Οι 6+1 «γκρίζες ζώνες» της συμφωνίας για τη φέτα

ΥΠΑΑΤ: Σε καλό δρόμο η δημιουργία ενιαίας Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Φέτας

Η πολύφερνη νύφη «φέτα», που στηρίζει περιοχές με αναπτυξιακά μειονεκτήματα, πλέον καθίσταται πιο ευάλωτη, λόγω της συμφωνίας της ΕΕ με χώρες της γεωγραφικής περιοχής της Νότιας Αφρικής. Από την εποχή του Κύκλωπα Πολύφημου μέχρι σήμερα, η φέτα εξακολουθεί να είναι εκτεθειμένη σε «μνηστήρες», που καιροφυλακτούν, για το ισχυρό brand name. Έλληνες κτηνοτρόφοι ζητούν επίμονα να προχωρήσουν οι διαδικασίες για διμερείς συμφωνίες με τρίτες χώρες, προτού γίνει περαιτέρω ζημιά στο τυρί, αλλά υπάρχουν κωλύματα, που η ξένη νομοθεσία είναι εναρμονισμένη με το αγγλοσαξονικό δίκαιο.

Η φέτα, ισχυρό χαρτί των αγροτικών εξαγωγών, με κυρίαρχη περιφέρεια τη Θεσσαλία, φέρνει πάνω από 300 εκατομμύρια ευρώ στα ελληνικά ταμεία. Περίπου 95.000 τόνοι ελληνικό αιγοπρόβειο γάλα διατίθενται ετησίως για την παραγωγή της, που σύμφωνα με τον κανονισμό πρέπει να προέρχεται από ζώα ελευθέρας βοσκής, τα οποία καταναλώνουν τον διατροφικό πλούτο της ελληνικής χλωρίδας.

Το εθνικό μας τυρί διαχρονικά αντιμετωπίζει προβλήματα σε:

Ελλάδα: Εισαγωγή ξένων φυλών αιγοπροβάτων, νοθεία στην αναλογία 70%/30% σε πρόβειο /αίγειο γάλα, γάλα σκόνη, προσθήκη αγελαδινού γάλακτος αντί αιγοπρόβειου κ.ά.

Ευρωπαϊκή Ένωση: Χώρες, όπως η Βουλγαρία, «σπρώχνουν» τυρί στις αγορές της Αμερικής ως ελληνικό. Παραπλανητικές ετικέτες χρησιμοποιούσε και η Τουρκία, η οποία διέπεται από ειδικό καθεστώς και καταδικάστηκε σε δικαστήριο, μετά από προσφυγή του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας. Οι εχθροί της φέτας δεν έχουν εκλείψει εντός ΕΕ από χώρες, που έχουν διεκδικήσει τον τίτλο για τα αγελαδινά τυριά τους. Στελέχη της Κοινότητας εκφράζουν υπόνοιες πως η Ελλάδα δεν τηρεί τον κανονισμό για τη φέτα.

Τρίτες χώρες: Από το καθεστώς πλήρους ασυδοσίας των ΠΟΠ εκτός ΕΕ, περνάμε σε μεσοβέζικες λύσεις, χωρίς ολοκληρωτική προστασία της φέτας. Βεβαίως, υπάρχει και η παράμετρος των ομογενών σε Καναδά, ΗΠΑ, Αυστραλία κ.ά., που έχουν τη σχετική τεχνογνωσία παρασκευής, αλλά όχι ελληνικό γάλα. Στις συμφωνίες με τρίτες χώρες, η Κοινότητα αντιμετωπίζει τα προστατευόμενα προϊόντα της με τρεις διαφορετικές ταχύτητες, που απολαμβάνουν πλήρη, περιορισμένη ή αμελητέα προστασία. Υποθήκη για το μέλλον αποτελούν οι υποσχέσεις του επιτρόπου Γεωργίας, Φιλ Χόγκαν, ότι τα κράτη-μέλη θα έχουν λόγο σε επόμενες συμφωνίες της ΕΕ με τρίτες χώρες, χρυσώνοντας το χάπι με προγράμματα προώθησης.

Οι  6+1 «γκρίζες ζώνες» της συμφωνίας για τη φέτα

Οι τέσσερις συμφωνίες μεταξύ ΕΕ και τρίτων χωρών, που έχουν μονογραφηθεί και απομένει λίγος χρόνος για την κύρωσή τους, αφορούν: χώρες της γεωγραφικής περιοχής της Νότιας Αφρικής, Καναδά (CETA), Σιγκαπούρη, και Βιετνάμ.

Νότια Αφρική SADC: Η προσωρινή συμφωνία με τις χώρες της γεωγραφικής περιοχής της Νότιας Αφρικής ολοκληρώθηκε και η οριστική έρχεται προς ψήφιση τον Οκτώβριο. Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Ευάγγελος Αποστόλου, παραδέχτηκε πως τα ΠΟΠ προϊόντα μας, ιδιαίτερα η φέτα και οι ελιές Καλαμών, δεν έχουν απόλυτη προστασία. Μόνο στην Πρετόρια, όπως είπε, κυκλοφορούν 46 τυριά με την επωνυμία «φέτα» με αγελαδινό γάλα και ένα με αιγοπρόβειο. Εταιρείες, που δραστηριοποιούνται στη Νότια Αφρική, έχουν μπροστά τους πέντε χρόνια προσαρμογής. Εάν χρησιμοποιούν αιγοπρόβειο γάλα, μπορούν να κάνουν χρήση του όρου «φέτα Νότιας Αφρικής» ή «φέτα-στιλ Νότιας Αφρικής», εφόσον κάνουν χρήση αγελαδινού. Δυστυχώς, ενώ το ροκφόρ απολαμβάνει απόλυτη προστασία δεν συμβαίνει το ίδιο και με τη φέτα.

Καναδάς: Μερικώς προστατευόμενη η φέτα. Είναι δύσκολο να αλλάξει η συμφωνία, διότι υπήρξε απευθείας συνεννόηση μεταξύ του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μπαρόζο, και του τότε πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά. Προστατεύει τη φέτα, όπως άλλα προστατευόμενα τυριά της ΕΕ, και δεν αφήνει περιθώριο για νεοεισερχόμενους, αλλά υπάρχει παραθυράκι για όσους ήδη δραστηριοποιούνται στην αγορά του Καναδά.

Σιγκαπούρη: Πιο εύκολα αντιμετωπίσιμη είναι η κατάσταση με τη Σιγκαπούρη, αν και εκεί κυκλοφορεί «φέτα». Η ελληνική πλευρά αντιδρά, ενώ υπάρχει η δυνατότητα κοινού μετώπου, καθώς και άλλα κράτη έχουν προσφύγει για δικά τους ζητήματα.

Βιετνάμ: Η συμφωνία με το Βιετνάμ είναι σε καλύτερο επίπεδο, γιατί από πλευράς Γαλλίας και Ιταλίας υπήρξε σχετική πίεση για δικά τους προϊόντα. Είναι πιο θετική στη φέτα, διότι δεν υπάρχει ανταγωνισμός αντίστοιχος με άλλες χώρες. Κίνδυνος ελλοχεύει, επειδή είναι κοντά η Αυστραλία για τυχόν εισαγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος.

ΗΠΑ (ΤΤΙΡ): Το χειρότερο μέτωπο είναι με τις ΗΠΑ για τη διατλαντική συμφωνία. «Οι ΗΠΑ είναι κάθετα αντίθετες στα θέματα γεωγραφικών ενδείξεων ΠΟΠ και ούτε θέλουν να τα συζητούν. Υπάρχουν πολύ μεγάλες μονάδες, που αυτή την ώρα εφοδιάζουν την αγορά της Αμερικής με φέτα, η οποία προέρχεται από αγελαδινό τυρί. Βάζουν το θέμα ότι το συγκεκριμένο ζήτημα θα αντιμετωπιστεί σε επίπεδο πολιτικών διαπραγματεύσεων και δεν το ακουμπούν καθόλου», υποστήριξε ο υπουργός, Ευάγγελος Αποστόλου.

Κίνα: Δυσχερής είναι η κατάσταση στην Κίνα, παρά το ταξίδι του πρωθυπουργού στη χώρα του Κομφούκιου. Βασικά ελληνικά προϊόντα, όπως η φέτα, οι ελιές Καλαμών και το σαμιώτικο κρασί, έχουν ήδη κατοχυρωθεί ως εμπορικές επωνυμίες, πριν καν αρχίσει η σχετική συζήτηση. Γίνεται προσπάθεια από τα συναρμόδια υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Εξωτερικών, τον Σύνδεσμο Ελληνικής Κτηνοτροφίας και το ΣΕΒΓΑΠ να προχωρήσουν οι νομικές διαδικασίες στην Κίνα, με βάση και το δεδικασμένο της Τουρκίας.

Ιαπωνία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία: Σε εξέλιξη βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις της ΕΕ με Ιαπωνία, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία, αλλά όχι σε προχωρημένο στάδιο. Υπάρχουν δυσκολίες, καθώς κυκλοφορεί τυρί από ομογενείς με την επωνυμία «φέτα Αυστραλίας».

  • Άννα Στεργίου