Η αμειψισπορά με ψυχανθή αυξάνει τις αποδόσεις στα σιτηρά

Πρόκειται για ένα από τα μέτρα που προτείνει η ΕΕ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής

Σημαντικό ρόλο στο νέο μοντέλο άσκησης της γεωργίας (με φιλοπεριβαλλοντική διάσταση) μπορεί να διαδραματίσει –σύμφωνα και με τον Διεθνή Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO)– η καλλιέργεια των ψυχανθών μέσα από την αμειψισπορά. Άλλωστε, αυτός ο τρόπος καλλιέργειας αποτελεί ένα από τα κύρια «ήπια και μη δαπανηρά μέτρα» που προτείνει η ΕΕ στους γεωργούς της για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος.

Σύμφωνα με έκθεση του FAO, που δημοσιεύθηκε φέτος, τα ψυχανθή χαρακτηρίζονται από ξεχωριστές ιδιότητες, που δεν απαντώνται σε άλλα φυτικά είδη και οι οποίες είναι πολύ σημαντικές για την εφαρμογή της βιώσιμης γεωργίας. Τα ψυχανθή έχουν το μοναδικό πλεονέκτημα να δεσμεύουν το άζωτο της ατμόσφαιρας και να το αξιοποιούν για την ανάπτυξή τους, χωρίς να απαιτούν προσθήκη λιπασμάτων που συντείνουν στην κλιματική αλλαγή.

Χάρη σε αυτή την ιδιότητά τους, τα ψυχανθή χρησιμοποιούνται στα συστήματα αμειψισποράς, ενισχύοντας έτσι την οικονομικότητα και την αειφορικότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Ακόμη, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη, τα ψυχανθή αποτελούν απαραίτητη διατροφική ομάδα για την ανθρώπινη κατανάλωση και την παραγωγή ζωοτροφών. Η ΕΕ, αντιλαμβανόμενη την υστέρησή της στην παραγωγή φυτικής πρωτεΐνης (μόνο το 30% περίπου των αναγκών σε φυτική πρωτεΐνη παράγεται στην ΕΕ, σύμφωνα με στοιχεία του ΕΛΓΟ), αλλά και την οικονομική εξάρτησή της από άλλες χώρες, έχει συμπεριλάβει στη νέα ΚΑΠ συνδεδεμένη ενίσχυση για τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες ψυχανθών, η οποία αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων με ψυχανθή.

Σύμφωνα με όσα αναφέρει στην έκθεσή του ο FAO (124 σελίδες), «η καλλιέργεια ψυχανθών μπορεί να είναι μια πολύ καλή επένδυση από μόνη της. Από τη στιγμή που αντλούν το 70% – 80% των αναγκών τους σε άζωτο από την ατμόσφαιρα, τα σιτηρά και τα όσπρια γενικά δεν απαιτούν λίπασμα αζώτου για να επιτευχθεί η βέλτιστη απόδοση παραγωγής. Επίσης, τα κτηνοτροφικά ψυχανθή, όπως η μηδική, μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο αγρόκτημα ως τροφή για τα ζώα. Όταν καλλιεργηθούν πριν από τη σπορά του σιταριού, τα ψυχανθή δίνουν και άλλο ένα σημαντικό όφελος, καθώς το άζωτο σε υπολείμματα οσπρίων μειώνει την ανάγκη εφαρμογής αζωτούχων λιπασμάτων στην καλλιέργεια σιταριού».

Επιπλέον, ο FAO τονίζει ότι «σε παγκόσμιο επίπεδο εκτιμάται ότι περίπου 190 εκατομμύρια εκτάρια οσπρίων συνεισφέρουν περίπου 5.000.000 με 7.000.000 τόνους άζωτο στο έδαφος. Χάρη σε αυτήν τη φυσική γονιμοποίηση, το σιτάρι που καλλιεργείται μετά τα ψυχανθή παράγει υψηλότερες αποδόσεις σιτηρών και έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες από εκείνο που καλλιεργείται μετά από άλλη καλλιέργεια σιταριού».

Η επιλογή των σωστών ψυχανθών που θα χρησιμοποιηθούν στην αμειψισπορά είναι εξαιρετικά σημαντικό –τονίζεται στην έκθεση του FAO–, καθώς διαφορετικά είδη ποικιλιών ψυχανθών μπορεί να διαφέρουν σημαντικά στη δέσμευση του αζώτου, καθώς και στην ποιότητα των υπολειμμάτων. Παράλληλα, το σιτάρι που καλλιεργείται μετά από όσπρια σε μια έκταση (χωράφι) τείνει να έχει ένα πιο υγιεινό ριζικό σύστημα σε σχέση με καλλιέργειες που δεν έχουν εφαρμόσει την αμειψισπορά με ψυχανθή.