεσμεύτηκε επίσης για τον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση της ΚΓΠ.
Η ΚΓΠ έχει εξελιχθεί σημαντικά κατά τα τελευταία 50 και πλέον έτη και πρέπει να συνεχίσει να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες και περιστάσεις. Σε τελική ανάλυση, η κοινή μας επιθυμία είναι η στήριξη των Ευρωπαίων αγροτών και, ως εκ τούτου, οι αγροτικοί συνεταιρισμοί θα διαδραματίσουν καίριο ρόλο ως εκπρόσωποι των μελών τους. Είναι σημαντικό να έλθουν σε επαφή με τις οικείες εθνικές και τοπικές αρχές, καθώς και με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, καθώς εξακολουθούμε να βελτιώνουμε την ΚΓΠ, ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες των δικαιούχων και των πολιτών γενικά, οι οποίοι θα μπορούν να επωφεληθούν από τα περιβαλλοντικά δημόσια αγαθά που παρέχουν οι αγρότες.
Στόχος είναι να πετύχουμε την τόσο αναγκαία αποκατάσταση των τιμών υπέρ των αγροτών και την παροχή ασφαλών, υψηλής ποιότητας τρόφιμων στους πολίτες
Η συγκυρία είναι δύσκολη για πολλούς παραγωγικούς κλάδους. Επιπλέον, υπάρχει αστάθεια αγορών και τιμών. Πώς θα μπορούσε να βελτιωθεί η λειτουργία της διατροφικής αλυσίδας;
Η τελευταία διετία ήταν δύσκολη για πολλούς τομείς της ευρωπαϊκής γεωργίας, ιδίως για τους τομείς του χοίρειου κρέατος, των γαλακτοκομικών και των οπωροκηπευτικών. Αντιμετωπίσαμε παράγοντες, όπως το ρωσικό εμπάργκο, την επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας και την παγκόσμια υπερπροσφορά γάλακτος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες για τη στήριξη των αγροτών, που έχουν πληγεί περισσότερο και κινητοποίησε πάνω από 1,5 δισ. ευρώ για τη στήριξη των αγροτών της ΕΕ. Περίπου 500 εκατ. ευρώ χρησιμοποιήθηκαν για τη στήριξη του τομέα των οπωροκηπευτικών, ενώ άλλο 1 δισ. ευρώ περίπου διατέθηκε για τη στήριξη των γαλακτοπαραγωγών και άλλων κτηνοτρόφων. Παρόλο που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί να εγγυηθεί τις τιμές, προσπαθούμε να εντοπίσουμε και να ανοίξουμε νέες εμπορικές ευκαιρίες προς όφελος των αγροτών της ΕΕ. Έχουμε, ήδη, σημειώσει σημαντικές επιτυχίες και συνεχίζω τη «διπλωματική μου επίθεση» για την εξεύρεση νέων αγορών στην Άπω Ανατολή εντός του τρέχοντος έτους.
Είναι εξεύρεση νέων αγορών αρκετή για να αναστρέψει το κλίμα;
Έχω πλήρη επίγνωση της ανάγκης για την ορθή λειτουργία της διατροφικής αλυσίδας – στο πλαίσιο της οποίας ο παραγωγός (ο αγρότης) θα λαμβάνει δίκαιη αμοιβή για το προϊόν του. Έχοντας αυτό υπόψη, συγκρότησα μια ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων για τις γεωργικές αγορές, που θα μου υποβάλει έκθεση εντός του τρέχοντος έτους. Με βάση τις συστάσεις της ειδικής ομάδας και άλλα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν, θα αναλύσουμε κατά πόσο χρειάζεται νέα νομοθεσία για τη στήριξη της θέσης των αγροτών στην τροφική αλυσίδα. Κατά τους επόμενους 12 μήνες, θα υποβάλω ορισμένες περαιτέρω προτάσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να κάνουμε τον αγροδιατροφικό τομέα μας ισχυρότερο και πιο βιώσιμο στο μέλλον. Απώτερος στόχος μας είναι να πετύχουμε την τόσο αναγκαία αποκατάσταση των τιμών που εισπράττουν οι αγρότες στο χέρι, ώστε να μπορούν να ζήσουν αξιοπρεπώς από την εργασία τους και να συνεχίσουν να παρέχουν ασφαλή, υψηλής ποιότητας τρόφιμα στους πολίτες.
Συνέντευξη στο Νίκο Λάππα
