Η παρουσία των Φοινικόπτερων (Flamingo) στο Δέλτα Έβρου

Τα Φοινικόπτερα (Phoenicopterus roseus) είναι από τα πιο εντυπωσιακά πουλιά που μπορεί να συναντήσει κάποιος σε μια υγροτοπική περιοχή. Το (κοινό) Φοινικόπτερο είναι ένα μεγάλο είδος Φλαμίνγκο που απαντάτε και στον ελλαδικό χώρο. Ζει στους υγρότοπους των παράκτιων χωρών της Μεσογείου, την Αφρική, την Ινδική υποήπειρο και την Μέση Ανατολή. Έχει νομαδική συμπεριφορά και συχνά απαντά σε μεγάλα πυκνά κοπάδια.

Ένας από τους βασικούς τρόπους για τη μελέτη της μεταναστευτικής τους συμπεριφοράς είναι η δακτυλίωση. Η δακτυλίωση είναι μια επιστημονική μέθοδος βασισμένη στην ατομική σήμανση των πουλιών, που γίνεται με την τοποθέτηση ενός δαχτυλιδιού με μοναδικό κωδικό στο πόδι τους. Στα Φοινικόπτερα αυτό γίνεται όταν είναι νεαρά, την εποχή που βρίσκονται ακόμα στη φωλιά, πριν πετάξουν. Η δακτυλίωση πουλιών είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές αλλά και παλιές μεθόδους για τη μελέτη της βιολογίας, της οικολογίας, της συμπεριφοράς, των μετακινήσεων, της αναπαραγωγικής επιτυχίας και της δημογραφίας των πουλιών. Ο μοναδικός συνδυασμός κάθε δακτυλιδιού επιτρέπει στους ερευνητές να υπολογίσουν μεταναστευτικές μετακινήσεις, την κατεύθυνση της μετανάστευσης αλλά και τη διάρκεια ζωής των πουλιών εφόσον κάποια πουλιά επανασυλληφθούν ή παρατηρηθούν σε κάποια άλλη περιοχή.

Η παρουσία των Φοινικόπτερων (Flamingo) στο Δέλτα Έβρου

Τα δεδομένα των επανευρέσεων των Φοινικόπτερων, αποστέλλονται στους δακτυλιωτές, οι οποίοι συγκεντρώνουν όλες τις παρατηρήσεις για κάθε πουλί και έχουν έτσι μια συνολική εικόνα για τη ζωή του.

Στο Δέλτα, τα Φοινικόπτερα παρατηρούνται κυρίως κατά τη φθινοπωρινή μετανάστευση και το χειμώνα με πληθυσμούς που συνήθως κυμαίνονται από 3.000 – 4.000 άτομα, ενώ τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξητική τάση. Στα πλαίσια της επιστημονικής παρακολούθησης από το προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης έχουν παρατηρηθεί αρκετά δακτυλιωμένα Φοινικόπτερα. Συγκεκριμένα, τα τελευταία έξι χρόνια (2011-2016) είχαμε συνολικά 114 επανευρέσεις, από 63 διαφορετικά δακτυλιωμένα Φοινικόπτερα.

Περισσότερα από τα μισά (37) προέρχονται από την Τουρκία και πιο συγκεκριμένα η δακτυλιωσή τους έχει γίνει στο Δέλτα του Gediz, που βρίσκεται δίπλα ακριβώς στη Σμύρνη. Τα υπόλοιπα έχουν δακτυλιωθεί σε διάφορες μεσογειακές χώρες και συγκεκριμένα 10 στην Ιταλία (στο Δέλτα του Πάδου), 9 στη Γαλλία (στο Εθνικό Πάρκο της Camargue), 6 στην Ισπανία (σε τρεις διαφορετικές περιοχές, ένα στο Δέλτα του Ebro, ένα στη λίμνη Laguna de Fuente de Piedra στη Μάλαγα και τέσσερα  στον υγρότοπο Marismas del Odiel στη Σεβίλλη) και 1 στην Αλγερία (στη λίμνη Garaa Ezzemoul).

pie                   Ποσοστό δακτυλιωμένων Φοινικόπτερων ανά χώρα δακτυλίωσης

Από τις επανευρέσεις αυτές προκύπτει ότι πολλά από τα πουλιά προτιμούν το Δέλτα Έβρου ως τόπο διαχείμασης για σειρά ετών, αφού τα ίδια δακτυλιωμένα Φοινικόπτερα έχουν παρατηρηθεί σε διαφορετικές χρονιές. Το ποσοστό των δακτυλιωμένων πουλιών που έχουν παρατηρηθεί στο Δέλτα πάνω από μία φορά (σε διαφορετικές χειμερινές περιόδους) ανέρχεται σε 21%.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ενός πουλιού, που δακτυλιώθηκε το 2005 στην Τουρκία, και αφού παρατηρήθηκε το 2009 στην Αλγερία, έκτοτε παρατηρήθηκε στο Δέλτα το 2011, το 2012, το 2014 και το 2016.

Εντυπωσιακή είναι και η ιστορία ενός από τα γηραιότερα Φοινικόπτερα που έχουν επανευρεθεί στο Δέλτα, το οποίο δακτυλιώθηκε το 1978 στη Γαλλία, στο Εθνικό Πάρκο της Camargue και παρατηρήθηκε στο Εθνικό Πάρκο Δέλτα Έβρου το 2013, σε ηλικία 35 ετών. Από τις επανευρέσεις του συγκεκριμένου Φοινικόπτερου από διάφορους παρατηρητές, φαίνεται ότι πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Γαλλία (1978 – 1990) ενώ από το 1990 και μετά παρατηρήθηκε και σε άλλες χώρες όπως Ιταλία (1990, 1998, 1999, 2000, 2009, 2010, 2011) και Ελλάδα (2013).

Οι περισσότερες επανευρέσεις αφορούν πουλιά που ανήκαν στην ηλικιακή κατηγορία 6-10 ετών (59%), ενώ το 32% βρισκόταν στην κατηγορία 1-5 ετών και το 9% ήταν >10 ετών.

map

Χάρτης: Περιοχές δακτυλίωσης των Φοινικόπτερων που παρατηρήθηκαν στο Δέλτα του Έβρου