Ουραγός η Ελλάδα στις αναγκαίες υποδομές

Δειλά βήματα για τη διάδοση της καινοτομίας

Η ΕΕ χρηματοδότησε πρόσφατα μια μελέτη για τον εντοπισμό των παραγόντων που εμποδίζουν την επέκταση των καινοτομιών στην κλιματικά έξυπνη γεωργία (2). Οι ερευνητές εντόπισαν διαφορετικούς ανασταλτικούς παράγοντες για τους παρόχους-προμηθευτές των τεχνολογιών και τους χρήστες-αγρότες.

Τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι πρώτοι αφορούσαν δυσκολίες στην τεκμηρίωση της αξίας της καινοτομίας, αδυναμίες εξεύρεσης χρηματοδότησης της επένδυσης, κενά του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου και δυσκολίες στην προσέγγιση πελατών. Αντίθετα, τα εμπόδια για τους αγρότες-χρήστες σχετίζονταν με το υψηλό κόστος, την άγνοια, τη μακροχρόνια ανάληψη επένδυσης, τη δυσκολία αποτίμησης των ωφελειών και το θεσμικό πλαίσιο.

Ουραγός η Ελλάδα στις αναγκαίες υποδομές καινοτομίας

Στην ίδια λογική, δηλαδή της στοχευμένης αντιμετώπισης των παραγόντων που, κατά περίπτωση, εμποδίζουν την εφαρμογή μιας καινοτομίας, κινούνται πλέον πολλοί αναλυτές. Η ομάδα έρευνας της Rabobank για τα ζητήματα αγροδιατροφής θεωρεί ότι η εμπορική αξία της Ευφυούς Γεωργίας, μόνο στην αγορά των ΗΠΑ, μπορεί να ξεπεράσει τα 10 δισ. δολάρια. Ωστόσο, η εξέλιξη αυτή προϋποθέτει την άρση συγκεκριμένων εμποδίων.

Κατ’ αρχάς, τα υφιστάμενα προϊόντα εντατικής χρήσης δεδομένων πρώτης γενιάς δεν αποφέρουν αρκετά απτά οφέλη, ώστε να δικαιολογούν τη δαπάνη, την αποδοχή και την επένδυση του χρήστη σε αυτά. Επιπλέον, οι περισσότερες εκμεταλλεύσεις δεν διαθέτουν βασικές, αξιόπιστες και ασφαλείς τεχνολογικές υποδομές, για να εισέλθουν αποτελεσματικά στα συστήματα Cloud και στην παροχή υπηρεσιών που σχετίζονται με την ψηφιακή γεωργία και κτηνοτροφία. Τέλος, οι μεγάλοι διεθνείς παίκτες των εισροών, που έχουν επενδύσει πολλά στην παραγωγή ακριβείας που υποστηρίζεται από τη συλλογή και την αξιοποίηση δεδομένων, πρέπει να ενσωματώσουν όλα εκείνα τα στοιχεία που συγκεντρώνουν και αξιοποιούν οι παραγωγοί, χρησιμοποιώντας μεγάλη ποικιλία διαφορετικών μεθόδων.

Απαραίτητη η πρόσβαση των αγροτών σε φθηνές, αξιόπιστες επικοινωνίες, χαμηλής ισχύος και μεγάλης εμβέλειας

Ωστόσο, κατ’ άλλους, το βασικό εμπόδιο είναι τα δίκτυα των επικοινωνιών και τα προβλήματα που δημιουργούν στους χρήστες-αγρότες, ακόμη και των πιο προηγμένων χωρών, όπως των ΗΠΑ (3). Ενώ οι αισθητήρες που είναι τοποθετημένοι στον αγρό συγκεντρώνουν τα δεδομένα άρδευσης ή άλλοι τη θέση και τις κινήσεις του κοπαδιού, η αποστολή αυτών των δεδομένων πίσω στην πύλη του Cloud ή του διαδικτύου είναι ιδιαίτερη δύσκολη σε κάποιες περιοχές. Συχνά, η διαδικτυακή υποστήριξη των περιοχών της υπαίθρου υπολείπεται σημαντικά των αντίστοιχων ημιαστικών ή αστικών. Πολλές φορές, οι αγρότες συνδέονται ασύρματα μέσω ISP, παρόχους DSL, δορυφορικές υπηρεσίες, ή ακόμη δίκτυα 4G, σε εξαιρετικά ασύμφορες τιμές. Επιπλέον, η επικοινωνία σε απομακρυσμένες περιοχές, ορεινές με φυσικά εμπόδια, απαιτεί μέσα υψηλής ισχύος.

Ουραγός η Ελλάδα στις αναγκαίες υποδομές καινοτομίαςΣυνεπώς, για να υπάρξει η δεύτερη «Πράσινη Επανάσταση» είναι απαραίτητη η πρόσβαση των αγροτών σε φθηνές, αξιόπιστες επικοινωνίες, χαμηλής ισχύος και μεγάλης εμβέλειας. Ωστόσο, το 2015, μόλις το 25% της ευρωπαϊκής υπαίθρου είχε πρόσβαση στο γρήγορο ευρυζωνικό διαδίκτυο, σε σύγκριση με το 60% των αστικών κέντρων. Η ελληνική πραγματικότητα είναι πολύ χειρότερη, δεδομένου ότι η ελληνική ύπαιθρος, μαζί με αυτήν της Ιταλίας και Βουλγαρίας, έχουν σχεδόν μηδενική πρόσβαση σε υπηρεσίες διαδικτύου νέας γενιάς (4).

Η αποτελεσματική επικοινωνία των δεδομένων και των μετρήσεων των καλλιεργειών και του εδάφους μέσω του διαδικτύου δεν είναι αρκετή για έναν αγρότη, καθώς εξίσου σημαντική είναι και η πρόσβασή του στα συνολικά δεδομένα που αφορούν ευρύτερες περιοχές. Με τον τρόπο αυτόν, ακόμη και ο πιο μικρός αγρότης θα μπορεί να λαμβάνει τις κατάλληλες αποφάσεις για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητάς του. Η ιδιοκτησία των δεδομένων, η πρόσβαση σε αυτά, έχει συνεπώς καταλυτική σημασία. Σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου κυριαρχούν οι οικογενειακές εκμεταλλεύσεις, η πρόσβαση και η αξιοποίηση αυτών των δεδομένων μέσω των οργανώσεων των αγροτών αποτελεί μονόδρομο.

Διαβάστε επίσης: Θα είναι η 2η «Πράσινη Επανάσταση» πιο δίκαιη από τη πρώτη;

Τέλος, ένας άλλος παράγοντας που εμποδίζει τη διάχυση των καινοτομιών είναι ο βαθμός ευκολίας της χρήση τους. Έχει παρατηρηθεί ότι καινοτομίες που δεν είναι φιλικές προς τον χρήστη αποτυγχάνουν. Επιπλέον, στην περίπτωση της ευφυούς παραγωγής, των ψηφιακών δεδομένων, πρέπει να υπάρξει συνέργεια πολλών διαφορετικών τύπων τεχνολογιών. Εάν αυτή η συνεργασία μεταξύ τους δεν διασφαλίζεται, τα οφέλη τις καινοτομίας ακυρώνονται.