Σύρος: Ένα νησί γνωστό ως το κάποτε οικονομικό θαύμα εμπορικής και βιομηχανικής δραστηριότητας, που κορυφώθηκε με τη σύσταση του ελληνικού κράτους, λίγα χρόνια μετά την επανάσταση, και ανέδειξε την πρωτεύουσά της, την Ερμούπολη, ως το ισχυρότερο λιμάνι του Αιγαίου.
Αγαπημένος τουριστικός προορισμός, κυρά και πρωτεύουσα των Κυκλάδων, που φημίζεται για το θεσπέσιο λουκούμι της, το γευστικό σήμα κατατεθέν του νησιού, και για την χαλβαδόπιτα με τα ολόκληρα καβουρδισμένα αμύγδαλα, που την κάνουν μοναδική. Λειβαδάρας, Κορρές, Δεναξάς, Συκουτρής, Κόκκαλης είναι κάποιες από τις παλιότερες βιοτεχνίες λουκουμιών της Σύρου. Οι ίδιοι ισχυρίζονται πως συστατικό στην επιτυχία του συριανού λουκουμιού είναι το υφάλμυρο νερό του τόπου.
Πέρα από όλα αυτά, όμως, η Σύρος είναι ένα κυκλαδονήσι με πλούσια αγροτική ζωή. Η τοπογραφική της θέση και το ήπιο κλίμα που επικρατεί, ευνοούν την καλλιέργεια στις νότιες, επίπεδες κοιλάδες της, και έτσι προσφέρονται για την ανάπτυξη πρώιμων κηπευτικών, ενώ σημαντικές καλλιέργειες εκτείνονται και στο βορειότερο τμήμα της. Η αγροτική παραγωγή του νησιού, με τα ευάριθμα θερμοκήπια, παραδίδει στον πρωτογενή τομέα κηπευτικά με ποιοτικά χαρακτηριστικά και συγκριτικό πλεονέκτημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τεχνογνωσία του θερμοκηπίου παραδόθηκε στη Σύρο από τον Ολλανδό γεωπόνο Παύλο Κούπερ, ο οποίος κλήθηκε στο νησί το 1963, μέσω της καθολικής εκκλησίας, με σκοπό να δώσει μία διαφορετική πνοή στην καθηλωμένη αγροτική παραγωγή του. Με τη βοήθειά του, αρχικά αναπτύχθηκε η θερμοκηπιακή καλλιέργεια στην περιοχή του Πάγου, η οποία στη συνέχεια επεκτάθηκε και στην υπόλοιπη Σύρο.
Άλλες βασικές γεωργικές καλλιέργειες στο νησί αποτελούν τα αρωματικά φυτά, τα άνυδρα κηπευτικά και τα αμπέλια. Η κτηνοτροφία εξειδικεύεται πρωτίστως στα αιγοπρόβατα και η Σύρος παράγει γαλακτοκομικά προϊόντα, με γνωστότερο το ΠΟΠ τυρί Σαν Μιχάλη. Μέλι και κρασί δεν θα μπορούσαν να λείπουν, ενώ η επιλεκτική εξαγωγή τους γίνεται μέσω ιδιωτικής πρωτοβουλίας και της τοπικής ένωσης.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Σύρος, και τα οποία συντελούν στο μεγάλο κόστος παραγωγής -και, κατ’ επέκταση, στη δυσχέρεια της εμπορικής τους εξάπλωσης-, δεν είναι άγνωστα στον γενικότερο νησιωτικό χώρο. Η απουσία φυσικών υδάτινων πόρων και η χρήση του αφαλατωμένου νερού, το κόστος μεταφοράς και η ανεπαρκής νησιωτική πολιτική, συντελούν στον περιορισμό της διάδοσης των συριανών προϊόντων, που πληρούν όλες τις συνθήκες ποιότητας σε αγνότητα, θρεπτική αξία, γεύση και ασφάλεια.
Και του νησιού το γάλα στου Πρέκα
Σήμα κατατεθέν της Ερμούπολης από το 1995 αποτελεί το παντοπωλείο του Κώστα Πρέκα στην κεντρική αγορά του νησιού, όπου στα ράφια και στα ψυγεία του φιγουράρουν όλα τα τοπικά προϊόντα της Σύρου, των Κυκλάδων, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας και της Κύπρου.
Η συνεχής αναζήτηση του 43χρονου δραστήριου επιχειρηματία για αγαθά που υπηρετούν αυθεντικές παραδοσιακές γεύσεις και συνταγές, τον οδήγησε στη δημιουργία μιας βιοτεχνικής μονάδας που συλλέγει, παρασκευάζει, συσκευάζει και διαθέτει ποιοτικά ελληνικά προϊόντα.
Σε συνεργασία με αγρότες, και συλλέγοντας ιδιαίτερα αυτοφυή φυτά και καρπούς της συριανής γης, η βιοτεχνία «Παραδοσιακά Προϊόντα Πρέκας» παρασκευάζει προϊόντα που φέρουν το όνομά της, αποτέλεσμα των εκσυγχρονισμένων -παραγωγικά και αποθηκευτικά- διαδικασιών που εφαρμόζει.
«Η φιλοσοφία μας ήταν να δημιουργηθεί ένας κύκλος, χωράφι-μεταποίηση-πώληση, έτσι ώστε το παραγόμενο προϊόν να διαθέτει πιστοποιημένα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Συνεργαζόμαστε με τοπικούς παραγωγούς, για προϊόντα όπως το σησάμι, η κάπαρη και ο κρίταμος. Με τον τρόπο αυτό, διασφαλίζουμε την ποιότητα της πρώτης ύλης, ενώ στηρίζουμε τους καλλιεργητές σε όλα τα στάδια της παραγωγής», μας λέει ο κ. Πρέκας, που έχει επενδύσει όλο του το ενδιαφέρον στο παραδοσιακό προϊόν και το υπηρετεί με υπομονή και αγάπη.
Η εταιρεία έδωσε προτεραιότητα στη διαμόρφωση του χώρου της βιοτεχνικής μονάδας παραγωγής, σύμφωνα με τις σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές και απαιτήσεις, σε έναν ιδιαίτερο χώρο στην Ερμούπολη, ένα παλιό εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας.
Χυμός ντομάτας, κρίταμο Σύρου, λιαστές ντομάτες στο λάδι, αγκινάρα τουρσί, μάραθος, παστελαριά Σύρου, κάπαρη (ολόκληρη, αγγουράκια, βλαστάρια και φύλλα), τραχανάς και χυλοπίτες με πολτό λιαστής ντομάτας, χυλοπίτες και πένες με πολτό μάραθου, κριθάρι και κοχύλι με κρόκο, πολτός ντομάτας, μάραθου και κρίταμου, είναι μερικά από τα προϊόντα που παρασκευάζει η βιοτεχνία και τα οποία ταξιδεύουν σε ντελικατέσεν του Λονδίνου, της Γερμανίας, της Κύπρου, της Φινλανδίας, της Αυστρίας και της Αμερικής.
Η συνεργασία με τυροκομείο του νησιού δημιούργησε δύο είδη τυριών, διαφορετικής γευστικής έντασης και επιπέδου ωρίμανσης. Το τυρί Αμάρανθος Σύρου, τοπικό επιτραπέζιο σκληρό τυρί από αγελαδινό γάλα με σπόρο μάραθου, και το Μαραθοτυράκι Σύρου.
Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια, ασχολείται και με τις παραδοσιακές καλλιέργειες ελληνικών σπόρων.
Η φραγκοσυριανή γραβιέρα, το Σαν Μιχάλη και άλλα εκλεκτά προϊόντα
Η Σύρος έχει μακρά παράδοση στην κτηνοτροφία και, παρά την μικρή της έκταση, παράγει ξεχωριστά και ποιοτικά τυροκομικά προϊόντα. Σχεδόν αμέσως μετά το κλείσιμο της ΒΙΟΣΥΡ το 2012, του μοναδικού τοπικού συνεταιρισμού παραδοσιακών τυριών, λόγω τεράστιων οικονομικών προβλημάτων, δημιουργήθηκαν στη Σύρο δύο μικρά τυροκομεία, που διαχειρίζονται το ντόπιο αγελαδινό γάλα στις σύγχρονες εγκαταστάσεις τους. Το τυροκομείο «Τυροσύρα» στον Βήσσα και ο «Ζωζεφίνος» στο Μάννα.
Η Τυροσύρα Τυροκομική ιδρύθηκε το 2013, όταν μια ομάδα παραγωγών αποφάσισε να ρισκάρει, εν μέσω οικονομικής κρίσης, δημιουργώντας με ιδία μέσα μια επιχείρηση παραγωγής τυριών και άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων.
Η εταιρεία έχει συμπληρώσει μόλις τρία χρόνια ζωής και φέτος διανύει ουσιαστικά τον δεύτερο χρόνο παραγωγής, αφού το 2014 ήταν δοκιμαστική χρονιά. Παρά το γεγονός ότι δεν έλαβαν κανενός είδος δανεισμού, κατάφεραν μέσα στα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας να πετύχουν τους στόχους τους και η επιχείρηση τους να καταστεί βιώσιμη. Το σημαντικότερο, όμως, που επιτεύχθηκε, είναι να παραμείνουν στο κτηνοτροφικό επάγγελμα οι αγρότες της περιοχής, ενώ αποτέλεσε κίνητρο για να μπουν στο επάγγελμα και νέοι.
Συναντήσαμε στον Βήσσα τον Δημήτρη Ρούσσο, έναν εκ των ιδρυτών, ο οποίος μας ξενάγησε στις σύγχρονες εγκαταστάσεις της μονάδας, στην οποία εφαρμόζεται σύστημα HACCP.
Όπως μας εξήγησε, η μονάδα τροφοδοτείται με γάλα κυρίως από τις αγελάδες των τριών κτηνοτρόφων-ιδρυτών της, αλλά και 11 ακόμα τοπικών παραγωγών.
Σε καθημερινή βάση, συλλέγουν γύρω στα 500 κιλά. Το γάλα ελέγχεται, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι είναι κατάλληλο.
Ανά δεκαπενθήμερο αποστέλλονται δείγματα στον ΕΛΓΟ Δήμητρα, ώστε να πραγματοποιηθεί ο σχετικός έλεγχος και να εγκριθεί το γάλα ως κατάλληλο για παραγωγή. Συνολικά, οι 60 αγελάδες (ξεκίνησαν με 45), τους δίνουν 150 τόνους γάλα σε ετήσια βάση. Αυτή είναι και η πρώτη ύλη για την παραγωγή 18 τόνων τυροκομικών προϊόντων. Η παραγωγή της Τυροσύρα είναι περιορισμένη. Το 40% της παραγωγής μένει στο νησί και το υπόλοιπο 60% διατίθεται στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Τροχοπέδη για την επιχείρηση, όπως και για όλον τον τομέα της κτηνοτροφίας στο νησί, είναι η έλλειψη χωροταξικής μελέτης και τα προβλήματα σταβλισμού, καθώς δεν λαμβάνονται υπόψη οι συνθήκες και τα μεγέθη των μικρών νησιών. Σε αυτό έρχονται να προστεθούν το αυξημένο κόστος λόγω ακτοπλοϊκών μεταφορικών και η συνεχιζόμενη ξηρασία, που έχει σχεδόν εξαφανίσει το χορτάρι, έχοντας αντίκτυπο στο κόστος των εισαγόμενων ζωοτροφών».
Στη γκάμα των προϊόντων της «Τυροσύρα» βρίσκονται η χιλιοτραγουδισμένη Φραγκοσυριανή, η περίφημη παλαιωμένη χρυσαφένια γραβιέρα και το φημισμένο τυρί Σαν Μιχάλη. Επίσης, περιλαμβάνονται ξινότυρο, καλαθούνι, ΠΟΠ κοπανιστή, αγελαδινό γιαούρτι, ριζόγαλο με άρωμα βανίλιας, κρέμα με άρωμα βανίλιας ή σοκολάτα, ενώ ετοιμάζουν την παραγωγή αγελαδινού βουτύρου.
Το τυροκομείο του Στέφανου και του Κώστα Βακόνδιου, ο «Ζωζεφίνος», μετρά περισσότερα από 3 χρόνια λειτουργίας και αρκετά χρόνια εμπειρίας στην παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων.
Όπως μας εξηγεί ο Στέφανος Βακόνδιος, πρόκειται για μια οικογενειακή επιχείρηση που διαθέτει ιδιόκτητη κτηνοτροφική μονάδα, η οποία τροφοδοτεί το τυροκομείο με το 50% του αγελαδινού γάλακτος.
Παρασκευάζει τυριά από αγελαδινό, πρόβειο και κατσικίσιο γάλα, ενώ συνεργάζονται με παραγωγούς του νησιού. Η ναυαρχίδα του τυροκομείου είναι το διάσημο-πλέον ΠΟΠ τυρί «Σαν Μιχάλη», το οποίο πρωτοδημιούργησε η ΒΙΟΣΥΡ.
«Συνεργάζονται μαζί μας 25 παραγωγοί του νησιού, κάτι το οποίο σημαίνει ότι ζουν από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα περίπου 40 οικογένειες. Στο 300 τετραγωνικών τυροκομείο μας εργάζονται 8 άτομα», τονίζει ο κ. Βακόνδιος και προσθέτει:
«Το 90% της παραγωγής μας είναι το τυρί Σαν Μιχάλη, με έντονη πικάντικη γεύση και μεγάλης ωρίμανσης. Συγκαταλέγεται στα κορυφαία ελληνικά τυριά και για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, η τιμή του είναι υψηλότερη σε σχέση με άλλα τυριά».
Τα προϊόντα τους τα εξάγουν σε διάφορα ντελικατέσεν σε Αγγλία, Παρίσι, Πολωνία και Γερμανία. Το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ανάπτυξη της τυροκομίας στο νησί είναι το αυξημένο κόστος νερού, που εκτινάσσει στα ύψη το κόστος παραγωγής που μετακυλίεται στην τελική τιμή του προϊόντος. Παράλληλα, τονίζει πως αν είχε λυθεί το θέμα του νερού, θα καλλιεργούσαν οι ίδιοι το καλαμπόκι για τα ζώα τους και δεν θα χρειαζόταν να πληρώνουν τόσο υψηλά μεταφορικά.
Πρόσφατα, στα προϊόντα του τυροκομείου προστέθηκε και το Σαν Μιχάλη Gold, το οποίο είναι 12μηνης παλαίωσης. Επίσης, παράγονται γρονθοτυράκι από μαλακό φρέσκο τυρί από αγελαδινό γάλα, το Σαν Ζοζέφ, αγελαδινό κίτρινο τυρί μεταξύ γραβιέρας και κεφαλοτυριού, τυροβολιά, φρέσκο μαλακό τυρί από αγελαδινό και αιγοπρόβειο γάλα, φρέσκο κατσικίσιο τυρί, γραβιέρα από κατσικίσιο τυρί, καυτερή, η γνωστή κοπανιστή από αγελαδινό γάλα και το τρίπτυχο, ένα κίτρινο τυρί παρασκευασμένο με τρία είδη γάλακτος, αγελαδινό, πρόβειο και κατσικίσιο.
Πολεμούν την ανεργία με σεβασμό στην παράδοση
Μία ομάδα άνεργων γυναικών από τη Σύρο, με τη βοήθεια χρηματοδότησης της ΕΕ, κατόρθωσαν να δημιουργήσουν τον αγροτικοτουριστικό συνεταιρισμό «Καστρί», ο οποίος λειτουργεί από το 2000, δίνοντάς τους επαγγελματική διέξοδο.
Πέρα από την παρασκευή παραδοσιακών συριανών γλυκών, παστελιού, αμυγδαλωτών, μπισκότων βουτύρου και αμυγδάλου και γλυκών του κουταλιού, αλλά και τις υπηρεσίες catering που παρέχουν, οι κυρίες του συνεταιρισμού έχουν ανοίξει και εστιατόριο στην Ερμούπολη της Σύρου, όπου σερβίρουν καθημερινά μαγειρευτό φαγητό σε χαμηλές τιμές με σεβασμό στην παράδοση, διατηρώντας αναλλοίωτες τις γεύσεις της κυκλαδίτικης κουζίνας.
Όταν ξεκινούσαν, καμία από αυτές τις γυναίκες δεν διέθετε σχετική επαγγελματική εμπειρία ή κατάρτιση. Παρ’ όλα αυτά, επέμειναν. Ήδη, από την αρχή, είχαν τη στήριξη του προγράμματος EQUAL για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.
Όπως μας εξηγεί η πρόεδρος του Συνεταιρισμού, Άννα Παλαιολόγου, τα προϊόντα παρασκευάζονται αποκλειστικά από αγνές κυκλαδίτικες πρώτες ύλες, με παραδοσιακές σπιτικές συνταγές σε σύγχρονα διαμορφωμένους χώρους παραγωγής, με άριστο εξοπλισμό και τηρώντας τις προδιαγραφές υγιεινής.
Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο το γεγονός ότι το εστιατόριο, που λειτουργεί από το 2005, έχει αποκτήσει φανατικό κοινό όχι μόνο τους ντόπιους, αλλά και τους τακτικούς επισκέπτες του νησιού.
Σήμερα, το «Καστρί» απασχολεί 14 άτομα, διαφόρων ηλικιών, όπου οι νεότερες μαθαίνουν από τις μεγαλύτερες και οι μεγαλύτερες από τις νεότερες. Ο συνεταιρισμός προσαρμόστηκε στην κρίση με μείωση των τιμών, ωστόσο μεγάλο αγκάθι αποτελεί ο αυξημένος ΦΠΑ, που δεν αφήνει πολλά περιθώρια.
Αγροτικός Συνεταιρισμός Παραγωγών Σύρου «Ο Αγρός»
Και κηπευτικά και αρωματικά φυτά
Λειτουργώντας πάντα με βασικό κίνητρο τους ανθρώπους του τόπου και τις ανάγκες τους, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Παραγωγών Σύρου «Ο Αγρός» αποτελεί, από το 2003, τον φυσικό χώρο δράσης και υλοποίησης των κοινών τους στόχων, τον τόπο που η συλλογικότητα και το συνεταιρίζεσθαι βρίσκει πρακτική εφαρμογή.
Ο Συνεταιρισμός έχει 20 μέλη, τα οποία παράγουν όλων των ειδών τα κηπευτικά σε υπαίθριες και θερμοκηπιακές καλλιέργειες, όπως ντομάτες, κολοκύθια, αγγούρια, πατάτες, μπάμιες, φασολάκια, καθώς και βιολογικά αρωματικά φυτά.
Ο Αγρός καλλιεργεί και διακινεί φρέσκα αγροτικά προϊόντα με τις πλέον σύγχρονες φιλοπεριβαλλοντικές μεθόδους καλλιέργειας και με προδιαγραφές που εγγυώνται την ποιότητα του τελικού προϊόντος, καθώς και την ασφάλεια του καταναλωτή.
Με μεράκι, γνώση, υπευθυνότητα και επαγγελματισμό, οι παραγωγοί καλλιεργούν και παράγουν τα προϊόντα της Σύρου, ακολουθώντας αυστηρά ελεγχόμενες μεθόδους καλλιέργειας.
Τα γραφεία του συνεταιρισμού βρίσκονται στα Τάλαντα, όπου οι παραγωγοί διαθέτουν τα προϊόντα τους και οι καταναλωτές μπορούν να τα αγοράζουν απευθείας από τους ίδιους, χωρίς μεσάζοντες. Το ήπιο κλίμα και η αυξημένη ηλιοφάνεια επιτρέπουν την καλλιέργεια κηπευτικών στο θερμοκήπιο χωρίς θέρμανση, ενώ αυξάνουν το εύρος του χρόνου καλλιέργειας των υπαίθριων.
«Αποφασίσαμε να συνεργαστούμε και να έχουμε έναν κοινό τόπο διάθεσης των προϊόντων μας. Δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε διαφορετικά. Μόνο με τη συνεργασία μπορούμε να επιβιώσουμε. Ενώσαμε τις δυνάμεις μας και προσπαθούμε να καλλιεργούμε ποιοτικά προϊόντα, να μειώσουμε το κόστος παραγωγής και να καλύψουμε την αυξημένη ζήτηση», μας λέει ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού, Μάριος Μαραγκός.
Μεγάλο «αγκάθι», όπως μας εξηγεί, είναι το υψηλό κόστος των πρώτων υλών (λιπάσματα, καύσιμα), αλλά και το υψηλό κόστος άρδευσης, με αποτέλεσμα να μην μπορούν τα παραγόμενα προϊόντα, αν και ποιοτικά άριστα, να είναι ανταγωνιστικά. «Επίσης, το υψηλό κόστος παραγωγής αποτελεί σημαντικό φορτίο για τον παραγωγό, που, σε περιόδους κρίσης, παλεύει για να κρατηθεί ζωντανός, να καλλιεργεί τα χωράφια του και να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις του», καταλήγει ο κ. Μαραγκός.
Βιολογικά προϊόντα από την Σύρο και για την Γερμανία
Στην περιοχή Πάγος, σε απόσταση επτά χιλιομέτρων από την Ερμούπολη, συναντήσαμε τον μοναδικό καλλιεργητή βιολογικών κηπευτικών του νησιού, ο οποίος εδώ και χρόνια προσπαθεί να προσδώσει υπεραξία στα αγροτικά προϊόντα της Σύρου, ακολουθώντας τις αρχές της βιολογικής καλλιέργειας.
O Σιδερής Φρέρης ασχολείται με τη βιολογική καλλιέργεια τα τελευταία 16 χρόνια, ενώ διαθέτει περίπου 40 στρέμματα με υπαίθριες και θερμοκηπιακές καλλιέργειες ντομάτας, πατάτας, λάχανων, μαϊντανού, σέλινου, κρεμμυδιού, ντοματοειδών, (ποικιλίες πομοντόρο), κολοκυθιών, μελιτζάνας και αγγουριού.
Έμπειρος πλέον καλλιεργητής, παρακολουθεί την ανάπτυξη των φυτών για να προσδιορίσει τις επεμβάσεις που θα πρέπει να κάνει ώστε να τα θεραπεύσει και να ευνοήσει την ανάπτυξή τους. Αγαπά πολύ αυτό που κάνει, την επαφή του με τη φύση, και αυτό φαίνεται από τον τρόπο που αντιμετωπίζει συνολικά τη γεωργία.
Τα πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα του, πέρα από την τοπική και εγχώρια αγορά και μεγάλα σούπερ μάρκετ, ταξιδεύουν στη Γερμανία, όπου έχουν βρει ένθερμους υποστηρικτές. Αφορμή για την ενασχόλησή του με τη βιολογική γεωργία ήταν τα προβλήματα που συναντούσε με τη χρήση φυτοφαρμάκων. «Τα προβλήματα που αντιμετώπιζα καλλιεργητικά στη συμβατική γεωργία ήταν δυσεπίλυτα και είδα ότι με τις μεθόδους, τις αγωγές της βιολογικής γεωργίας, υπήρξε βελτίωση. Τα χημικά δεν έλυναν τα προβλήματα», μας λέει ο κ. Φρέρης, αναφερόμενους στους λόγους που τον έκαναν να στραφεί στη βιολογική γεωργία. «Άλλο ένα κίνητρο είναι το αγοραστικό ενδιαφέρον.
Η εξέλιξη της γεωργίας είναι τέτοια που η Ελλάδα δεν έχει μέλλον στην ποσοτική γεωργία, έχει μέλλον στην ποιοτική γεωργία.
Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι ένα προϊόν δεν θεωρείται ποιοτικό μόνο από την όψη, αλλά και από το περιεχόμενο.
Όσον αφορά τη βιολογική γεωργία, παράγονται προϊόντα τα οποία είναι απαλλαγμένα από φυτοφάρμακα και χημικά λιπάσματα.
Χρησιμοποιούνται φιλοπεριβαλλοντικές μέθοδοι και φυσικά υλικά, τα οποία συναντώνται στην φύση. Δεν επιβαρύνουμε το περιβάλλον, σεβόμαστε τον καταναλωτή και τον εαυτό μας», τονίζει ο κ. Φρέρης.
Μεγάλο εμπόδιο για την καλλιέργεια κηπευτικών είναι η έλλειψη νερού, αλλά και το γεγονός ότι το ίδιο το νερό είναι συνήθως κακής ποιότητας και δεν επαρκεί για τις ανάγκες ενός θερμοκηπίου. Οι παραγωγοί, βέβαια, προσπαθούν να καλυτερεύσουν την ποιότητά του ,αναμιγνύοντας το βρόχινο νερό που συλλέγουν με το υφάλμυρο από τις γεωτρήσεις ή τα πηγάδια, με σκοπό ένα καλύτερης ποιότητας νερό προς χρήση.
O Γάλλος «πρεσβευτής» με τις μαρμελάδες
Στο οδοιπορικό μας στη Σύρο, συναντήσαμε τον Ελληνογάλλο Χριστόφορο Ουέτ, ο οποίος, από το 2014, φτιάχνει χειροποίητες μαρμελάδες με την επωνυμία «Άρωμ». Συνεργάζεται με παραγωγούς του νησιού για την προμήθεια ορισμένων από τα φρούτα που χρησιμοποιεί. Όλες οι μαρμελάδες είναι χειροποίητες, φτιάχνονται μέσα σε μικρές χάλκινες μαρμίτες, βαζάκι το βαζάκι, σε μικρές δόσεις, δίχως συντηρητικά και χρώματα και με ελάχιστη ζάχαρη. Για αυτόν τον λόγο, άλλωστε, οι μαρμελάδες που φτιάχνει έχουν μικρή διάρκεια ζωής.
Αν και το ξεκίνημά του συνέπεσε με την οικονομική κρίση και τα capital controls, κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, διακινώντας μόνος του το προϊόν, εκτός από την Ελλάδα, σε Ευρώπη (Γερμανία) και Αμερική (Ουάσιγκτον). Συνεργάζεται με ξενοδοχεία του νησιού αλλά και του Ναύπλιου, της Νάξου, της Ρόδου και της Σαντορίνης και ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δοκιμάσει στο πρωινό του την μαρμελάδα «Άρωμ».
Ανάλογα με τα φρούτα της εποχής, ο Χριστόφορος, με τη βοήθεια της συζύγου του Μαρίας, ετοιμάζει τις εξής γεύσεις: Ζουμερή μαρμελάδα βερίκοκο και υπέροχο γλυκόξινο κεράσι, απαλή μαρμελάδα σμέουρο χωρίς τα σποράκια του, τραγανή φράουλα, ολόκληρο πορτοκάλι αλεσμένο, το περίφημο συριανό σύκο, αλλά και πιο πικάντικες προτάσεις, όπως σμέουρο με κρεμ κασίς και φράουλα σε ζεστό κρασί…
Cyclades Organics
Tα δώρα της φύσης όπως τα έκανε η γιαγιά
Κυκλαδίτικες ποικιλίες αρωματικών φυτών και βοτάνων, αλλά και παραδοσιακά είδη που ευδοκιμούν στην περιοχή, καλλιεργεί μία τριμελής ομάδα, καταφέρνοντας να κερδίσει τις εντυπώσεις. Ο Ιωσήφ Ρούσσος, ο Λευτέρης Βογιατζής και ο Αργύρης Ξανθάκης, το φθινόπωρο του 2012 συνέλαβαν την ιδέα και την άνοιξη του 2013 ένωσαν τη γη και τις δυνάμεις τους και δημιούργησαν την Cyclades Organics.
Άλλωστε, η ζωή στη Σύρο, την πρωτεύουσα των Κυκλάδων, σημαδεύεται από τα βότανα, τα οποία κρατούν ηγετικό ρόλο στη μαγειρική, σε τελετές και κοινωνικές εκδηλώσεις, στα γιατροσόφια, στη διακόσμηση κ.λπ. Τρία χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 2015, πήραν επίσημα την άδεια του βιοκαλλιεργητή από τη ΔΗΩ και την άδεια λειτουργίας καθετοποιημένης μονάδας για την ξήρανση και τυποποίηση του προϊόντος.
Στα στρέμματα τους στον Φοίνικα, στα Άδειατα, στον Πάγο και στην Ντελαγκράτσια, φύτεψαν βότανα, όπως Συριανή αλλά και κοινή ρίγανη, κεφαλωτό θυμάρι με μοβ ανθάκι, θυμάρι κοινό, φασκόμηλο κοινό, δεντρολίβανο, μαντζουράνα, αλόη βέρα και αρωματική συριανή φασκομηλιά.
«Σκεφτόμασταν τι να κάνουμε μέσα στην κρίση και αποφασίσαμε να επενδύσουμε στη φύση και να αναδείξουμε τα καλά που παράγει η Σύρος.
Δεν έχουμε πάρει δάνεια, ούτε επιδοτήσεις. Όλοι μας κάνουμε από δύο δουλειές για να ανταπεξέλθουμε. Πέσαμε πάνω στα capital controls, αλλά ευτυχώς τα καταφέραμε», μας λέει ο Ιωσήφ Ρούσσος.
Στο εργαστήρι τους στα Τάλαντα, λίγο έξω από την Ερμούπολη, η αποξήρανση γίνεται φυσικά, χωρίς φούρνους, αργά και με τη βοήθεια του αέρα, σε ελεγχόμενες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας.
Τα βότανά τους, που ξεδιαλέγονται προσεκτικά, τρίβονται και κοσκινίζονται με το χέρι, διατηρώντας το φυσικό πράσινο χρώμα τους. Στα επόμενα βήματά τους είναι η δημιουργία αφεψημάτων κοκτέιλ και η συνεργασία με σεφ, για την εξέλιξη των προϊόντων τους.
