Οι συζητήσεις για το μέλλον της γεωργίας

γράφει ο Νίκος Λάππας

Στο προχθεσινό Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας, όπου συζητήθηκε η ΚΑΠ, αποσαφηνίστηκαν κάποια θέματα. Επικεντρωνόμαστε, προς το παρόν, σε δύο από αυτά.

Πρώτον, διαψεύστηκαν πολλοί «ειδικοί» ότι το 2017 επίκειται «γενικευμένη αναθεώρηση της ΚΑΠ», «αλλαγή προϋπολογισμών και κατευθύνσεων» και διάφορα άλλα, με τα οποία κάποιοι έδωσαν αστήρικτες υποσχέσεις προς κάθε κατεύθυνση και κάποιοι άλλοι κέρδισαν λίγη πρόσκαιρη δημοσιότητα και «εμπειρογνωμοσύνη».

Δεύτερον, οι συμμετέχοντες υπουργοί κλήθηκαν να απαντήσουν, εκτός των άλλων, σε ένα πρωταρχικό ερώτημα: Το κατά πόσο και προς ποια κατεύθυνση πρέπει να αλλάξει η ισορροπία της ΚΑΠ μετά το 2020, σχετικά με την κατανομή των πόρων μεταξύ του πρώτου και δεύτερου πυλώνα.

Το ζήτημα αυτό έχει σημαντικές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις. Συχνά, οι πολιτικές δυνάμεις που εκφράζουν τους μεγαλύτερους σε μέγεθος αγρότες, επικαλούμενες την απλούστευση ή τη λειτουργία των αγορών, προκρίνουν την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μεταφορά πόρων στον λεγόμενο πρώτο πυλώνα, δηλαδή τις άμεσες ενισχύσεις. Στον αντίποδα, υπάρχουν τα επιχειρήματα ότι η ΚΑΠ αναπαράγει μεγάλες ανισότητες μεταξύ κρατών και αγροτών και μόνο με στοχευμένα διαρθρωτικά μέτρα μπορεί να γίνει πιο δίκαιη.

Καλούμαστε, λοιπόν, να ξεκινήσουμε έναν δημόσιο διάλογο στα μεγάλα θέματα, που έρχονται και που είναι ιδιαίτερα σύνθετα. Γιατί, για παράδειγμα, η συνέχιση της σύνδεσης των ενισχύσεων με τη γη προκαλεί και στρεβλώσεις, ενώ, στην περίπτωση της Ελλάδας μεταφέρει το 11% των συνολικών άμεσων ενισχύσεων από τους παραγωγούς στους ιδιοκτήτες γης, ενώ, αντίθετα, η επέκταση των μέτρων του δεύτερου πυλώνα οδηγεί, σε χώρες με δημόσια διοίκηση, όπως η ελληνική, σε μικρή απορροφητικότητα και κυρίως σε κατασπατάληση πόρων.