Οι εξαιρετικά θερμές και ξηρές καιρικές συνθήκες, τα κύματα καύσωνα και οι δασικές πυρκαγιές σε πολλές χώρες της Νότιας Ευρώπης έχουν δημιουργήσει συνθήκες ξηρασίας, που απειλούν την ελαιοπαραγωγή, ενώ προξενούν σημαντικές απώλειες και σε άλλες μόνιμες φυτείες ή ετήσιες καλλιέργειες. Η ιδιαίτερα μειωμένη ποσότητα των φετινών βροχοπτώσεων, σε συνδυασμό με τις υψηλές θερινές θερμοκρασίες, έχει συμβάλει στη διαμόρφωση ενός φαινομένου που χαρακτηρίζεται από πολλούς ως η χειρότερη ξηρασία που αντιμετωπίζει η περιοχή εδώ και δεκαετίες.
Για δύο από τις σημαντικότερες ελαιοπαραγωγούς χώρες παγκοσμίως, την Ισπανία και την Ιταλία, η ανησυχία κορυφώνεται. Η παραγωγή αμφότερων των κρατών αναμένεται να μειωθεί, με την πτώση να είναι ιδιαίτερα απότομη στην περίπτωση της Ιταλίας.
Η κατάσταση της ελαιοπαραγωγής σε Ιταλία και Ισπανία
Στη γειτονική χώρα, η ξηρασία οξύνει τον «πονοκέφαλο» των ελαιοκαλλιεργητών, που ήδη μαστίζονται από τα έντομα και τις βακτηριακές ασθένειες, ενώ και οι εκτεταμένες δασικές πυρκαγιές έχουν εξίσου μεγάλες επιπτώσεις στο περιβάλλον και την αγροτική οικονομία. Η ιταλική συνομοσπονδία ανεξάρτητων καλλιεργητών Coldiretti αναφέρει ότι φέτος τα 2/3 της αγροτικής γης της χώρας έχουν πληγεί από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, λόγω της κλιματικής αλλαγής. «Σε ένα “τρελό” καλοκαίρι που χαρακτηρίστηκε από ακραίες καιρικές συνθήκες, με σφοδρές καταιγίδες και χαλαζοπτώσεις σε αγροτεμάχια που έχουν αφαιμαχθεί από την ξηρασία, οδηγούν την αγροτική ύπαιθρο σε οικονομικές απώλειες δισεκατομμυρίων ευρώ», αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση της αγροτικής οργάνωσης. Σύμφωνα με την Coldiretti, η στάθμη του ποταμού Πάδου, από τον οποίο εξαρτάται περίπου το 35% της γεωργικής παραγωγής του έθνους, βρίσκεται 50 εκατοστά χαμηλότερα από την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Στο ίδιο μήκος κύματος, η εφημερίδα La Stampa κάνει λόγο για εκτιμώμενες ζημιές που ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για τους ελαιοκαλλιεργητές, που αντιστοιχούν σε μείωση της παραγωγής συγκεκριμένων περιοχών κατά 35%-40%. Σε ακόμα μία πιο δυσοίωνη πρόβλεψη, το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου εκτιμά, επίσης, ότι η απώλεια για την ιταλική παραγωγή στις περιοχές που έχουν πληγεί θα αγγίξει μέχρι και το 60%.
Στην Ισπανία, οι αγρότες χαρακτηρίζουν τη φετινή ξηρασία ως την πιο καταστροφική που έχουν αντιμετωπίσει από το 1992. Η συγκομιδή ελιάς απειλείται σε μεγάλο βαθμό, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες και το ξηρό κλίμα προβλέπεται να συνεχιστούν σε αμείωτο βαθμό τις προσεχείς εβδομάδες.
Ο χάρτης της ΕΕ δείχνει τις «κόκκινες» ζώνες
Έναν αρκετά διαφωτιστικό χάρτη, που παρουσιάζει αναλυτικά την υφιστάμενη κατάσταση, όσον αφορά ξηρασίες, επιμελείται και ανανεώνει ανά τακτά χρονικά διαστήματα το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας (EDO), το οποίο υπάγεται στο Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC) της Κομισιόν. Στον χάρτη αποτυπώνεται λεπτομερώς ποιες περιοχές βρίσκονται στο επίκεντρο των επιπτώσεων της ξηρασίας.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του Ιουλίου, το σύνολο της Κεντρικής Ιταλίας, της Σικελίας, της Κορσικής, της περιφέρειας της Λιγουρίας, αλλά και διάφορες περιοχές της Βορειοδυτικής, Νότιας Ιταλίας και Σαρδηνίας συνέχιζαν να έχουν σταθερή απουσία βροχοπτώσεων. Εντός αυτών των περιοχών, υπάρχουν διάσπαρτες «κόκκινες» ζώνες, όπου η επιβάρυνση της βλάστησης λόγω της λειψυδρίας έχει φτάσει σε ιδιαίτερα ανησυχητικά επίπεδα. Το ίδιο συμβαίνει και σε ένα μεγάλο κομμάτι της ισπανικής ενδοχώρας. Η ακριβής θέση και έκταση των ζωνών υψηλού κινδύνου φαίνεται στον σχετικό χάρτη.
Στην Ελλάδα, αντιθέτως, η έκταση του φαινομένου είναι μικρή, με τις «κόκκινες» ζώνες να περιορίζονται, ως επί το πλείστον, σε τμήματα των νομών Αιτωλοακαρνανίας, Άρτης, Πρεβέζης, Λευκάδας και Κεφαλληνίας. Την ίδια στιγμή, το γεγονός ότι οι επιπτώσεις των κλιματικών ανωμαλιών είναι έντονες στις υπόλοιπες μεσογειακές ελαιοπαραγωγούς χώρες φαίνεται να ευνοεί την Ελλάδα. Δεδομένων των απωλειών που θα έχουν η Ιταλία και η Ισπανία στη συγκομιδή τους, οι Έλληνες παραγωγοί του κλάδου αναμένεται να δουν το μερίδιό τους στον συνολικό όγκο της φετινής ελαιοπαραγωγής να αυξάνεται, αν βέβαια ο καιρός εξελιχθεί ομαλά.
