Αν θέλουμε να κινηθούμε προς την μεταποίηση και τις εξαγωγές, το καλύτερο προϊόν από κάστανο θα ήταν το μαρόν γλασέ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι η τιμή για μία συσκευασία των 8 μαρόν γλασέ στοιχίζει 12 ευρώ. Τα παραπάνω αναφέρει στην «ΥΧ» ο τ. Τακτικός Ερευνητής του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνητών Θεσσαλονίκης, Στέφανος Διαμαντής, ο οποίος κατά γενική ομολογία γνωρίζει το κάστανο όσο λίγοι στη χώρα.
Επιπλέον, μας έκανε γνωστό ότι η μεταποίηση του κάστανου «καλύπτεται από αρκετά χρηματοδοτικά εργαλεία (ΕΣΠΑ – ΠΑΑ) αλλά αποτελεί μια μεγάλη επένδυση, με αποτέλεσμα μικροί συνεταιρισμοί ή παραγωγοί να μην έχουν την οικονομική δυνατότητα για μια τέτοια επένδυση. Τέτοιες προσπάθειες καλό θα ήταν να γίνουν από μεγάλους συνεταιρισμούς ή επιχειρηματίες». Παράλληλα, τόνισε ότι πριν την οποιαδήποτε επένδυση θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να κάνει μια πολύ καλή έρευνα αγοράς και κυρίως σε εταιρείες του εξωτερικού. Για να παραχθεί το μαρόν γλασέ πρέπει πρώτα να γίνει η αποφλοίωση του κάστανου, η οποία γίνεται με ατμό. Μόνο αυτή η γραμμή αποφλοίωσης κοστίζει 60.000-70.000 ευρώ.
Τιμή
Σύμφωνα με όσα μας ανέφερε ο πρόεδρος του Αγροτικού Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Αρκαδίας «Η Ένωση», Θανάσης Τσιοτίνας, το γεγονός ότι δεν εξελίσσεται η μεταποίηση στο κάστανο «οφείλεται στην αρκετά καλή τιμή που έχει τα τελευταία χρόνια το προϊόν». Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, «σε βάθος χρόνου οφείλουμε να πάρουμε πρωτοβουλίες προς αυτή τη κατεύθυνση, έτσι ώστε το προϊόν αυτό να πάρει την υπεραξία που του αναλογεί και να επεκταθεί και σε άλλες μορφές προς τους καταναλωτές, όπως κρέμα κάστανου και βραστά κάστανα, τα όποια αυτή τη στιγμή γίνονται εισαγωγή από τη Γαλλία». Να σημειωθεί ότι στην Αρκαδία υπάρχει σημαντική παραγωγή και μάλιστα ο συγκεκριμένος Συνεταιρισμός ξεκίνησε φέτος για πρώτη φορά εξαγωγές στην Ιταλία.
Επιφυλακτικότητα
Για το θέμα της μεταποίησης κάστανου τοποθετήθηκε στην «ΥΧ» και ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Γρίβας Κιλκίς και καστανοπαραγωγός, Γιώργος Μπακάλης, σημειώνοντας πως ένας ακόμα παράγοντας που έχει να κάνει με την έλλειψη μονάδων επεξεργασίας και μεταποίησης του προϊόντος έχει να κάνει με την καχυποψία ή την επιφυλακτικότητα των μικρών παραγωγών. Όσο για τους μεγάλους παραγωγούς, που διαθέτουν 10 ή 20 τόνους, εξηγεί, δεν μπαίνουν στη διαδικασία της μεταποίησης, αφού ούτως ή αλλιώς το προϊόν τους θα φύγει στο εξωτερικό και τα έξοδά τους θα υπερκαλυφθούν. Πάντως, όπως είπε ο κ. Μπακάλης, στη Γρίβα γίνονται βήματα προς την κατεύθυνση της μεταποίησης, προκειμένου οι παραγωγοί να εκμεταλλευτούν τα προγράμματα ΕΣΠΑ.
Προγράμματα
Πριν λίγες ημέρες, στη Γιορτή Κάστανου στην Αγιά της Λάρισας, επισημάνθηκε η αναγκαιότητα για τη δημιουργία ομάδων παραγωγών κάστανου στην επαρχία, ώστε το περίφημο κάστανο της περιοχής να πάρει κάποια στιγμή πιστοποιημένο όνομα προέλευσης, αλλά και να δημιουργηθούν οι συνθήκες για την ένταξη της ΟΠ σε πρόγραμμα κατασκευής μονάδας επεξεργασίας-μεταποίησης. Να σημειωθεί ότι η γιορτή του κάστανου στην περιοχή αντανακλά τη σημασία του προϊόντος για την τοπική οικονομία. Επιπλέον, πρόκειται για μια προσπάθεια να γίνει περισσότερο γνωστό το κάστανο της Αγιάς αλλά και τα άλλα προϊόντα, να τονωθεί η επισκεψιμότητα της περιοχής και να ολοκληρωθεί η φετινή συγκομιδή κάστανου με μια γιορτή. Την εκδήλωση στηρίζει και η Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Τα μεταποιημένα προϊόντα παρατείνουν την περίοδο κατανάλωσης
Η μεταποίηση στο κάστανο, εκτός της υπεραξίας που μπορεί να προσδώσει στο προϊόν, μπορεί να επιτύχει θεαματικά αποτελέσματα και στην αύξηση της περιόδου κατανάλωσης. Σύμφωνα με όσα μας κάνει γνωστά ο Στέφανος Διαμαντής, τα μεταποιημένα προϊόντα μπορούν να διατεθούν στο εμπόριο για πολύ μεγαλύτερο διάστημα από ό,τι το νωπό κάστανο. Αυτά είναι (εκτός του μαρόν γλασέ) το στεγνό κάστανο για τη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική, τα ηδύποτα, όπως το μαροντσέλο ή μπίρα από κάστανο, αρτοσκευάσματα φτιαγμένα από καστανάλευρο κ.ά.
Επιπλέον, ο καθηγητής αναφέρθηκε στις επανειλημμένες προσπάθειες που έχουν γίνει στη χώρα μας προκειμένου να ενημερωθούν οι ενδιαφερόμενοι για τη μεταποίηση στο κάστανο. Μέχρι στιγμής, όμως –όπως μας εξηγεί–, έχουν γίνει μόνο κάποια δειλά βήματα στην περιοχή του Κιλκίς (στη Γουμένισσα, στη Γρίβα και στην Καστανερή) όπου υφίστανται κάποιες μονάδες παρασκευής πουρέ (πολτοποιημένη σάρκα κάστανου) και κρέμα κάστανου (πουρές με πρόσθετα όπως γλυκόζη, βανίλια κ.ά). «Αυτό ονομάζεται “κάντι” και για την αποφλοίωση του καρπού χρησιμοποιείται η μέθοδος της θερμότητας», μας λέει ο κ. Διαμαντής.
Και προσθέτει: «πρόσφατα συνάντησα έναν μεταποιητή από την περιοχή της Γρίβας και με ενημέρωσε ότι έχουν ξεκινήσει τις εξαγωγές στη Γερμανία. Οι δύο αυτές μονάδες έχουν δημιουργηθεί από ιδιώτες ενώ γνωρίζω πως στην Κρήτη δραστηριοποιείται και συνεταιρισμός καστανοπαραγωγών Χανίων».
Ωστόσο, αυτές οι μονάδες μεταποίησης δεν μπορούν να παράγουν μαρόν γλασέ, αφού η γραμμή παραγωγής για το συγκεκριμένο προϊόν απαιτεί μία μεγάλη ποσότητα προϊόντος. «Όταν ήρθα σε επαφή με μια γνωστή στον κλάδο ιταλική εταιρεία μεταποίησης κάστανου για μαρόν γλασέ, προκειμένου να γίνει αγορά του εξοπλισμού και εγκατάστασή του στην Ελλάδα, όταν τους ανέφερα ότι η μεταποίηση στη συγκεκριμένη μονάδα θα κυμαίνεται στους 100 τόνους προϊόντος… γέλασαν, γιατί για τους Ιταλούς το μέγεθος αυτό αποτελεί μια πολύ μικρή ποσότητα», μας λέει ο κ. Διαμαντής. Δεδομένης της τιμής του μηχανολογικού εξοπλισμού, μας εξηγεί: «με το να δώσεις ένα τέτοιο χρηματικό ποσό (σ.σ. 70.000 ευρώ περίπου μόνο για τη γραμμή αποφλοίωσης) και να χρησιμοποιείς ουσιαστικά το μηχάνημα 2 με 3 εβδομάδες τον χρόνο, δεν πρόκειται να το αποσβέσεις ποτέ». Να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του ελληνικού κάστανου εξάγεται σε χώρες όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Τουρκία.
✓ Είναι πάρα πολύ σημαντικό ένα προϊόν να έχει μακρά ιστορία. Οι Τούρκοι, για παράδειγμα, έχουν δημιουργήσει outlet και εξάγουν μαρόν γλασέ σε Παρίσι και Σικάγο.
✓ Στην Ελλάδα υπάρχουν δύο μορφές καστανεώνων. Αυτοί που οι καστανιές ήταν δάση παλαιότερα (όπως είναι στο Πάικο ή στην Κοζάνη) και οι καστανεώνες ιδρυθέντες πάνω σε αγρούς (π.χ. Αγιά ή Αρκαδία).
