Του Γεωργίου Α. Δαουτοπούλου, Καθηγητή Γεωπονίας ΑΠΘ
Η καλλιέργεια των φασολιών, μια παραδοσιακή καλλιέργεια για την περιοχή της ιδιαίτερης πατρίδας μου, την Καστοριά, μπορεί να ωφεληθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από την εισαγωγή μιας σειράς νέων τεχνολογιών που μας προσφέρει σήμερα η εξέλιξη της Γεωπονικής Επιστήμης.
Οι τεχνολογίες αυτές αναφέρονται στη χρήση σκευασμάτων από Ωφέλιμους Μικροοργανισμούς και στη χρήση του Ζεόλιθου και μάλιστα του εξαιρετικής ποιότητας Ελληνικού ζεολίθου που επιτέλους άρχισε να εξορύσσεται και να διατίθεται στην Ελληνική αγορά. Σε άλλο μας άρθρο θα ασχοληθούμε με τη χρήση του Βιο-άνθρακα που μας έρχεται από την Λατινική Αμερική, από τον πολιτισμό των Ίνκας, οι οποίο κατάφεραν στις δύσκολες γεωργικές συνθήκες του Αμαζονίου, να επιτυγχάνουν εκπληκτικές αποδόσεις που στήριξαν στην εποχή τους πυκνούς πληθυσμούς ανθρώπων.
Σπούδασα Γεωπονία στα χρόνια της δόξας της χημικής γεωργίας. Χημικά λιπάσματα και χημικά φυτοπροστατευτικά ήταν στην πρωτοκαθεδρία. Καμιά αναφορά σε λύσεις παρμένες από τη φύση. Η γονιμότητα του εδάφους ήταν απλά θέμα μιας εδαφολογικής ανάλυσης και προσθήκης των αναγκαίων ποσοτήτων χημικών στοιχείων που έλειπαν ή βρίσκονταν σε ανεπαρκή ποσότητα. Όσο για τη φυτοπροστασία, οι χημικές λύσεις ήταν οι μοναδικές επιλογές των συναδέλφων Γεωπόνων και των παραγωγών.
Ευτύχησα όμως να δω στις τελευταίες 2 δεκαετίες να ξεπηδούν νέες τεχνολογίες παρμένες από τη φύση. Οι ωφέλιμοι Μικροοργανισμοί αποτελούν ένα πολύ μεγάλο επίτευγμα στη γεωργική τεχνολογία και δίνουν ένα πολύ μεγάλο προβάδισμα στη βιολογική γεωργία. Χάρις σε αυτούς, έχουμε τη δυνατότητα να μπολιάζουμε το ριζικό σύστημα, ετήσιων και πολυετών φυτών, με μύκητες και βακτήρια που επιτελούν εκπληκτικά πράγματα, όπως:
Πρώτο, με την κατάληψη θέσης δίπλα και επάνω στα ριζικά τριχίδια των φυτών γεγονός που αποκλείει την εγκατάσταση παθογόνων μικροοργανισμών,
Δεύτερο, με την παραγωγή αντιβιοτικών ή υδροκυανίου ή ενζύμων που καταστρέφουν τα κυτταρικά τοιχώματα των παθογόνων (χιτινάση, β-1,3-γλουκανάση) με αποτέλεσμα να περιορίζουν ή και να καταστέλλουν εντελώς την ανάπτυξη των παθογόνων μικροοργανισμών, μερικά από τα οποία είναι πολύ δύσκολο αν όχι και αδύνατο να ελεγχτούν με τα υφιστάμενα χημικά φυτοπροστατευτικά (Αρμιλάρια, βοτρύτης, βερτισίλλιο, φουζάριο, σκληροτίνια, πύθιο, φυτόφθορα, ριζοκτόνια, κ.ά.)
Τρίτο, με τη στέρηση τροφής στα παθογόνα αφού δεν μπορούν να προσκολληθούν στα ριζικά τριχίδια και να αντλήσουν τα σάκχαρα που χρειάζονται για την επιβίωση και τον πολλαπλασιασμό τους,
Τέταρτο, προάγουν την ανάπτυξη των φυτών με την παραγωγή διαφόρων αυξητικών ορμονών (αυξίνες, κυτοκινίνες, γιβερλίνες, κ.ά.) και άλλων βιοδιεργετικών ουσιών,
Πέμπτο, με την επέκταση του ριζικού συστήματος από το σώμα των μυκήτων (μυκηλιακές υφές) δεκάδες χιλιάδες φορές σε μήκος και με μεγαλύτερη ικανότητα προσρόφησης θρεπτικών στοιχείων από ότι τα ριζικά τριχίδια (μυκόρριζες),
Έκτο, με τη βελτίωση του ανοσοποιητικού συστήματος των φυτών (SAR = Systemic Acquired Resistance),
Έβδομο, με τη διαλυτοποίηση του φωσφόρου και την παραγωγή χηλικού σιδήρου άμεσα προσβάσιμου από τα φυτά, και
Όγδοο, με τη δέσμευση του ατμοσφαιρικού αζώτου και τη διάθεσή του στα φυτά, κάτι που μέχρι τώρα το είχαν μόνο τα ψυχανθή φυτά,
Επιπρόσθετα δεν πρέπει να αγνοήσουμε τη συνδρομή τους στη σταθεροποίηση των εδαφικών συσσωματώσεων βελτιώνοντας τη δομή του εδάφους και το ποσοστό της οργανικής ουσίας.
Τέτοια βακτήρια ανήκουν στα γένη των Azoarcus, Azospirillum, Azotobacter, Arthrobacter, Bacillus, Clostridium, Entereobacter, Glomus, Gluconacetobacter, Pseudomonas, Trichoderma, Serratia, κ.ά. Από αυτά τα πιο μελετημένα είδη ανήκουν στα γένη των Glomus, Trichoderma, Pseudomonas και Bacillus.
Οι ωφέλιμοι αυτοί μικροοργανισμοί αποτελούν αντικείμενο ολοένα και μεγαλύτερης έρευνας από μικρά συνήθως εργαστήρια τα οποία, μετά από μια σημαντική τους επιτυχία, εξαγοράζονται από τις μεγάλες εταιρείες των γεωργικών εφοδίων.
Αυτός ο θαυμαστός κόσμος και η πληθώρα των σκευασμάτων που κυκλοφορούν στην αγορά με παρακίνησε να αφιερώσω ένα νέο βιβλίο σε αυτούς που με τον τίτλο: Εφαρμογές των Ωφέλιμων Μικροοργανισμών στη Γεωργία, θα κάνει την εμφάνισή του λίγο πριν ή λίγο μετά το Πάσχα του 2018. Θα είναι ένας οδηγός γνωριμίας με τον υπέροχο κόσμο των μικροοργανισμών και παρουσίασης ενός μέρους από τα πιο αξιόλογα εμπορικά σκευάσματα που κυκλοφορούν στην Ελληνική και Διεθνή αγορά.
Πολλά τέτοια σκευάσματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην καλλιέργεια των φασολιών με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας του προϊόντος και την παντελή απαλλαγή του από υπολείμματα χημικών φυτοπροστατευτικών.
Ο ζεόλιθος στην καλλιέργεια φασολιών
Ο ζεόλιθος από την άλλη πλευρά μπορεί να προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα στη συγκεκριμένη καλλιέργεια, όπως:
- Να αυξήσει την ικανότητα συγκράτησης των θρεπτικών στοιχείων και μηδενισμού των απωλειών τους από το χωράφι,
- Να αυξήσει την ικανότητα συγκράτησης νερού και μείωσης του σοκ ανάμεσα σε 2 ποτίσματα,
- Βελτίωση της δομής του εδάφους,
- Εξουδετέρωση των όξινων συστατικών του,
- Προστασία από τα παθογόνα του εδάφους,
- Έχει μακροχρόνια δράση (πάνω από 20 έτη)
- Με τα ψεκάσματα στο φύλλωμα μειώνει το θερμοκρασιακό σοκ και την ανθόπτωση και βελτιώνει τη φωτοσύνθεση, και ως συνέπεια των παραπάνω
- Βελτίωση της ποιότητας και των αποδόσεων της καλλιέργειας
Ο Ελληνικός ζεόλιθος, ένας από τους καλύτερους στον κόσμο, μετά από μια μακρά περίοδο αναμονής είναι πλέον διαθέσιμος σε πολύ χρήσιμες κοκκομετρίες για ενσωμάτωση στο έδαφος και ραντίσματα στο φύλλωμα και σε μια εξαιρετική ποιότητα. Ελπίζουμε να μας δοθεί η ευκαιρία να τον παρουσιάσουμε σε άλλο άρθρο. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα, παρακαλούμε επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας στο διαδίκτυο.
