Τα πέτρινα γεφύρια της Ηπείρου αποτελούν σπουδαίο δείγμα αρχιτεκτονικής κατασκευής και μεγάλο μέρος της λαϊκής παράδοσης της χώρας. Η κατασκευή τους θεωρούνταν έργο τεράστιας σημασίας. Κατάλληλα τεχνικά μέσα δεν υπήρχαν, μόνο το μεράκι των κατοίκων, που έβλεπαν ότι θα διευκολυνθεί η ζωή τους. Χιλιάδες μάστορες και μαθητάδες συμμετείχαν στην κατασκευή τους. Οι δυσκολίες που συνάντησαν στην οικοδόμηση, καθώς πολλά γκρεμίζονταν και τα ξεκινούσαν από την αρχή, οδήγησε στην εξιστόρηση μύθων και θρύλων σχετικά με την κατασκευή τους. Φόνοι, θυσίες, βεντέτες συνόδευαν κάθε εμφάνισή τους.
Με οδηγό ένα αγριόχορτο που φυτρώνει ανάμεσα στις πέτρες τους, μπορεί κανείς να νιώσει την αγωνία και τον πόνο των ανθρώπων που χρειάστηκε να θυσιάσουν ένα αγαπημένο τους πρόσωπο προκειμένου να προχωρήσει η κατασκευή.
Το Μονοδένδρι και η Βίτσα, με την πανέμορφη Σκάλα της που οδηγεί στο πέτρινο «Γεφύρι του Μίσιου», κρατούν τα σκήπτρα της τουριστικής αξιοποίησης στο Κεντρικό Ζαγόρι. Το γεφύρι ενώνει τις όχθες του ποταμού «Ξεροπόταμου», ακριβώς στο σημείο που γιγαντώνεται η χαράδρα του Βίκου. Χτίστηκε το 1748, με έξοδα της οικογένειας του Αλέξη Μίσιου. Δίτοξο, με το ένα τόξο κύριο και το δεύτερο βοηθητικό και καμάρες διαφορετικού μεγέθους, δημιουργεί έναν καλντεριμωτό διάδρομο ανάμεσα στα δύο χωριά. Το στοιχείο κατασκευής, που του δίνει κάποια ιδιαιτερότητα σε σχέση με τα άλλα, είναι η ξαφνική στροφή του κορμού του, πριν ακόμα προλάβει να καταλήξει στη δεξιά όχθη.
Ταπείνωσε το ποτάμι
Από την αρχαιότητα, τα ποτάμια λατρεύονταν σαν Θεοί. Σε πολλά αετώματα ναών συναντάμε προσωποποιημένους θαλάσσιους Θεούς, όπως ο Αλφειός και ο Αώος. Έτσι, ο λαός, προκειμένου να κερδίσει την εύνοια του Θεού ποταμού, για την ευφορία της γης προχωρούσε σε διάφορες λατρευτικές εκδηλώσεις.
Όταν μια γυναίκα δεν μπορούσε να κάνει παιδί, κατέβαινε στο γιοφύρι και έσπρωχνε μέσα στο νερό μία ή περισσότερες αρκάδες του, δηλαδή τις όρθιες πέτρες του, που υπήρχαν στις άκρες και κατά μήκος του γεφυριού. Κατά αυτό τον τρόπο πίστευαν ότι τιμωρούσαν τον Θεό ποταμό, για να μην τους βρει ξανά τέτοια τύχη. Οι συνέπειες βέβαια αυτής της πράξης ήταν ολέθριες για τα γεφύρια, καθώς πολλά από αυτά «ξεδοντιάστηκαν». Στην περίπτωση της γυναίκας από το Ζαγόρι, ο Θεός ποταμός ξεγέλασε την άτυχη γυναίκα, η οποία, ενώ έμεινε έγκυος, γέννησε το παιδί της νεκρό. Η γυναίκα, θολωμένη από την εκδίκηση κατέβηκε στον ποταμό και άρχισε να τον πετροβολάει. Δεν διάλεξε να τιμωρήσει το γιοφύρι γιατί μέχρι εκείνη την περίοδο δεν υπήρχε. Το γεφύρι του Μίσιου χτίστηκε για να γεφυρώσει και να τιμωρήσει, κατά ένα τρόπο, τον ατίθασο και άδικο ποταμό.
Ήταν Νοέμβρης του 1910, όταν μια μεγάλη και συνεχόμενη νεροποντή προκάλεσε την υπερχείλιση του ποταμού Βοϊδομάτη. Το ποτάμι παράσερνε ό,τι έβρισκε μπροστά του, μέχρι που ένας τεράστιος κορμός δεν κατάφερε να περάσει το γιοφύρι του Μίσιου και το έφραξε. Το γεφύρι όμως άντεξε στην ορμητική μανία του νερού και ταπείνωσε για δεύτερη φορά τον ατίθασο ποταμό. Από τότε η κατασκευή του θεωρείται άφθαρτη στο χρόνο και σημείο αναφοράς σε ντόπιους και επισκέπτες της περιοχής.
Στο βιβλίο «Guinness» και πόλος έλξης
Η διάσχιση του γεφυριού αποτελεί μια από τις πιο κλασικές πεζοπορίες της περιοχής. Επίσης, αποτελεί πόλο έλξης για τους αναρριχητές, καθώς η μεγάλη καμάρα του φτάνει στο ύψος των 10 μέτρων. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Φαράγγι του Βίκου βρίσκεται στο βιβλίο «Guinness» ως το φαράγγι με το μικρότερο άνοιγμα, μόλις 1.100μ. στο στενότερο σημείο του και ταυτόχρονα βάθος που ξεπερνά τα 900μ.. Με μήκος 12χλμ. και μέγιστο ύψος 1.200μ., είναι ένα από τα βαθύτερα φαράγγια του κόσμου. Να αναφέρουμε επίσης ότι, στην περιοχή διοργανώνεται ο κορυφαίος ελληνικός αγώνας ορεινού τρεξίματος «The North Face – Zagori Mountain Running». Η δημοφιλής διοργάνωση προσελκύει αθλητές και λάτρεις της φύσης από όλο τον κόσμο, που θέλουν να δοκιμάσουν τις αντοχές τους στα πανέμορφα τοπία της Τύμφης και του Ζαγορίου.
