Φ. Καρακίτσος (SPAR ΕΛΛΑΣ) : «Αν δε στηρίξουμε τις μικρές τοπικές οικονομίες, δεν πρόκειται να βγούμε από την κρίση»

«Το 70% της παγκόσμιας οικονομίας στηρίζεται στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Κι όμως, στην Ελλάδα συνεχίζουμε να διαλύουμε τη μικρομεσαία οικονομία»

spar-sintenteuxi-ypaithros-chora

Τη φιλοδοξία να λειτουργήσει η SPAR ως εναλλακτικός πόλος συγκράτησης των πιέσεων που δέχονται το μεσαίο λιανεμπόριο και η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα ς εκφράζει στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα «Ύπαιθρος Χώρα» ο διευθύνων σύμβουλος της SPAR Ελλάς, Φοίβος Καρακίτσος. Ο συνομιλητής, αναλύοντας τα σχέδια και τα επόμενα βήματα του ομίλου στη χώρα μας, αποκαλύπτει ότι εντός του Σεπτεμβρίου θα είναι έτοιμη η πρώτη οικογένεια προϊόντων με το σήμα «SPAR Taste of Greece», η οποία θα αριθμεί περί τα 30 «μέλη», κυρίως τρόφιμα και ποτά τα οποία θα αναδεικνύουν την τοπική αγροτική επιχειρηματικότητα και την ιδιαιτερότητα κάθε περιοχής όπου δραστηριοποιείται η αλυσίδα.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

 

-Τι ήταν αυτό που οδήγησε την SPAR στην απόφαση να επαναδραστηριοποιηθεί στην ελληνική αγορά και μάλιστα στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή;

H SPAR σαν όμιλος δραστηριοποιείται σε 50 χώρες παγκοσμίως, πολλές από αυτές με αντίστοιχα ή ακόμα και πιο σοβαρά οικονομικά προβλήματα από την Ελλάδα. Έχει απόλυτη επίγνωση των ιδιαιτεροτήτων της ελληνικής αγοράς ωστόσο αυτό που αποτυπώνεται –και ορθώς- ως δυσκολία, για αυτήν αποτελεί μια ευκαιρία. Άλλωστε, παρά το γεγονός ότι η χώρα μας πέρασε δύσκολες στιγμές, από τα μακροοικονομικά στοιχεία διαφαίνεται μια τάση εξισορρόπησης της κατάστασης- για να το πω αλλιώς, φαίνεται ότι έχουμε αγγίξει πλέον τον πάτο του βαρελιού.

Πέραν αυτού, θεωρώ ότι το μοντέλο retail της SPAR ταιριάζει απόλυτα με το προφίλ του Έλληνα καταναλωτή ο οποίος δεν «συγκινείται» μόνο από την ελκυστική τιμή, αλλά αναζητά ταυτόχρονα την καλύτερη δυνατή ποιότητα και εξυπηρέτηση. Aυτό ακριβώς το τρίπτυχο αποτελεί και το μότο της SPAR παγκοσμίως.

Το στοιχείο ωστόσο που κάνει τη διαφορά στο ελληνικό πρότζεκτ είναι ότι, μέσα από τη συνεργασία με τον Αστέρα που διαθέτει ένα δίκτυο 89 συνεργατών κι ένα ετήσιο τζίρο της τάξης των 500 εκατ. ευρώ, ξεκινάμε με μια μεγάλη δεξαμενή καταστημάτων.

Όλα αυτά λοιπόν σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί μια άγνωστη αγορά για τον όμιλο, συνετέλεσαν ώστε να πάμε σε μια «επανεκκίνηση» – βεβαίως σε μια εντελώς νέα βάση καθώς πλέον θα έχουμε καταστήματα SPAR και όχι με άλλη επωνυμία.

-Σε ποια φάση βρίσκεται το πλάνο ανάπτυξης; Είχατε μιλήσει για 10 καταστήματα μέχρι τον Ιούλιο και συνολικά 80 μέχρι το τέλος του έτους.

Μέχρι στιγμής διαθέτουμε τρία καταστήματα στην Κρήτη, ένα στη Ρόδο, ένα στη Νάξο, δύο στην Κω, ένα στη Σκιάθο, δύο στην Αθήνα που ανοίγουν μέσα στις επόμενες μέρες ενώ ένα ακόμα ξεκινάει στη Λάρισα. Κινούμαστε λοιπόν εντός πλάνου και εκτιμώ ότι μέχρι τα μέσα Αυγούστου θα έχουμε φτάσει τα 18 καταστήματα πανελλαδικά ενώ, μέχρι το τέλος του 2018, συνυπολογίζοντας και τα καταστήματα που βρίσκονται στη λεγόμενη «ενδιάμεση φάση» (στη διαδικασία δηλαδή πλήρους μετατροπής σε SPAR) θα έχουμε και τα 80 καταστήματα που είχαμε προαναγγείλλει.  

Αυτό που θέλω να πω πάντως είναι ότι, εκτός από την πολύ σημαντική βάση του Αστέρα, βλέπουμε και άλλα καταστήματα να εντάσσονται στο σχήμα μας. Και αυτό μας χαροποιεί ιδιαίτερα.   

-Διακρίνουμε μια προτεραιότητα στα νησιά και στις τουριστικές περιοχές. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Είναι στρατηγική η απόφαση να ξεκινήσουμε από τις τουριστικές περιοχές. Mε συνολικά 13.000 καταστήματα, η SPAR είναι σήμερα ο μεγαλύτερος retailer παγκοσμίως και το 75% των πωλήσεών της προέρχεται από την Ευρώπη. Αυτή είναι μια πολύ μεγάλη παρακαταθήκη για να την αγνοήσουμε. Η SPAR είναι το πιο αναγνωρίσιμο και δυναμικό brand προσέλκυσης του κεφαλαίου που λέγεται «τουρισμός». Κάτι πολύ σημαντικό σε μια εποχή που, τόσο από την πλευρά των λιανεμπόρων όσο και των προμηθευτών, ακούμε συχνά ότι η αύξηση των τουριστικών ροών δεν «εισπράττεται» σε ανάλογο βαθμό από τις τοπικές επιχειρήσεις.

Βέβαια, ξεκαθαρίζω η στόχευσή μας δεν περιορίζεται εκεί. Ξεκινάμε από τα τουριστικά σημεία αλλά θα επεκταθούμε σταδιακά και στα μεγάλα αστικά κέντρα, δηλαδή την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα κλπ

 -Είχατε προαναγγείλλει το λανσάρισμα του σήματος «SPAR Τaste of Greece» κάτω από το οποίο θα «στεγαστούν ξεχωριστά τοπικά προϊόντα. Ποια είναι η φιλοσοφία του brand και σε τι βαθμό  θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πόρτα για την είσοδο των συγκεκριμένων προϊόντων στο διεθνές δίκτυο της SPAR;

H SPAR οφείλει την παγκόσμια επιτυχία της στο γεγονός ότι αφουγκράζεται τις ανάγκες και την οικονομία κάθε χώρας όπου δραστηριοποιείται. Όταν λοιπόν εμείς ως ελληνική ομάδα ξεκινήσαμε τις επαφές με τα κεντρικά, επιμείναμε πολύ στην στήριξη των ελληνικών-τοπικών προϊόντων. Αυτό ακριβώς είναι και το στοιχείο που θα διαφοροποιεί το δικό μας δίκτυο. Δηλαδή ένα κατάστημα SPAR στη Ρόδο δεν θα είναι ίδιο με ένα στη Νάξο. Το καθένα θα έχει έντονο το στοιχείο των προϊόντων της περιοχής τα οποία θα προβάλουμε και ανάλογα.

Η λογική του «SPAR Τaste of Greece» είναι να υπάρχει ένας ιδιαίτερος χώρος που θα προάγει την ελληνικότητα και την υψηλή ποιότητα των Ελληνικών προϊόντων. Για να το θέσω κι αλλιώς, ένα σιλό φιλοξενίας μεσαίων και μικρότερων ελληνικών παραγωγών, τα οποία αναζητούν και οι τουρίστες που έρχονται στη χώρα μας.

Όσον αφορά στις εξαγωγές, η SPAR δημιουργεί πολλά ethnic corners στα καταστήματά της και τα ελληνικά προϊόντα είναι ιδιαίτερα αγαπητά. Νομίζω λοιπόν ότι έχουμε μπροστά μας μια μεγάλη ευκαιρία. Όταν, λοιπόν, είμαστε έτοιμοι με τα πρώτα προϊόντα που θα φέρουν τη σφραγίδα «SPAR Taste of Greece», θα τα τοποθετήσουμε στα καταστήματά μας στην Ελλάδα, και το επόμενο βήμα θα είναι η εξαγωγή τους στο υπόλοιπο δίκτυο της SPAR.

Αυτό, αν θέλετε, είναι και το προσωπικό μου όραμα. Να δημιουργήσουμε ένα κανάλι για νέους επιχειρηματίες του αγροτοδιατροφικού τομέα που θέλουν να ασχοληθούν με τη δουλειά τους, ένα κανάλι διανομής για τα τοπικά προϊόντα τα οποία αυτή τη στιγμή κινδυνεύουν να αφανιστούν από τα ράφια των σούπερ μάρκετ.

-Συζητάτε ήδη με κάποιους συνεταιρισμούς ή τοπικές επιχειρήσεις για αυτά τα προϊόντα;

Βεβαίως. Για παράδειγμα, μιλάμε ήδη με την ΕΑΣ Μεσολογγίου για τις μαύρες ελιές τύπου Καλαμών που παράγονται στην περιοχή, έχουμε έρθει σε επαφή επίσης με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Φιστικοπαραγωγών Αίγινας για τα αυθεντικά φιστίκια Αιγίνης που διαθέτει αλλά και με άλλους. Παράλληλα είμαστε σε επαφή με αρκετές βιομηχανίες, μικρού και μεσαίου μεγέθους κατά κύριο λόγο, καθώς αυτές είναι που θέλουμε να στηρίξουμε. Θεωρώ ότι μέσα στο Σεπτέμβριο θα έχουμε έτοιμη την πρώτη οικογένεια ελληνικών προϊόντων με 30 περίπου είδη, κυρίως τρόφιμα και ποτά. Φυσικά είμαστε πάντα ανοιχτοί σε νέες ιδέες και προτάσεις.

-Υπάρχουν κάποια κριτήρια που πρέπει να πληροί ένας προμηθευτής, προκειμένου να συνεργαστεί μαζί σας;
Τα κριτήρια είναι κυρίως ποιοτικά, όχι όγκου. Άλλωστε, αυτή είναι η ουσία της δημιουργίας ενός δικού μας brand, όπως το «Spar Taste of Greece». Να έχουμε, δηλαδή, τη δυνατότητα να φιλοξενούμε και μικρές παραγωγές. Τώρα, όσον αφορά τις ποιοτικές προδιαγραφές, σαφώς και έχουμε κάποια κριτήρια, τα οποία όμως είναι πλέον αυτονόητα για να μπορέσει ένας παραγωγός να μπει σήμερα σε μια αλυσίδα. Άλλωστε, αν θέλετε, αυτό είναι και μια έμμεση παρότρυνση προς τους παραγωγούς για την ανάπτυξη και τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους. Να επενδύσουν, δηλαδή, στην πιστοποίηση της παραγωγής τους, σε σύγχρονες μεθόδους καλλιέργειας, στη συσκευασία και στην τυποποίηση.

Εμείς ως SPAR δίνουμε μεγάλη έμφαση στο φρέσκο προϊόν, γι’ αυτό και πρέπει να τηρούμε μια συγκεκριμένη διαδικασία που διασφαλίζει στον καταναλωτή ότι το προϊόν που παίρνει στα χέρια του είναι το σωστό. Από εκεί και πέρα, πρέπει και οι ίδιοι οι παραγωγοί να ενισχύσουν και να αναδείξουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του προϊόντος τους. Εδώ νομίζω ότι μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο και οι συνεταιρισμοί.

«Είναι αδιανόητο ο παραγωγός να χρηματοδοτεί το σούπερ μάρκετ»

ΦΟΙΒΟΣ ΚΑΡΑΚΙΤΣΟΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ SPAR ΕΛΛΑΣ
«Εμείς ως SPAR θα είμαστε απολύτως πιστοί και θα τηρούμε απαρέγκλιτα ό,τι προβλέπει η νομοθεσία για τους χρόνους αποπληρωμής των προμηθευτών»

-Στην αγορά υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια για τους χρόνους εξόφλησης από τα σούπερ μάρκετ που συχνά φτάνουν να αγγίζουν και το εξάμηνο. Εσείς πώς σκοπεύετε να κινηθείτε στο συγκεκριμένο πεδίο;

Προσωπικά ήμουν από τους πρώτους που επέμειναν στον περιορισμό της διάρκειας αποποληρωμής και, μάλιστα συμμετείχα εμμέσως στο σχεδιασμό της πρόσφατης σχετικής οδηγίας. Δεν μπορεί ένας μικρός παραγωγός να χρηματοδοτεί μια αλυσίδα σούπερ μάρκετ, είναι αδιανόητο. Στο τέλος όχι μόνο δεν θα έχεις ποιότητα, αλλά δεν θα έχεις καν σοβαρή παραγωγή.

Σαν χώρα είμαστε σε μια κατάσταση δύσκολη όμως δεν πρόκειται να βγούμε από την κρίση αν δεν κάνουμε ορισμένα απλά βήματα. Δεν είναι δυνατό, για παράδειγμα, σε μια χώρα που έχουν βυθιστεί οι τιμές, τα κόστη, οι παραγωγικές αξίες γενικότερα, να μην έχει σημειωθεί μια εκτίναξη των εξαγωγών. Αυτό σημαίνει ότι κάπου κάνουμε λάθος. Ένα από αυτά, λοιπόν, που πρέπει άμεσα να διορθώσουμε είναι το ζήτημα της εξόφλησης των προμηθευτών που είναι προϋπόθεση για την επιβίωση της παραγωγικής βάσης. Για να απαντήσω στο ερώτημά σας, λοιπόν, εμείς ως SPAR θα είμαστε απολύτως πιστοί σε ό,τι προβλέπει η νομοθεσία.

-Να υποθέσουμε επομένως ότι βλέπετε με καλό μάτι τις ζυμώσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αυστηροποίηση του πλαισίου που διέπει τους χρόνους εξόφλησης; 

Eίμαστε πολύ θετικοί γιατί, όπως είπα, πιστεύουμε ότι θα διασφαλίσει την παραγωγή και την ποιότητα. Όταν πιέζεις τον παραγωγό, τόσο στο επίπεδο της τιμής όσο και στους χρόνους αποπληρωμής, κάτι θα κάνει κι αυτός για να αμυνθεί. Δε είναι δυνατόν να ζητάς τα πάντα από τον παραγωγό και παράλληλα να έχεις την απαίτηση να σε χρημαδοτεί.

«Η συγκέντρωση θα συνεχιστεί και στην κορυφογραμμή του λιανεμπορίου»

-Ο κλάδος του λιανεμπορίου φαίνεται να έχει εισέλθει σε μια ακόμα φάση συγκέντρωσης. Εσείς προσωπικά, ως επικεφαλής μιας οικογενειακής αλυσίδας, είχατε βιώσει πριν αρκετά χρόνια μια αντίστοιχη κατάσταση. Εντοπίζετε διαφορές ανάμεσα στο τότε και στο τώρα;

Τώρα είναι χειρότερα γιατί η αγορά είναι πολύ δύσκολη, τα περιθώρια κέρδους πολύ περιορισμένα και, επιπλέον, δεν υπάρχει τραπεζικός κλάδος. Οπότε κανένα από τα «μαξιλαράκια ασφαλείας» που είχε παλιότερα στη διάθεσή του ένας επιχειρηματίας δεν υφίστανται. Την ίδια στιγμή έχει απέναντί του ένα κράτος που επιβάλει υψηλούς φορολογικούς συντελεστές κι έναν καταναλωτή που προσπαθεί να ζήσει με μισθούς της τάξης των 500 και 600 ευρώ.

Εδώ είναι η ευκαιρία και, αν θέλετε, η απάντηση της SPAR. Πράγματι έχουμε μπροστά μας έναν ακόμα κύκλο συγκέντρωσης ο οποίος είμαι σίγουρος ότι δε θα σταματήσει εδώ και ότι τα επόμενα δύο χρόνια θα δούμε εξελίξεις και στην «πολύ πάνω» γραμμή του κλάδου, εκεί θα συμβούν οι μεγαλύτερες αλλαγές. Το μοντέλο που πρεσβεύει η SPAR θα λειτουργήσει ως αντίβαρο βιωσιμότητας για το μεσαίο λιανεμπόριο αλλά και για τις μικρομεσαίες παραγωγικές επιχειρήσεις της χώρας. Γιατί όταν συμβεί αυτή η υπερσυγκέντρωση στις αλυσίδες, οι όγκοι που θα ζητηθούν, οι χρηματοδοτικές ανάγκες που θα υπάρξουν, οι πιέσεις στα margins που θα ενταθούν, θα θέσουν ζήτημα επιβίωσης των μισών ελληνικών βιομηχανιών και ιδίως των μικρομεσαίων. Να σας πω εδώ ότι το 70% της παγκόσμιας οικονομίας στηρίζεται στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Κι όμως στην Ελλάδα συνεχίζουμε να διαλύουμε τη μικρομεσαία οικονομία.

Σε αυτό το πλαίσιο, επομένως, το μοντέλο της SPAR που βάζει σε πρώτο πλάνο το μεσαίο χώρο και δίνει έμφαση στις τοπικές ελληνικές επιχειρήσεις, θεωρώ ότι είναι μια πολύ καλή πρόταση που μπορεί να λειτουργήσει ως ο άλλος πόλος, το άλλο κανάλι που θα συγκρατήσει όλη τη μικρομεσαία αγορά. Με μεγάλη χαρά διαπιστώνουμε ότι μεγάλες επιχειρήσεις από την οικογένεια του Αστέρα – Κονταράτος, Σκούρας, Κουτελιέρης, είναι μερικά μόνο παραδείγματα- είναι οι πρώτες που μετατρέπονται σε SPAR και αυτό πιστεύω θα συνεχιστεί.

 -Διακρίνετε κάποιες νέες τάσεις στο ελληνικό λιανεμπόριο. Πολλοί, για παράδειγμα, μιλούν για στροφή των καταναλωτών από τα πολύ μεγάλα καταστήματα στη μεσαία σάλα.

Πράγματι συμβαίνει αυτό και, μάλιστα, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Δηλαδή κερδίζει έδαφος το one stop σε καταστήματα από 500 έως 1.000 τ.μ που καλύπτουν τις ανάγκες του καταναλωτή σε φρέσκα προϊόντα, σε σωστά private label, με καλές τιμές και, βέβαια, καταρτισμένο προσωπικό. Ειδικά, σε ό,τι αφορά το τελευταίο, θέλω να τονίσω ότι εμείς θα επενδύσουμε πάρα πολύ στην εκπαίδευση του προσωπικού μας και θα δώσουμε έμφαση στην εξυπηρέτηση και την προσωπική επαφή με τον πελάτη, κάτι το οποίο μπορεί να κάνει τη διαφορά.

Συνέντευξη στον Γιάννη Τσατσάκη