Τη σημασία της συνεργατικότητας και των επιστημονικών γεωργικών συμβουλών αποφάσισαν να αξιοποιήσουν Ιταλοί αγρότες, οι οποίοι, όταν βρέθηκαν σε σημείο να μην μπορούν να πουλήσουν την παραγωγή τους, επένδυσαν σε άλλες καλλιέργειες και δημιούργησαν παράλληλα μία μονάδα παραγωγής βιοαερίου. Η ελληνική ομάδα εστίασης «Βελτιώνοντας την παραγωγή και χρήση των ΑΠΕ στον αγρό» της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας (EIP-AGRI), βρέθηκε στην Ιταλία, με σκοπό να καταγράψει τις καλές πρακτικές στον τομέα των ΑΠΕ, και παρουσιάζει το επιτυχημένο ιταλικό παράδειγμα.
Μονάδα παραγωγής βιοαερίου
Όταν το εργοστάσιο ζάχαρης στην περιοχή του Barbianello της Ιταλίας έκλεισε, οι Ιταλοί τευτλοκαλλιεργητές αναγκάστηκαν να αλλάξουν το παραγωγικό τους μοντέλο και να στραφούν σε άλλες καλλιέργειες (μηδική, καλαμπόκι, κριθάρι) για να επιβιώσουν. Η κρίση, όμως, γεννά ιδέες. Έτσι, δεν έμειναν μόνο στην αλλαγή των καλλιεργειών τους, αλλά αποφάσισαν να προβούν στη δημιουργία ενός εργοστασίου μεθανοποίησης της μηδικής, που τώρα πια καλλιεργούσαν.
Ο Αρτέμιος Χατζηαθανασίου, στέλεχος ΕΥΕ του ΠΑΑ 2014-2020 και μέλος της ομάδας εστίασης, αναφέρει στην «Ύπαιθρο Χώρα» πως «εννιά αγρότες δημιούργησαν την εταιρεία Alfalfa Energia, με την οποία εγκατέστησαν μία μονάδα παραγωγής βιοαερίου, για την παραγωγή και πώληση ηλεκτρικού ρεύματος στο δίκτυο της Ιταλίας. Η μονάδα της Alfalfa Energia βασίζει τη βιωσιμότητά της στις εγγυημένες τιμές που παρέχονται από το ηλεκτρικό σύστημα της Ιταλίας (180 €/ MW, μέχρι το 2023). Πέραν τούτου, το εγχείρημα των μηδικο-παραγωγών του Barbianello (Pavia) έχει επιπλέον οφέλη, που αφορούν τα ακόλουθα:
- Την περίοδο συγκομιδής της μηδικής, μέρος των ενεργειακών φορτίων (θερμικά) χρησιμοποιούνται για τη ξήρανση αυτής (ξηραντήριο), προσδίδοντας ποιοτικά χαρακτηριστικά για υψηλότερες τιμές.
- Το χωνεμένο υλικό της αναερόβιας ζύμωσης (digested) αποδίδεται ως οργανικό – κομπόστ στους παραγωγούς ή συμψηφιστικά με έτερους παραγωγούς της περιοχής (τροφοδότες πρώτης ύλης).
- Η αναγκαιότητα διόρθωσης του λόγου C/N της αναερόβιας διαδικασίας επιτρέπει εισροές με πρώτη ύλη κοπριά παραγωγικών ζώων (πουλερικών/βοοειδών) ή υποπροϊόντα κείμενων καλλιεργειών, όπως οι φλούδες ρυζιού (εφοδιαστική περίμετρος 10 χιλιομέτρων).
- Παράγονται pellets (συσσωματώματα) από μηδική, τα οποία πωλούνται ως στερεό καύσιμο.
Όλα τα ανωτέρω συνηγορούν ότι το εγχείρημα των μηδικο-παραγωγών του Barbianello (Pavia) αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα κυκλικής οικονομίας».
Αιτίες επιτυχίας
Η επαφή της ομάδας εστίασης με τους Ιταλούς παραγωγούς και την εταιρεία Alfalfa Energia απέδωσε κάποια συμπεράσματα ως προς τον τρόπο με τον οποίο οι παραγωγοί κατάφεραν να υλοποιήσουν το επιχειρηματικό τους πλάνο.
Ο Κ. Χατζηαθανασίου αναφέρει πως «το επιχειρηματικό τους εγχείρημα είναι ολιστικό και κατάφερε να λειτουργήσει χάρη στη μεγάλη προσπάθεια και στην επεξεργασμένη γνώση ανθρώπων που συμμετείχαν (π.χ. αποδεκτή σύσταση χωνεμένου υλικού για παραγωγούς και norms) και κυρίως στην ατομική συμβολή συντελεστών της σύμπραξης. Μας ανάφεραν ότι τα βασικά μέρη του μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού είναι εγχώριας παραγωγής και οι διαδικασίες λειτουργίας (υδρόλυση, μεθανοποίηση, μείξη υλικών και παραγωγή) σχεδιάστηκαν, υποστηρίχθηκαν και παρακολουθούνται από εργαστήρια, μελετητές και εμπειρογνώμονες της ευρύτερης περιοχής».
Ελληνική μονάδα παραγωγής βιοαερίου
Μία αξιόλογη επιχειρηματική προσπάθεια, παρόμοια με αυτή των Ιταλών αγροτών, πραγματοποιείται και στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στα Φάρσαλα, από την Επίλεκτος Βιοαέριο Φαρσάλων ΑΕ, μονάδα παραγωγής βιοαερίου που επεξεργάζεται οργανικά απόβλητα, φυτικά (ελαιοτριβεία, ληγμένα φρούτα, λαχανικά και τρόφιμα) και ζωικά (από βουστάσια, χοιροστάσια, πτηνοτροφεία και τυροκομεία).
Στη συνέχεια, με τη διαδικασία της αναερόβιας χώνευσης, παράγει βιοαέριο, το οποίο και οδηγείται σε μηχανές εσωτερικής καύσεως για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο Ευριπίδης Δοντάς, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, αναφέρει στην «ΥΧ» πως «η εταιρεία συνεργάζεται με μεγάλη επιτυχία με παραγωγούς της ευρύτερης περιοχής, οι οποίοι δίνουν τα απόβλητα των εκμεταλλεύσεών τους». Τονίζει, επίσης, πως αυτό το διάστημα η μονάδας παραγωγής βιοαερίου βρίσκεται σε φάση λειτουργίας, αλλά με μικρότερη ισχύ, ενώ από τον Σεπτέμβριο θα μπει σε κανονική λειτουργία. Σύμφωνα με τον κ. Χατζηαθανασίου, «υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο, το τεχνικό αξιοποιήσιμο δυναμικό βιομάζας, το επιστημονικό και μελετητικό ανθρώπινο δυναμικό, καθώς και χρηματοδοτικά εργαλεία», για να υπάρξουν παρόμοιες δράσεις στην Ελλάδα.
