Σε ένα κατάφυτο δάσος αγριελιάς, που ο θρύλος αναφέρει ότι πολλές ρίζες χρονολογούνται από τη βυζαντινή εποχή, στους πρόποδες των βουνών της λίμνης Βόλβης του ομώνυμου δήμου της Θεσσαλονίκης, διασώζεται ένας από τους παλαιότερους λαδόμυλους της Μεσογείου, μοναδικό δείγμα βυζαντινής αρχιτεκτονικής. Η λειτουργία του, που δούλευε με τη δύναμη του νερού, χρονολογείται από το 1324, γεγονός που τον καθιστά ως ένα από τα παλαιότερα διατηρημένα ελαιοτριβεία.
Στη βάση του λαδόμυλου, που είναι ευρύτερα γνωστός ως «Τζιμηλάρειον», διατηρείται ο ορθογώνιος υδατόπυργος, στη βάση του οποίου αναπτύσσονται οι χώροι του ελαιοτριβείου, με σύστημα αγωγών, δεξαμενών και καναλιών για την επεξεργασία και συλλογή του προϊόντος. Ανακαλύφθηκαν επίσης ένα μεγάλο συγκρότημα με ναΐσκο, αποθήκες λαδιού, εργαστήριο με πυροστιές ενώ καλά διατηρημένος ήταν και ο χώρος του τροχού και της επεξεργασίας του λαδιού.
Παλαιότερα, στην κορυφή του λαδόμυλου υπήρχε σταυρόγραμμα με χαραγμένη τη φράση-επευφημία «Φως Χριστού Φαίνει Πάσι», ενώ υπάρχει χρονολογία σε κεραμοπλαστική επιγραφή «ΈΤΕΙ ΣΤΩΛΓ 1324/5». Εκτός από το Τζιμηλάρειον, στον μεγάλο ελαιώνα έως τη λίμνη, έχουν εντοπιστεί δύο οικισμοί της εποχής και έχει ανασκαφεί μονόχωρος ναός.
