Μείωση της κατασπατάλησης του νερού άρδευσης και έγκαιρη διάγνωση σοβαρών ασθενειών είναι µερικά από τα οφέλη που προσφέρει η ενσωµάτωση των πρακτικών της γεωργίας ακριβείας στην ορυζοκαλλιέργεια. Ο Δηµήτρης Κατσαντώνης από το Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης & Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΓΟ-«Δήµητρα», καταγράφει στην «ΥΧ» ορισµένες από τις πιο σύγχρονες τεχνολογίες στην καλλιέργεια ρυζιού για την αντιµετώπιση της υψηλής συγκέντρωσης αλάτων και την ασθένεια πυρικουλαρίωση, που δηµιουργήθηκαν µέσω της συµµετοχής του ινστιτούτου σε ευρωπαϊκά προγράµµατα.
Υψηλή συγκέντρωση αλάτων
Ένα από τα σοβαρότερα προβλήµατα της ορυζοκαλλιέργειας της Μεσογείου είναι η υψηλή συγκέντρωση αλάτων στους ορυζώνες, µε αποτέλεσµα τη σηµαντική µείωση των αποδόσεων, όπως τονίζει ο Δ. Κατσαντώνης. «Μέχρι σήµερα, η µοναδική καλλιεργητική πρακτική για τους ορυζοπαραγωγούς είναι η έκπλυση των αλάτων µέσω της συνεχόµενης άρδευσης, πρακτική που εφαρµόζεται εµπειρικά ανά τακτά χρονικά διαστήµατα. Το γεγονός αυτό, πέρα από τις απώλειες σε παραγωγή, οδηγεί στην κατασπατάληση νερού άρδευσης, που φτάνει ετησίως στα 1.200 κυβικά νερού ανά στρέµµα, γεγονός που σηµαίνει πως στα 280.000 στρέµµατα της ελληνικής ορυζοκαλλιέργειας χρειαζόµαστε 336 εκατοµµύρια κυβικά νερού για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών. Με το ευρωπαϊκό πρόγραµµα SMART-PADDY, στο οποίο συµµετείχε, αναπτύχθηκε ένα δίκτυο αισθητήρων που αποτελείται από αυτόνοµους, αυτόµατους και χαµηλού κόστους µετρητές ηλεκτρικής αγωγιµότητας, οι οποίοι τοποθετούνται µέσα στους ορυζώνες».
Οφέλη
Με το συγκεκριµένο πρόγραµµα, ο παραγωγός-χρήστης της συσκευής µπορεί µέσω της λήψης ενός µηνύµατος στο κινητό ή στον υπολογιστή του να πληροφορείται για τις τιµές των αλάτων, ώστε ανάλογα µε τα όρια επιφυλακής να ξεκινάει ή να σταµατάει τις εκπλύσεις µε το νερό άρδευσης. «Με τον τρόπο αυτόν, έχουµε την έγκαιρη διάγνωση του προβλήµατος, την προστασία των ορυζώνων και την αύξηση της παραγωγής», επισηµαίνει ο Δ. Κατσαντώνης.
Πυρικουλαρίωση
Η πυρικουλαρίωση αποτελεί τη σοβαρότερη ασθένεια του ρυζιού στον κόσµο, µε τις ετήσιες απώλειες να φτάνουν παγκοσµίως ακόµα και το 30% της παραγωγής, επισηµαίνει ο Κατσαντώνης. «Η σοβαρότητα της προσβολής της ασθένειας εξαρτάται από τις κλιµατολογικές συνθήκες. Εποµένως, η έγκαιρη διάγνωση της ασθένειας είναι το ζητούµενο για τη σωστή διαχείριση των προσβολών.
Όµως, το µεγαλύτερο πρόβληµα στα υπάρχοντα µοντέλα πρόγνωσης είναι πως οι συνθήκες µετρούνται σε σταθµούς που βρίσκονται µακριά από τους ορυζώνες, µε αποτέλεσµα να υπάρχουν σηµαντικές αποκλίσεις από τις πραγµατικές συνθήκες των ορυζώνων.
Η ΕΕ χρηµατοδότησε το πρόγραµµα, µε τίτλο RICE-GUARD, κατά το οποίο αναπτύχθηκαν εξειδικευµένοι µετεωρολογικοί σταθµοί για την καλλιέργεια του ρυζιού.
Στον ΕΛΓΟ-«Δήµητρα», εκτός των άλλων, ήµασταν υπεύθυνοι και για την ανάπτυξη του µαθηµατικού µοντέλου πρόβλεψης της ασθένειας, το οποίο είναι σε θέση να προειδοποιεί τους παραγωγούς πέντε ηµέρες πριν από την επικράτηση ιδανικών για την εµφάνιση της ασθένειας συνθηκών.
Με την ανάπτυξη ενός επιτυχηµένου συστήµατος πρόβλεψης επιτυγχάνονται:
- να βελτιωθεί η πρόβλεψη της ασθένειας της πυρικουλαρίωσης,
- να µειωθεί η χρήση επικίνδυνων µυκητοκτόνων µε θετικές επιπτώσεις στο κόστος καλλιέργειας, την υγεία και το περιβάλλον», τονίζει ο Δ. Κατσαντώνης.
