Ο Ελαιώνας της Άμφισσας αποτελεί αναμφισβήτητα διαχρονικό φυσικό μνημείο. Εντάσσεται στο αρχαίο δελφικό τοπίο και έχει χαρακτηριστεί προστατευόμενο φυσικό μνημείο της UNESCO. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κηρύξει τον Ελαιώνα «Παραδοσιακό Ελαιώνα», τον πρώτο σε όλη την Ευρώπη και έναν από τους ελάχιστους μέχρι σήμερα.
Ο Δήμος Δελφών, βλέποντας τις δυνατότητες ανάπτυξης που υπάρχουν μέσα από την ορθή αξιοποίηση της περιοχής, ανέθεσε πριν από δύο χρόνια μελέτη στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Σκοπός αυτής της μελέτης ήταν η ανάδειξη των προβλημάτων της περιοχής και οι δυνατότητες αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων μέσα από ήπιες παρεμβάσεις. Ο δήμαρχος Δελφών, Αθανάσιος Παναγιωτόπουλος, ανέλυσε στην «ΥΧ» τη συνολική πρόταση ολοκληρωμένης παρέμβασης στο δελφικό τοπίο: «Η διετής εντατική συνεργασία μεταξύ της ΠΕ Φωκίδας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και του Δήμου Δελφών και του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών μας οδηγούν σε βασικές προτάσεις και στόχους για την καλύτερη αξιοποίηση του Ελαιώνα της Άμφισσας.
Κεντρική παραδοχή όλων αποτελεί η ανάγκη, αλλά και η δυνατότητα ο σπουδαίος αυτός Ελαιώνας να ξαναγίνει παραγωγικός, καθώς μόνο με τον τρόπο αυτόν μπορεί να εξασφαλιστεί και η λειτουργία του ως πολιτιστικού αγαθού διεθνούς αναγνώρισης, όπως με πολλούς τρόπους έχει διαχρονικά διατυπώσει τη βούλησή της η ελληνική πολιτεία. Προς αυτή την κατεύθυνση, ο δήμος μας θα πάρει σχετικές αποφάσεις σύμφωνα με τα συμπεράσματα των κοινών ομάδων εργασίας και τις προτάσεις του Γεωπονικού Πανεπιστημίου».
Αναφερόμενος στο διαχειριστικό σχέδιο για τον Ελαιώνα της Άμφισσας, ο κ. Παναγιωτόπουλος εστίασε στην ίδρυση ενός Φορέα Διαχείρισης με σαφείς αρμοδιότητες και στόχους. Μιλώντας, όμως, για τα χρόνια προβλήματα, αναφέρθηκε και στο θέμα των αποβλήτων: «Μία από τις βασικές υποχρεώσεις του διαχειριστικού σχεδίου είναι ο σχεδιασμός για τη διάθεση των αποβλήτων στον Ελαιώνα. Στον τομέα αυτόν, έχουμε τρεις μεγάλες προκλήσεις να αντιμετωπίσουμε, που πρέπει να τεθούν με συγκεκριμένους στόχους και χρονοδιάγραμμα. Το πρώτο αφορά τα απόβλητα των ελαιοτριβείων. Για το ζήτημα αυτό υπάρχουν πλέον ρεαλιστικές λύσεις που προτείνονται στη μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, οι οποίες πρέπει να εξεταστούν σε συνδυασμό με τις πρόσφατες σχετικές νομοθετικές εξελίξεις. Το δεύτερο θέμα είναι τα απόβλητα μονάδων τυποποίησης και εμπορίας ελαιών.
Στο συγκεκριμένο θέμα υπάρχει ήδη η καλή πρακτική της ΕΑΣ Άμφισσας, με τη μονάδα προεπεξεργασίας αποβλήτων, τα οποία εντέλει οδηγούνται στον βιολογικό καθαρισμό Άμφισσας, που μπορεί να λειτουργήσει είτε ως πιλότος για ανάλογη πρακτική από τις λοιπές επιχειρήσεις, είτε ακόμη και ως υποδοχέας των αντίστοιχων λυμάτων από τις επιχειρήσεις αυτές. Το τρίτο και σημαντικότερο είναι τα αστικά απόβλητα. Το μείζον ζήτημα είναι η αναβάθμιση του βιολογικού της Άμφισσας, ο οποίος είναι ο παλαιότερος της περιοχής μας (λειτουργεί από το 1985), διαθέτει παρωχημένη τεχνολογία και είναι αυτός που, πέραν των αστικών λυμάτων, καλείται να αντιμετωπίσει και τα προεπεξεργασμένα απόβλητα των μονάδων τυποποίησης ελαιών».
Επένδυση στον τουρισμό και την κονσερβοελιά
Όπως είναι γνωστό, η ελιά της περιοχής έχει πιστοποιηθεί ως ΠΟΠ «Κονσερβοελιά Αμφίσσης». O κ. Παναγιωτόπουλος τόνισε την αναγκαιότητα προβολής του προϊόντος μέσα από τη συνεργασία του συνεταιρισμού της Άμφισσας και άλλων φορέων: «Το προσεχές διάστημα ο διαχειριστής της ένδειξης ΠΟΠ ‘‘Κονσερβολιά Αμφίσσης’’, δηλαδή η ΕΑΣ Άμφισσας, με τη συνεργασία μας θα υποβάλει στο αντίστοιχο μέτρο μια ολοκληρωμένη πρόταση για την προβολή και την προώθηση στις διεθνείς αγορές της «Ελιάς Αμφίσσης».
O δήμαρχος αναγνωρίζει την αξία των βιολογικά παραγόμενων προϊόντων και συμφωνεί με την πρόταση του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Επισημαίνει, επίσης, την αναγκαιότητα του προσανατολισμού στη βελτίωση του προϊόντος με σύγχρονη και αειφορική λογική: «Είναι προφανές ότι στον Ελαιώνα που, κατ’ ουσίαν, αποτελεί τον πυρήνα του περίφημου δελφικού τοπίου, το προϊόν που παράγεται πρέπει να είναι υψηλής διατροφικής αξίας και καθαρότητας. Πράγματι, το μεγαλύτερο μέρος του Ελαιώνα καλλιεργείται με ήπιες μεθόδους μη εντατικής καλλιέργειας και η ελιά που παράγεται είναι υψηλής ποιότητας. Ωστόσο, είναι απαραίτητο, με δεδομένη τη ζήτηση στις διεθνείς αγορές που μας ενδιαφέρουν, να στραφούμε σταδιακά στη λογική της βιολογικής γεωργίας και των αντίστοιχων πιστοποιήσεων».
Κλείνοντας, ο κ. Παναγιωτόπουλος μίλησε για την τουριστική ανάδειξη του Ελαιώνα, αξιοποιώντας στο σύνολο την πολιτιστική κληρονομιά και την παράδοση της περιοχής: «Η τουριστική ανάδειξη του Ελαιώνα της Άμφισσας αποτελεί έναν σύνθετο στόχο, που, εν πολλοίς, προϋποθέτει την υλοποίηση και των προηγούμενων αναφερόμενων εδώ στόχων. Μια πρώτη βασική οργάνωση που πρέπει να επιτύχουμε είναι ένα πλέγμα μονοπατιών (περιπατητικών και ποδηλατικών διαδρομών) μέσα στον Ελαιώνα της Άμφισσας, που θα ενώνουν τους Δελφούς με τους λοιπούς οικισμούς, με ενδιαφέροντα σημεία θέας, με σημαντικά φυσικά μνημεία (αιωνόβιες ελιές κ.λπ.) και με τα σπουδαία ιστορικά μνημεία που διατηρούνται στο πεδίο αυτό (Μοναστήρι Προφήτη Ηλία, Θολωτός Μυκηναϊκός Τάφος, διάφορα εξωκλήσια, αρχαία πατητήρια κ.λπ.), καθώς και με παραδοσιακά κτίσματα αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, που πρέπει να διασωθούν και να αναδειχθούν. Στον τομέα αυτόν, απαιτείται στενή συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δελφών, καθώς και η συμβολή άλλων φορέων που ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη προγραμμάτων γύρω από τη λογική της αειφορίας».
