Γερμανία: Το εκλογικό αποτέλεσμα επιδρά στη συνοχή της ΕΕ

Σε έξαρση ο υποκινούμενος από εθνικιστικά αισθήματα ευρωσκεπτικισμός

Γερμανία: Το εκλογικό αποτέλεσμα επιδρά στη συνοχή της ΕΕ

Μετά την «πύρρειο» νίκη της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU-CSU) στις γερμανικές εκλογές, η Άνγκελα Μέρκελ ετοιμάζεται για την τέταρτη θητεία της στη γερμανική καγκελαρία, όσο συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις με τις λοιπές πολιτικές δυνάμεις, που πρόκειται να απαρτίσουν την κυβέρνηση συνεργασίας. Όμως, τα διεθνή μέσα δεν εστιάζουν τόσο τις σοβαρές απώλειες του κυβερνητικού συνασπισμού της Μέρκελ (έχασε περίπου ένα εκατομμύριο ψηφοφόρους), ούτε στο παρ’ ολίγον ιστορικό χαμηλό των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) του Μάρτιν Σουλτς, αλλά στον μεγάλο κερδισμένο της εκλογικής διαδικασίας. Άλλωστε, είναι η πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της Γερμανίας –από το 1945–, που ένα ακροδεξιό κόμμα βρίσκει θέση στο κοινοβούλιο της χώρας. Τι σημαίνει πρακτικά, όμως, το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα;

Η μεγάλη άνοδος του ΑfD αποδίδεται, κυρίως, στις εκτεταμένες διαρροές του κυβερνητικού συνασπισμού της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης της Γερμανίας (CDU) και της αδελφικής Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης της Βαυαρίας (CSU), με τους ψηφοφόρους να μετατοπίζονται προς την Ακροδεξιά. Έγκυροι μελετητές τονίζουν ότι ρόλο-κλειδί σε αυτή την τάση έπαιξε η απόφαση της Μέρκελ να ανοίξει τα γερμανικά σύνορα σε 1 εκατομμύριο πρόσφυγες το 2015. Αυτή ήταν μια πολιτική που έφερε και ενδοκομματικές τριβές, καθώς επικρίθηκε από το –συντηρητικότερο– CSU.

Ήδη, η αιτιώδης σχέση μεταξύ της απώλειας ισχύος της Μέρκελ και της ανόδου του ΑfD έχει γίνει αντικείμενο εκτεταμένου σχολιασμού από την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή, σκιαγραφώντας την αυξανόμενη απήχηση του ρεύματος του εθνικιστικού ευρωσκεπτικισμού. Όπως αναφέρει το πρακτορείο Bloomberg, την τελευταία διετία, οι πολιτικοί ηγέτες της Πολωνίας, της Ουγγαρίας και της Τσεχίας είχαν εκφράσει ανοιχτά την αντίθεσή τους, όσον αφορά την πολιτική της γερμανικής καγκελαρίας για τους πρόσφυγες. Τώρα, το γεγονός ότι μια πάλαι ποτέ περιθωριακή ομάδα διαμαρτυρίας, όπως το ΑfD, έφτασε να βρίσκεται στο γερμανικό κοινοβούλιο, εκλαμβάνεται από αυτούς ως δικαίωση. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του Πολωνού υπουργού Εσωτερικών, ο οποίος τόνισε ότι ελπίζει πως η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση «θα μάθουν τώρα από το “λάθος” της Μέρκελ».

Ορθώνεται ανάστημα στις πολιτικές του πυρήνα της ΕΕ

Το χάσμα μεταξύ των παλαιότερων κρατών-μελών –της Δυτικής Ευρώπης–, που αποτέλεσαν τον πυρήνα της ΕΕ, και των νεότερων μελών της Ανατολικής Ευρώπης, ενδέχεται να διευρυνθεί μετά τις εκλογές στην Τσεχία τον επόμενο μήνα. Εκεί, επισημαίνει το Bloomberg, φαβορί για την κατάκτηση της νίκης είναι ο 63χρονος δισεκατομμυριούχος Αντρέι Μπάμπις, ο οποίος τηρεί προφίλ αυτοδημιούργητου επιχειρηματία που παραπέμπει σε… Ντόναλντ Τραμπ. Ο Μπάμπις είχε επιρρίψει παλαιότερα ευθύνες στην πολιτική της Μέρκελ, με αφορμή το τρομοκρατικό χτύπημα στη χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου το 2016, επισημαίνοντας ότι οι μετανάστες δεν έχουν «θέση» στην Ευρώπη. Όχι, βέβαια, ότι οι φιλοευρωπαίοι κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες τηρούν διαφορετική στάση. Και εκείνοι αντιτίθενται στις πολιτικές της ΕΕ για τους πρόσφυγες και την υιοθέτηση του ευρώ, με τον υποψήφιο πρωθυπουργό, Lubomir Zaoralek, να μνημονεύεται από την Daily Express για τη δήλωσή του ότι «οι Τσέχοι δεν πρέπει να υποχρεούνται να δέχονται πρόσφυγες από συνοριακές χώρες της ΕΕ, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα».

Είναι ξεκάθαρο ότι η απήχηση του λαϊκίστικου στιλ του Τραμπ στις ΗΠΑ καθρεφτίζεται πλέον και στο ευρωπαϊκό σκηνικό, με κύριους εκφραστές τα νεότερα στην ΕΕ κράτη-μέλη της Ανατολικής Ευρώπης. Το ερώτημα είναι αν η Μέρκελ και οι σύμμαχοί της στις δυτικές πρωτεύουσες έχουν πλέον τη δυναμική να κρατήσουν αντίσταση σε αυτό το ρεύμα, που προμηνύεται ορμητικό.