Οι πρόσφατες βροχοπτώσεις ουσιαστικά «κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και προειδοποιούν τους μεταποιητές να προσέξουν τις τιμές αγοράς του συμπύρηνου», τονίζει ο Χρήστος Γιαννακάκης, πρόεδρος της Κοινοπραξίας Ομάδας Παραγωγών Ημαθίας, στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «ΥΧ». Ακόμη, αναφέρεται χωρίς περιστροφές στα λεγόμενα στέκια, υπογραμμίζοντας πως το ζήτημα του ύψους της παραγωγής πρώτης ύλης, των ποιοτικών χαρακτηριστικών και της ισορροπίας ολόκληρου του συστήματος, δεν μπορεί να λυθεί με τέτοιες ευκαιριακές λύσεις, αλλά μόνο με τη στενή συνεργασία βιομηχανίας και συνεταιρισμών.
-Πώς διαμορφώνεται η εικόνα στο συμπύρηνο μετά τις σφοδρές βροχοπτώσεις της προηγούμενης εβδομάδας;
-Οι πληροφορίες που έχω από τις Οργανώσεις Παραγωγών της Ημαθίας είναι ότι η πρώιμη ποικιλία Kατερίνα, που είναι η σημαντικότερη σε όγκο μετά την Andros, στις περιοχές όπου το μικροκλίμα την πρωιμίζει πιο γρήγορα, έχει υποστεί ζημίες. Το ύψος τους δεν μπορεί ακόμη να προσδιοριστεί με ασφάλεια. Σε περιοχές που είναι πιο όψιμες και η εν λόγω ποικιλία δεν ξεκίνησε να συγκομίζεται, δεν υπάρχουν κάποια άξια λόγου προβλήματα.
-Με τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί πλέον, θεωρείτε εφικτές τις ελάχιστες προϋποθέσεις για την πληρωμή με 25 λεπτά που έχει θέσει η ΕΚΕ;
Είναι κοινότυπη διαπραγματευτική αρχή ο κάθε πελάτης να ζητά την υψηλότερη δυνατή ποιότητα, στη χαμηλότερη δυνατή τιμή. Δηλαδή, φθηνό και καλό. Και εδώ είναι που λειτουργεί αμείλικτα ο κύριος νόμος της αγοράς, αυτός της προσφοράς και της ζήτησης.
Εάν το ροδάκινο φτάνει και περισσεύει για να καλύψει τις ανάγκες της μεταποίησης, τότε οι ποιοτικοί κανόνες είναι σκληροί και απαράβατοι και τιμή όπως αυτή των 25 λεπτών είναι η καλύτερη που μπορεί να δοθεί από τη σκληρή διεθνή αγορά. Εάν όμως το ροδάκινο δεν φτάνει, τότε τα 120 γραμμάρια γίνονται 90, τα πράσινα ροδάκινα γίνονται κίτρινα, τα προσβεβλημένα από μονίλιες γίνονται αποδεκτά, η τιμή ξεπερνά τα 30 λεπτά το κιλό και, φυσικά, η ανάλωση πρώτης ύλης ανά χαρτοκιβώτιο εκτοξεύεται στα ύψη.
Ενώ, λοιπόν, η χρονιά έδειχνε ότι θα καλύψει τις ανάγκες της μεταποίησης, οι πρόσφατες βροχοπτώσεις κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και προειδοποιούν να προσέξουν οι μεταποιητές τις τιμές πώλησης. Οι ασταθείς καιρικές συνθήκες δεν αποκλείουν επανάληψη των βροχών, ούτε την ενδεχόμενη ζημία από χαλάζι. Θα πρέπει, δε, να ληφθεί υπόψη ότι και η Ισπανία έχει υποστεί ζημίες, επομένως ο ανταγωνισμός στην αγορά θα είναι περιορισμένος.
Το ζήτημα, όμως, του ύψους της παραγωγής, των ποιοτικών χαρακτηριστικών και της ισορροπίας του συστήματος, δεν είναι κάτι που αντιμετωπίζεται, ούτε με τα στέκια ούτε με ευκαιριακές λύσεις. Ούτε βέβαια με τη… θεϊκή παρέμβαση των χαλαζοπτώσεων και των βροχοπτώσεων. Αντιμετωπίζεται με την πολύ στενή συνεργασία της μεταποίησης και των συνεταιρισμών, οι οποίοι θα πρέπει να έχουν τον ρόλο της παραγωγής ποιοτικού προϊόντος, όπως το θέλει η αγορά, της καθοδήγησης για μεθόδους καλλιέργειας που θα αυξήσουν την στρεμματική απόδοση και τη μείωση του κόστους και, τέλος, της διαχείρισης του προϊόντος σε περιόδους κρίσης -είτε υπερπαραγωγής, είτε έλλειψης.
Τα στέκια απέδειξαν ότι είναι μία ευκαιριακή διέξοδος και ότι η μεταποίηση δεν μπορεί να εμπλακεί αποτελεσματικά –και ούτε είναι ο ρόλος της αυτός– στον τομέα που λέγεται πρωτογενής. Πρέπει, λοιπόν, να ξαναβρεθούμε και να ξανασχεδιάσουμε.
«Τις μάχες δεν τις κερδίζουν τα ασκέρια, αλλά οι καλά οργανωμένοι στρατοί»
-Υπάρχει διέξοδος από τη συρρίκνωση του εισοδήματος των καλλιεργητών συμπύρηνου;
Η διέξοδος είναι μία: Οργάνωση, συνεργασία, αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που δίνουν τα κοινοτικά προγράμματα, επανασυνεταιριστικοποίηση του πρωτογενούς τομέα, επανασχεδιασμός της καλλιέργειας, αξιοποίηση των καινοτομιών.
Η παραγωγή συμπύρηνου είναι μία τεράστια οικονομική δύναμη για τη χώρα μας. Ελέγχει, με το προϊόν, το 40% του παγκόσμιου εμπορίου κομπόστας. Είναι ένας μεγάλος αριθμός στρατιωτών, με καλό εξοπλισμό, καλούς γνώστες της τέχνης τους, αλλά όσο παραμένουν ασύντακτοι και ανοργάνωτοι, τότε δεν είναι στρατός, αλλά ασκέρι. Και τις μάχες τις κερδίζουν μόνο οι καλά οργανωμένοι στρατοί. Είναι μια αλήθεια που όσο δεν θέλουμε να την αναγνωρίσουμε, τόσο βουλιάζουμε στα αδιέξοδά μας. Ας το κάνουμε.
-Σε ποιον βαθμό η τιμή που πληρώνει τα τελευταία χρόνια η μεταποίηση καλύπτει το πραγματικό κόστος της καλλιέργειας και δίνει στους παραγωγούς τη δυνατότητα να εφαρμόσουν την απαιτούμενη καλλιεργητική φροντίδα, ώστε να παραδώσουν την υψηλής ποιότητας πρώτη ύλη που αξιώνει η κονσερβοποιία;
Θα σας απαντήσω με ένα πολύ απλό παράδειγμα. Στην περιοχή μας, ο μέσος επαγγελματίας παραγωγός έχει περίπου 50 στρέμματα. Ας υποθέσουμε ότι και τα 50 είναι συμπύρηνα και σε πλήρη παραγωγή. Δηλαδή, δίνουν 3.500 κιλά το στρέμμα, Κλάση Ι, και επομένως 175.000 κιλά σύνολο. Από την τιμή των 0,25 ευρώ το κιλό αφαιρέστε το 0,01 για κόστος μεταφοράς και 0,03 ευρώ κρατήσεις συνεταιρισμού, άρα καθαρά 0,21 ευρώ. Το μέσο παραδεκτό υπολογισμένο κόστος παραγωγής είναι 0,15 ευρώ το κιλό τουλάχιστον, ήτοι 0,21-0,15=0,06 καθαρά το κιλό, επομένως συνολικό καθαρό εισόδημα της αγροτικής εκμετάλλευσης 175.000 κιλάx0,06=10.500 ευρώ. Μείον χονδρικά περίπου το 50% σε φόρους και ΕΦΚΑ, απομένουν 5.250 ευρώ ετήσιο εισόδημα για να ζήσει μία οικογένεια. Και εάν υπάρξει ζημία, όπως το 2017, τότε αντιλαμβάνεστε ποια θα είναι η τύχη αυτού του ανθρώπου. Απόλυτη φτωχοποίηση!
Και βέβαια, κανένας δεν θα μπορούσε να πει με υπευθυνότητα «και τι την ενδιαφέρει τη μεταποίηση;». Την ενδιαφέρει και μάλιστα πολύ, εάν θέλει να συνεχίσει να υφίσταται η παραγωγή. Γι’ αυτό, επαναλαμβάνω με επιμονή και απευθύνομαι σε όλους τους εμπλεκόμενους, ήρθε η ώρα να συζητήσουμε όλοι μαζί, πολύ σοβαρά, το μέλλον του κλάδου.
