Της Νατάσας Φραγκούλη
Με εξαγωγική απομόνωση απειλείται κάτι λιγότερο από το 1/4 της εγχώριας παραγωγής επιτραπέζιας ελιάς, με το εθνικό μας προϊόν να κινδυνεύει να χάσει το «διαβατήριο» εξωστρέφειας για μία από τις βασικές του ποικιλίες, αυτήν της Καλαμάτας.
Ήδη, έξι αγορές του εξωτερικού, κάποιες εκ των οποίων κομβικές για το προϊόν, γυρίζουν την πλάτη στους Έλληνες εξαγωγείς επιτραπέζιας ελιάς ποικιλίας Καλαμάτας, με τον κλάδο να εκφράζει ανησυχίες για πιθανό «ντόμινο» σε άλλες, ακόμη πιο ζωτικές για το προϊόν, αγορές.
«Κινδυνεύουμε να μείνουμε χωρίς την εξαγωγική “ναυαρχίδα” των ελληνικών επιτραπέζιων ελιών, που είναι η ποικιλία της Καλαμάτας», εξήγησε ο πρόεδρος της νεοφώτιστης Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς (ΔΟΕΠΕΛ), Γιώργος Ντούτσιας.
Τη βραδυφλεγή, αν όχι και εγκαιροφλεγή, βόμβα στα θεμέλια ενός εκ των πλέον εξαγώγιμων ελληνικών προϊόντων, ενεργοποίησε και συντηρεί μια… σύγχυση στον Κανονισμό για το ΠΟΠ Καλαμάτας. Αποτέλεσμα αυτής είναι αγορές, όπως αυτές της Ιταλίας και της Σλοβενίας, να αποσύρουν από τα ράφια των τοπικών σούπερ μάρκετ τα προϊόντα των Ελλήνων εξαγωγέων επιτραπέζιας ελιάς ποικιλίας Καλαμάτα. Ταυτόχρονα, εμπορικές συμφωνίες ετών μεταξύ ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων και Ιταλών εισαγωγέων τινάζονται στον αέρα. Αντίστοιχη στάση υιοθετούν, τους τελευταίους τρεις μήνες, και οι αγορές σε Γαλλία, Δανία, Νορβηγία και Σουηδία.
Σε συνάντηση της Διεπαγγελματικής με δημοσιογράφους, τα μέλη του Διοικητικού της Συμβουλίου ανέδειξαν σε μείζον πρόβλημα τη… σύγχυση του ΠΟΠ. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος, οι εκπρόσωποι της Διεπαγγελματικής επεσήμαναν ότι οι ελληνικές εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών ποικιλίας Καλαμάτα αγγίζουν σε ετήσια βάση τους 50.000 τόνους, με την ετήσια αξία των εξαγωγών να φτάνει τα 200 εκατ. ευρώ. Οι ελληνικές ποικιλίες επιτραπέζιας ελιάς, με βασικό προϊόν την ποικιλία Καλαμάτα, βρίσκονται στη δεύτερη θέση του εξαγωγικού χάρτη της χώρας προς τις ΗΠΑ και στην πρώτη προς την Αυστραλία.
50.000 τόνοι μένουν εκτός εξαγωγικού νυμφώνος
Ο Κανονισμός του 1993 για το ΠΟΠ προϊόν «ελιάς Καλαμάτας», σύμφωνα με τη Διεπαγγελματική, είναι τόσο «στενός» (μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για την επιτραπέζια ελιά ποικιλίας Καλαμών, που καλλιεργείται στον νομό Μεσσηνίας) και σήμερα αφορά μια παραγωγή 2.000 τόνων και μόλις 200 τόνους εξαγωγών. Ως αποτέλεσμα, ο κύριος όγκος της ελληνικής παραγωγής, ήτοι οι 50.000 τόνοι, της ποικιλίας επιτραπέζιας ελιάς Καλαμάτα, που παράγεται σε Αιτωλοακαρνανία, Λακωνία και Φθιώτιδα, μένουν εκτός εξαγωγικού νυμφώνος, ενώ θα μπορούσαν να πάρουν τον δρόμο των διεθνών αγορών ως «Kalamata Olives».
Σύμφωνα με τον πρόεδρο και τα μέλη της διοίκησης της Διεπαγγελματικής, το μόνο αρμόδιο να διευκρινίσει την κατάσταση είναι το ελληνικό υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, με το οποίο η ΔΟΕΠΕΛ βρίσκεται σε ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας. Το θέμα θεωρείται ζέον, με τους εκπροσώπους τόσο των ίδιων των παραγωγών όσο και των μεταποιητικών επιχειρήσεων, που μετέχουν στη Διεπαγγελματική, να κάνουν λόγο για ένα ισχυρό πλήγμα σε ένα προϊόν που εξάγεται ήδη από το 1930, και μάλιστα προς όφελος αγορών, όπως της Τουρκίας και της Αιγύπτου.
Παρά τις αρρυθμίες που προκαλεί στην αγορά το εν λόγω ζήτημα, ο κλάδος της επιτραπέζιας ελιάς στο σύνολό του δείχνει να κινείται κόντρα στην ελληνική κρίση. Περισσότερες από 100 χώρες του πλανήτη υποδέχονται σήμερα το 85% της ελληνικής παραγωγής επιτραπέζιων ελιών (170.000 τόνους ετησίως), ενώ όσο διευρύνεται ο εξαγωγικός ορίζοντας του κλάδου, αυξάνονται οι καλλιεργούμενες εκτάσεις.
Το 9,2% των συνολικών εξαγωγών ελληνικών αγροτικών προϊόντων αφορούν τον κλάδο
Τον ρόλο της ελληνικής επιτραπέζιας ελιάς ως προμετωπίδας των εθνικών εξαγωγών επιχειρεί να υπερασπιστεί η ΔΟΕΠΕΛ, η οποία συμπλήρωσε πρόσφατα έναν χρόνο ζωής, και έχει ήδη υποβάλει φάκελο αναγνώρισής της ως «Εθνική» από το ΥΠΑΑΤ. Η Διεπαγγελματική στεγάζει στους κόλπους της τόσο την πρωτογενή παραγωγή όσο και τη μεταποίηση. Στόχος της, όπως τον μετέφερε ο πρόεδρός της, είναι η ελληνική επιτραπέζια ελιά να εδραιώσει τη θέση της στις ήδη υφιστάμενες αγορές, να «ανοίξει» νέες και πολλά υποσχόμενες, όπως αυτές της Κίνας, της Κορέας, της Σιγκαπούρης, και να ενισχύσει το προϊοντικό της χαρτοφυλάκιο «χτίζοντας» στην ποιότητα του προϊόντος και στα οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της, η παραγωγή της επιτραπέζιας ελιάς στην Ελλάδα ανέρχεται σε 200.000-210.000 τόνους, εκ των οποίων το 85% εξάγεται. Οι εξαγωγές του κλάδου, οι οποίες έχουν διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, αντιπροσωπεύουν το 9,2% των συνολικών εξαγωγών ελληνικών αγροτικών προϊόντων, με την Ελλάδα να αποτελεί τη δεύτερη εξαγωγική χώρα παγκοσμίως. Ο κλάδος αθροίζει περισσότερους από 60.000 ελαιοπαραγωγούς και περισσότερες από 100 επιχειρήσεις, ενώ ο ετήσιος τζίρος κινείται στα επίπεδα των 450 εκατ. ευρώ.
Από το σύνολο των εξαγωγών, οι 75.000 τόνοι αφορούν την ποικιλία Χαλκιδικής, οι 45.000 τόνοι την ποικιλία Καλαμάτας και οι 45.000 τόνοι την κονσερβολιά.
