Επιτραπέζιο σταφύλλι: Μεικτή η εικόνα της ελληνικής συγκομιδής στην εκκίνησή της

H παγκόσµια παραγωγή επιτραπέζιου σταφυλιού φέτος αναµένεται αυξηµένη κατά 1,1 εκατοµµύρια τόνους, οπότε θα φτάσει τους 22 εκατοµµύρια τόνους, καθώς η Κίνα συνεχίζει την ανοδική της πορεία –όσον αφορά τις ποσότητες που παράγει– και η Τουρκία συνέρχεται από τις καταστροφές λόγω παγετού του προηγούµενου χρόνου. Το παγκόσµιο εµπόριο αναµένεται να φτάσει τους 2,9 εκατοµµύρια τόνους, µε τα µεγαλύτερα φορτία να προέρχονται από τη Χιλή,  τις Ηνωµένες Πολιτείες και τη Νότια Αφρική. 

 

Η παραγωγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε επιτραπέζιο σταφύλι αναµένεται να διολισθήσει κατά 61.000 τόνους (όσο, δηλαδή, η συνολική ποσότητα των ελληνικών εξαγωγών επιτραπέζιου σταφυλιού), οπότε θα διαµορφωθεί συνολικά στους 1,7 εκατοµµύρια τόνους. Η πτώση της παραγωγής οφείλεται στον συνδυασµό µείωσης των καλλιεργούµενων στρεµµάτων µε επιτραπέζιο σταφύλι στην ΕΕ, αλλά και στις αντίξοες καιρικές συνθήκες, που επικράτησαν για την καλλιέργεια, τους τελευταίους µήνες. Στην Ελλάδα, η συγκοµιδή επιτραπέζιου σταφυλιού παρουσιάζει µεικτή εικόνα. Όσον αφορά τις εξαγωγές, αναµένεται να σηµειώσουν πτώση, µε λιγότερα φορτία προς τη Λευκορωσία και τη Μέση Ανατολή. Οι εισαγωγές εκτιµάται ότι θα αυξηθούν, µε τις µεγαλύτερες ποσότητες να προέρχονται από τους παραγωγούς του νότιου ηµισφαιρίου.

Εδώ και δύο εβδοµάδες, σύµφωνα µε το ρεπορτάζ της «ΥΧ», η συγκοµιδή έχει ήδη ξεκινήσει στην Κρήτη, ενώ µόλις τις τελευταίες ηµέρες κόπηκαν τα πρώτα σταφύλια στη Βόρεια Ελλάδα. Σύµφωνα µε όσα µας αναφέρουν ιδιοκτήτες µεγάλων συσκευαστηρίων, το ελληνικό επιτραπέζιο σταφύλι πρέπει να παλέψει για δύο πράγµατα: α) την καλή ποιότητα µε τις ανάλογες ποικιλίες που έχουν ζήτηση στην αγορά, αλλά και β) το σωστό timing, όσον αφορά την εµφάνιση των ποσοτήτων στην αγορά. 

Επιπλέον, συσκευαστές και παραγωγοί τονίζουν ότι η αµπελοκαλλιέργεια επιτραπέζιου σταφυλιού κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια, «ωστόσο, χρειάζεται να βρεθεί τρόπος να επιµηκυνθεί η περίοδος της συγκοµιδής και να µπουν νέες ποικιλίες στο παιχνίδι». Εξαιρετικά σηµαντικές είναι και οι καλλιεργητικές πρακτικές που εφαρµόζονται από τους παραγωγούς, οι οποίες πολλές φορές αυξάνουν το κόστος χωρίς να έχουν τα αναµενόµενα αποτελέσµατα, σύµφωνα µε ανθρώπους που ασχολούνται επισταµένως µε την ανάπτυξη της καλλιέργειας. 

Όσον αφορά την ποιότητα και την ποσότητα του προϊόντος, οι εκτιµήσεις είναι ακόµα πρόωρες.  Ειδικότερα, αναφερόµενος στη φετινή παραγωγική χρονιά, που µόλις ξεκίνησε στην Κρήτη, µας µίλησε ο Λάµπρος Περβολάρης, πρόεδρος και διευθύνων σύµβουλος της Περβολάρης Λ. – Κουτσοµπός Γ. ΑΕ στο Ηράκλειο. Σύµφωνα µε τον ίδιο, «η απορρόφηση της κρητικής σουλτανίνας από την ευρωπαϊκή αγορά είναι πάρα πολύ αργή και, κατά συνέπεια, τους ίδιους ρυθµούς ακολουθεί και ο τρύγος στην Κρήτη».

Οι τιµές που δίνονται στους παραγωγούς διαµορφώνονται στα 0,50-0,70 ευρώ το κιλό. «Για να καταλάβετε, συνήθως την πρώτη εβδοµάδα του τρύγου, µαζεύαµε 40 ψυγεία. Φέτος, έχουµε µαζέψει 15», µας λέει ο κ. Περβολάρης.

«Ο βασικότερος λόγος της χαµηλής απορρόφησης είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει ενδιαφέρον για το προϊόν από τις µεγάλες αλυσίδες σούπερ µάρκετ της Ευρώπης», εξηγεί ο επιχειρηµατίας. «Από τις έξι µεγάλες αλυσίδες, φέτος πρώτη φορά µόνο µία µας έχει βάλει στο πρόγραµµα. Αυτό συµβαίνει γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει γεµίσει φθηνά σταφύλια όλο τον χρόνο (πωλούνται στο ράφι από 0,89- 1,50 ευρώ). Μέχρι τώρα (από τα Χριστούγεννα) υπήρχαν σταφύλια από την Ινδία και την Αίγυπτο και τώρα θα µπουν η Ιταλία και η Ισπανία. Όταν η Ιταλία εξάγει 1,4 εκατ. τόνους το ενδιαφέρον για την ελληνική παραγωγή των 60.000 τόνων περιορίζεται.

Στο Μυρτόφυτο Καβάλας, το συσκευαστήριο της εταιρείας Ορφέας – Ζαφείριος Σαρακατσάνης & ΣΙΑ ΟΕ συσκευάζει σταφύλια από πολλά µέρη της Ελλάδας και εξάγει περίπου 4-5 εκατοµµύρια κιλά στη Γερµανία, στην Αγγλία, στην Τσεχία και στην Πολωνία.  Επίσης, ήδη, έχει ξεκινήσει η συγκοµιδή στη Χαλκιδική, κυρίως της ποικιλίας Victoria, περίπου στα 0,40 ευρώ το κιλό, σύµφωνα µε πληροφορίες και µικρές ποσότητες ποικιλίας Black Magic µε 0,60 ευρώ το κιλό. Η συγκοµιδή της σουλτανίνας θα ξεκινήσει µετά τις 25 Αυγούστου και παράγοντες της αγοράς στην περιοχή εκτιµούν ότι δεν θα υπάρχει πρόβληµα απορρόφησης και διάθεσης. 

Το συσκευαστήριο Αφοί Χρυσανίδη ΑΕ, που συσκευάζει και εξάγει περίπου 6 εκατοµµύρια κιλά, µε έδρα επίσης την Καβάλα, έχει ξεκινήσει τη συγκοµιδή από την Κόρινθο µε την ποικιλία Crimson (Κρίµσον) και σταδιακά θα προχωρήσει στη Λάρισα, στην Κατερίνη, στις Σέρρες και στον Έβρο. Το συσκευαστήριο έχει συγκεκριµένη δυναµικότητα και φροντίζει πάντα να την εξαντλεί, συγκεντρώνοντας τις αναγκαίες ποσότητες από όλη την Ελλάδα. Όλα τα σταφύλια φεύγουν για το εξωτερικό και ο τρύγος πάει όσο το δυνατόν πιο αργά, φτάνοντας έως και τον Οκτώβριο. Η καλύτερη χρονιά ολοκληρώθηκε στις 6 Νοεµβρίου, πετυχαίνοντας βέβαια πολύ καλή έξοδο στην αγορά της Ευρώπης. 

Η εξαγωγική ζήτηση για τη συγκεκριµένη ποικιλία είναι µεγάλη, γι’ αυτό και νέοι αµπελώνες ξεφυτρώνουν σε όλη την Ελλάδα σε περιοχές που δεν είχαν καµία σχέση µε την αµπελοκαλλιέργεια, όπως η Ξάνθη και η Κοµοτηνή. Η τιµή που πληρώνεται η ποικιλία Crimson ξεκινάει από 0,90 ευρώ, αλλά όσο προχωρά ο τρύγος η τιµή αυξάνεται, φτάνοντας και το 1,30 ευρώ. Όποιος µείνει τελευταίος, δηλαδή όποιος αντέξει να τρυγηθεί το προϊόν του όσον το δυνατόν αργότερα, «θα πάρει όλα τα λεφτά», λέει παράγοντας της αγοράς. 

Στις Ηνωµένες Πολιτείες, η παραγωγή επιτραπέζιου σταφυλιού αναµένεται να ανακάµψει και να αυξηθεί κατά 60.000 τόνους, φτάνοντας έτσι το 1 εκατοµµύριο. Τα τελευταία στοιχεία για το εµπόριο δείχνουν µικρή αύξηση στις εξαγωγές, περίπου 19.000 τόνους, φτάνοντας συνολικά τους 347.000 τόνους, από τους οποίους οι περισσότεροι εξήχθησαν στο Μεξικό. Αντίστοιχα, οι εξαγωγές σηµείωσαν άνοδο κατά 63.000 τόνους, φτάνοντας έτσι τους 593.000 τόνους, η πλειονότητα των οποίων προήλθε από τη Χιλή και το Περού. Ο συνδυασµός αύξησης της παραγωγής και των εισαγωγών οδηγεί στην κατανάλωση ρεκόρ για τις ΗΠΑ, που θα φτάσει στους 1,3 εκατοµµύρια τόνους. 

 

Η αύξηση των καλλιεργούµενων εκτάσεων αναµένεται να οδηγήσει σε άνοδο της παραγωγής κατά 600.000 τόνους, µε αποτέλεσµα η συνολική ποσότητα επιτραπέζιου σταφυλιού στην Κίνα φέτος να φτάσει τους 10,2 εκατοµµύρια τόνους. Οι εξαγωγές προβλέπεται να αυξηθούν κατά 33.000 τόνους, αγγίζοντας τους 260.000 τόνους. Ο συνδυασµός της αυξηµένης παραγωγής και των χαµηλών τιµών οδήγησε στην αύξηση των εξαγωγών στις ασιατικές αγορές, κυρίως στη Μαλαισία και στην Ινδονησία. Οι εισαγωγές εκτιµάται ότι θα αυξηθούν κατά 16.000 τόνους και έτσι θα φτάσουν τους 265.000 τόνους, καθώς η ολοένα και µεγαλύτερη ζήτηση αυξάνει τα φορτία από τη Χιλή, τη Νότια Αφρική και τις ΗΠΑ.

 

Σύµφωνα µε προβλέψεις, η τουρκική παραγωγή θα αυξηθεί κατά 345.000 τόνους, φτάνοντας έτσι συνολικά τους 2,4 εκατοµµύρια τόνους επιτραπέζιο σταφύλι. Οι εξαγωγές εκτιµάται ότι θα µειωθούν ελαφρώς, πέφτοντας στους 170.000 τόνους, καθώς οι απώλειες λόγω του ρωσικού εµπάργκο στα τουρκικά επιτραπέζια σταφύλια µόνο µερικώς αντισταθµίστηκαν από τις εξαγωγές σε Λευκορωσία, Γεωργία και Ευρωπαϊκή Ένωση. 

 

Αύξηση της παραγωγής κατά 45.000 τόνους αναµένεται για τη Χιλή, οπότε θα φτάσει τους 915.000 τόνους χάρη στις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες. Οι εξαγωγές εκτιµάται ότι θα αυξηθούν κατά 42.000 τόνους, φτάνοντας τους 730.000 τόνους, µε τα περισσότερα φορτία να κατευθύνονται στις ΗΠΑ και στην Κίνα.

 

Η παραγωγή επιτραπέζιου σταφυλιού στο Περού αναµένεται να αυξηθεί κατά 65.000 τόνους, φτάνοντας έτσι τους 605.000 τόνους συνολικά, καθώς οι νέες φυτεύσεις έχουν φτάσει σε επίπεδο να δώσουν παραγωγή. Οι εξαγωγές αναµένεται να σηµειώσουν άνοδο κατά 10.000 τόνους, αγγίζοντας τους 300.000 τόνους, µε τα περισσότερα φορτία να οδηγούνται σε ΗΠΑ και Ευρώπη. 

 

Στη Ρωσία η παραγωγή επιτραπέζιων σταφυλιών αναµένεται να αυξηθεί ελαφρώς και να φτάσει τους 103.000 τόνους. Οι εισαγωγές προβλέπεται να µειωθούν κατά 45.000 τόνους, πέφτοντας στους 210.000 τόνους εξαιτίας της συνεχιζόµενης απαγόρευσης εισαγωγών από τον κύριο προµηθευτή επιτραπέζιου σταφυλιού της χώρας, δηλαδή την Τουρκία. 

 

H παραγωγή της Αργεντινής συνεχίζει να κατρακυλά, καθώς αναµένεται να µειωθεί ακόµα 20.000 τόνους, πέφτοντας στους 40.000 τόνους.

Οι καταστροφές από το χαλάζι και τον πάγο, σε συνδυασµό µε το υψηλό κόστος παραγωγής, στρέφουν τους παραγωγούς σε άλλες περισσότερο κερδοφόρες καλλιέργειες, όπως τη σταφίδα και τα σταφύλια για την παραγωγή οίνου.

Οι εξαγωγές θα µειωθούν ακόµα περισσότερο, κατά 3.000 τόνους, διολισθαίνοντας έτσι στους 8.000 τόνους.