Θετικά είναι τα μηνύματα της περιόδου για την καλλιέργεια καρότου, όσον αφορά τόσο τις στρεμματικές αποδόσεις –παρά το κακό ξεκίνημα– όσο και τις τιμές για τους παραγωγούς. Ωστόσο, η ζήτηση παραμένει σταθερά μειούμενη λόγω της μειωμένης κατανάλωσης, και από την άλλη μεριά οι εξαγωγές δεν είναι «δυνατό χαρτί» του προϊόντος, ώστε αποτελέσει μια διέξοδο στην παραγωγή.
Με σύμμαχο τις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες για τις σπορές που έγιναν από τον Ιούλιο και μετά, τόσο στη Βοιωτία όσο και στην Εύβοια –περιοχές οι οποίες κρατούν τα σκήπτρα της εγχώριας παραγωγής–, οι αποδόσεις παρουσιάζουν μια τάση ανάκαμψης, καθώς τους προηγούμενους μήνες είχαν πέσει ακόμα και στον 1-1,5 τόνο/στρέμμα, όταν μια κανονική απόδοση ανέρχεται σε 4-5 τόνους. «Στη Βοιωτία περίμεναν να πάρουν 200 τόνους από 40 στρέμματα και έπαιρναν 100», μας είπε ο γεωπόνος, Λουκάς Λαλιώτης. Οι αποδόσεις του Νοέμβρη διαμορφώνονται γύρω στους 3 τόνους το στρέμμα και εξελίσσονται όλο και καλύτερα, ενώ το τελικό, πλυμένο και συσκευασμένο προϊόν φεύγει από το συσκευαστήριο για τη λαχαναγορά στα 50 λεπτά/κιλό. Τιμή καλύτερη από πέρσι, όταν με μεγαλύτερη παραγωγή έφτασε στα 40 λεπτά. Οι μικροί παραγωγοί, που δεν διαθέτουν τον απαραίτητο μηχανολογικό εξοπλισμό, δίνουν το προϊόν στα 40 λεπτά (πέρσι είχε πέσει και στα 18 λεπτά το κιλό) στους καλλιεργητές που έχουν πλυντήριο και συσκευαστήριο, οι οποίοι κάνουν και την εμπορία.
Ωστόσο, όπως μας είπε ο Σωτήρης Προκοπίου, ο οποίος είναι παραγωγός και έμπορος, με έδρα τον Άγιο Θωμά στα Οινόφυτα, «η καλύτερη φετινή τιμή δεν αντισταθμίζει τις απώλειες από τις μικρότερες ποσότητες», ενώ τονίζει ότι λόγω της μειωμένης κατανάλωσης, δεν φαίνεται στην αγορά η μείωση της παραγωγής. Ο ίδιος εκτιμά ότι οι εξαγωγές δεν μπορούν να αποτελέσουν διέξοδο για το προϊόν, καθώς το υψηλό κόστος παραγωγής, που «μπορεί να φτάσει ακόμα και τα 1.000 ευρώ το στρέμμα», το καθιστά μη ανταγωνιστικό σε σχέση με εκείνο της Τουρκίας, της Πολωνίας, της Ολλανδίας κ.λπ. «Παλιότερα κάναμε περισσότερες εξαγωγές. Τα τελευταία χρόνια έχουν περιοριστεί σταδιακά και πλέον δεν ξεπερνούν το 10% της συνολικής παραγωγής. Μάλιστα αυτό κυρίως την άνοιξη, καθώς το κλίμα ευνοεί τη δική μας καλλιέργεια. Εξάγουμε, ως επί το πλείστον, σε χώρες της Βαλκανικής».
Ο μηχανολογικός εξοπλισμός ενισχύει τη συγκέντρωση
Η ιδιαιτερότητα του καρότου, που απαιτεί μετά το μάζεμα μια ολόκληρη επεξεργασία σε διάφορα στάδια, μέχρι να φτάσει στο τελικό στάδιο της αλυσίδας διακίνησης, ευνοεί τη συγκέντρωση σε μεγάλους καλλιεργητές, οι οποίοι διαθέτουν την επένδυση σε απαραίτητο τεχνολογικό εξοπλισμό. «Στη Βοιωτία, με τις μεγαλύτερες εκτάσεις, τείνουν να αφανιστούν οι μικροί παραγωγοί.
Διαβάστε ακόμη: Ό, τι πρέπει να γνωρίζετε για την καλλιέργεια καρότου
Η καλλιέργεια είναι συγκεντρωμένη σε 30-40 μεγάλους παραγωγούς που έχουν δεκάδες στρέμματα, είχαν τη δυνατότητα να επενδύσουν στα μηχανήματα, στα πλυντήρια και τα πουλάνε μόνοι τους. Οι ελάχιστοι μικροί παραγωγοί δίνουν την καλλιέργεια στο στάδιο της συγκομιδής στους μεγάλους, που έχουν την υποδομή για τα επόμενα στάδια. Εδώ, οι μικροί είναι η τελευταία λύση. Εάν ξεμείνουν οι καλλιεργητές με τα πολλά στρέμματα, τότε απευθύνονται στους μικρότερους και τους λένε “βάλε 3-4 στρέμματα και θα σου τα αγοράσω εγώ”», περιγράφει χαρακτηριστικά ο γεωπόνος Λουκάς Λαλιώτης.
Στην Εύβοια, με τα μικρότερα χωράφια, υπάρχουν περισσότεροι μικροί παραγωγοί καρότου, χωρίς τον εξοπλισμό για την μετά τη συγκομιδή διαδικασία, οι οποίοι καλλιεργούν με συμφωνίες για παράδοση του προϊόντος στο στάδιο της συγκομιδής.
Όταν λέμε καρότο… εννοούμε Βοιωτία
Την αδιαμφισβήτητη κυριαρχία της Βοιωτίας στην καλλιέργεια και παραγωγή καρότου στη χώρα, επιβεβαιώνουν τα πιο πρόσφατα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα οποία αποτυπώνουν τις εκτάσεις και την παραγωγή του προϊόντος ανά περιφέρεια και ανά νομό το 2014. Μπορεί τα σχετικά αριθμητικά δεδομένα να έχουν μια χρονική υστέρηση, ωστόσο παραμένουν ενδεικτικά της εικόνας που παρουσιάζει η καλλιέργεια ως προς την κατανομή της σε επίπεδο επικράτειας. Από την επεξεργασία των σχετικών στοιχείων, μπορεί κανείς να συνοψίσει:
- Στο σύνολο της χώρας, το 2014, η καλλιέργεια κατείχε 12.559 στρέμματα και η συνολική ετήσια παραγωγή ανερχόταν σε 37.511 τόνους.
- Από τα παραπάνω, τα 8.050 στρέμματα (64,09%) καλλιεργούνται στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. Από αυτά, τα 6.927 στρ., ποσοστό 86,04%, βρίσκονται στη Βοιωτία, η οποία παράγει 28.349 τόνους ετησίως -ή 75,57% της συνολικής εγχώριας παραγωγής. Ακόμη, σε επίπεδο περιφέρειας, ακολουθεί η Εύβοια, με καταγεγραμμένα 996 στρέμματα με καρότα.
- Η αμέσως επόμενη σε ποσότητες και στρέμματα της χώρας είναι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με 1.457 στρ. (11,6% σε επίπεδο επικράτειας), από τα οποία τα 1.041 (71,44%) είναι συγκεντρωμένα στον Νομό Θεσσαλονίκης.
- Οι άλλες 11 περιφέρειες εμφανίζουν τριψήφια ποσοστά στρεμματικών εκτάσεων με καλλιέργεια καρότου, ενώ εκείνες των Ιονίων Νήσων, της Ηπείρου και της Δ. Μακεδονίας εμφανίζουν μόλις 51, 40 και 57 στρ. αντίστοιχα.
- Στην Περιφέρεια Αττικής, από τα 662 στρέμματα, τα 617 (ποσοστό 93,2%) συγκεντρώνονται στις παραδοσιακές περιοχές της Ανατολικής Αττικής.
Η κατανομή αυτή, ανά τη χώρα, επιβεβαιώνεται και από τη σκοπιά των στοιχείων των δηλώσεων ΟΣΔΕ 2016-2017, σύμφωνα με τα οποία τη μερίδα του λέοντος στην καλλιέργεια έχει η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας (61,93% των συνολικών στρεμμάτων που δηλώθηκαν για τη συγκεκριμένη καλλιέργεια) και μακράν απέχει η αμέσως επόμενη, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με ποσοστό 9,13%.
