Καλλιέργειες οι οποίες θεωρούνται παραδοσιακές στον Νομό Ηλείας και κάποτε απέφεραν ικανοποιητικά εισοδήματα στους αγρότες, σήμερα αποτελούν «κόκκινο πανί», λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής. Τα οικονομικά βάρη που καλούνται να σηκώσουν οι αγρότες δυσχεραίνουν κατά πολύ τη γεωργική τους δραστηριότητα, αφού το κράτος δεν έχει καταφέρει να περιορίσει το υψηλό κόστος των αγροεφοδίων και των λιπασμάτων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το καλαμπόκι, που αποτελεί μια δυναμική καλλιέργεια στον κάμπο της Ηλείας. Τα δεδομένα είναι συγκεκριμένα: Αυξημένη ζήτηση λόγω της κτηνοτροφίας, εγγυημένη απορρόφηση του –άριστης ποιότητας– προϊόντος από την αγορά. Τα ιδιαίτερα υψηλά λειτουργικά κόστη, όμως, την καθιστούν πλέον ασύμφορη.
Όπως μας εξηγεί ο πρόεδρος της Ένωσης Καλαμποκοπαραγωγών Ηλείας, Χρήστος Παλαιολόγος, τα τελευταία χρόνια, οι τιμές είναι πολύ χαμηλές και το κοστολόγιο υψηλό, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να μην μπορούν να καλύπτουν τα έξοδα για να συνεχίσουν την καλλιέργεια.
«Συνεχίζουμε να καλλιεργούμε δειλά-δειλά, χωρίς κανείς να μας εγγυάται το αποτέλεσμα. Οι προηγούμενες χρονιές ήταν καταστροφικές για εμάς, λόγω και των ακραίων καιρικών φαινομένων, και δυστυχώς ακόμα δεν έχουμε αποζημιωθεί για τις ζημιές που υπέστησαν οι καλλιέργειές μας. Για τους λόγους αυτούς, άλλωστε, πολλοί αγρότες έχουν εγκαταλείψει τη συγκεκριμένη καλλιέργεια», τόνισε ο κ. Παλαιολόγος και προσθέτει: «Αξίζει να επισημάνουμε ότι από τους 100.000 τόνους που παρήγαγε η Ηλεία, τα τελευταία χρόνια η παραγωγή έχει μειωθεί στους 50.000-60.000 τόνους».
Μειωμένες εκτάσεις
Σύμφωνα με τον γεωπόνο της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Λεχαινών, Δημήτρη Σπηλιόπουλο, οι φετινές προβλέψεις κάνουν λόγο για μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων κατά 5%-10% σε σχέση με πέρυσι (ήδη πέρυσι είχε σημειωθεί μείωση κατά 20% σε σχέση με πρόπερσι). Και αυτό οφείλεται στις χαμηλές τιμές παραγωγού, ενώ το καλαμπόκι είναι ένα προϊόν με υψηλό κόστος παραγωγής.
Όπως μας λέει ο κ. Παλαιολόγος, πρόκειται για μια σχετικά εύκολη καλλιέργεια αλλά με υψηλά έξοδα, φτάνοντας τα 200 ευρώ/στρέμμα για λίπασμα, φάρμακα και σπόρο, ενώ καταλυτικό ρόλο σε αυτό έπαιξε η αλλαγή του συντελεστή ΦΠΑ.
Απόδοση καλλιέργειας
Η απόδοση της καλλιέργειας εξαρτάται από την ποιότητα του εδάφους του χωραφιού, την περιποίηση και τα λιπάσματα που χρησιμοποιούνται. Υπό καλές συνθήκες μπορεί να σου δώσει 1.300 κιλά το στρέμμα. Ωστόσο, υπάρχει μικρός κλήρος και η παραγωγή είναι συγκεκριμένη.
Το κόστος ανά στρέμμα ξεπερνά τα 200 ευρώ και η τιμή κυμαίνεται από 0,10 έως 0,20 ευρώ ανά κιλό. Το κέρδος του αγρότη είναι οριακό. Κάποιοι συνεργάζονται με ντόπιους κτηνοτρόφους και σίγουρα θετικό ρόλο παίζουν και οι συνεταιρισμοί, οι οποίοι φροντίζουν για χαμηλές τιμές στα λιπάσματα και για τη διάθεση του προϊόντος.
Μεγάλη πληγή αποτελούν οι εισαγωγές καλαμποκιού κυρίως από τη Βουλγαρία. Λόγω της έλλειψης ρευστότητας, οι κτηνοτρόφοι στρέφονται στις εισαγωγές φθηνού καλαμποκιού από βαλκανικές χώρες, που τα τελευταία χρόνια έχουν μεγάλη παραγωγή.
Ασύμφορο το πιπέρι
Σε αρνητικό έδαφος κινείται και η καλλιέργεια βιομηχανικού πιπεριού στον Νομό Ηλείας. Εκτός από τα υψηλά καλλιεργητικά έξοδα, οι παραγωγοί έχουν να αντιμετωπίσουν τις πολλές καλλιεργητικές απαιτήσεις και το μεγάλο εργατικό κόστος.
Σύμφωνα με τον Κώστα Λάττα από το Στρούσι της Ανδραβίδας-Κυλλήνης, που αποτελεί το «Κέντρο του πιπεριού», η καλλιέργεια με τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες αποφέρει 4-5 τόνους ανά στρέμμα.
Το πιπέρι θεωρείται μια ιδιαίτερα απαιτητική καλλιέργεια. Θέλει πιο πολλές καλλιεργητικές ώρες, μαζεύεται με το χέρι και απαιτεί περί τις 200 ώρες εργασίας ανά στρέμμα. Τα συλλεκτικά υπολογίζονται σε 15 λεπτά (στο κιλό) το μεροκάματο του εργάτη. Οι δαπάνες, λοιπόν, της καλλιέργειας ξεπερνούν τα 400 ευρώ το στρέμμα. Η τιμή ανά κιλό που πληρώνουν οι βιομηχανίες παραγωγής τουρσιού είναι φέτος τα 0,31 ευρώ.
«Το γεγονός ότι υπάρχουν βιομηχανίες που παράγουν τουρσί με το δικό μας προϊόν δεν σημαίνει πως είναι μια προσοδοφόρα καλλιέργεια. Αν υπήρχε εδώ στην περιοχή δυνατότητα, όπως όταν υπήρχε το εργοστάσιο “Αστερίς”, θα καλλιεργούσαμε βιομηχανική ντομάτα».
Με το βιομηχανικό πιπέρι ασχολείται ο Άγγελος Αργυρόπουλος, ο οποίος όμως σκέφτεται να στραφεί σε άλλη καλλιέργεια, λόγω των δυσκολιών που αντιμετωπίζει στο χωράφι. «Στους 5 τόνους, ο τζίρος είναι 1.500 ευρώ και ζήτημα είναι αν μένουν στην τσέπη 300 ευρώ. Υπάρχει μεγάλο θέμα με τα εργατικά χέρια. Πάνω στο φόρτε της δουλειάς, υπάρχουν εργάτες που σε εκβιάζουν ότι θα φύγουν εάν δεν τους αυξήσεις το μεροκάματο κατά ένα λεπτό, ή δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, σπάζοντας τα φυτά», μας λέει και προσθέτει: «Φέτος ξεκίνησα να φυτεύω δοκιμαστικά και βιομηχανική ντομάτα. Αν πάει καλά, θα αλλάξω καλλιέργεια».
Με αξιώσεις το φασολάκι θερμοκηπίου
Σε αντίθεση με το καλαμπόκι και το βιομηχανικό πιπέρι, προοπτικές ανάπτυξης φαίνεται να έχει η καλλιέργεια φασολακιού θερμοκηπίου.
Οι σπορές μπορούν να γίνουν δύο φορές, τον Δεκέμβριο και τον Σεπτέμβριο και τους υπόλοιπους μήνες μπορεί να πραγματοποιηθεί άλλη καλλιέργεια με άλλο αντικείμενο. Η παραγωγή, υπό καλές συνθήκες, όπως μας εξηγεί ο Δημήτρης Καπλάνης από την Βάρδα Ηλείας, μπορεί να φτάσει τους 4 τόνους ανά στρέμμα. «Η τιμή ανά κιλό κυμαίνεται από 50 λεπτά έως 3 ευρώ (τιμή του πρώιμου φασολιού στα τέλη Μαρτίου). Το μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης καλλιέργειας, το 80% καταλαμβάνει το εργατικό δυναμικό,. Ένας εργάτης συλλέγει κατά μέσο όρο 70 κιλά την ημέρα, με εργόσημο 40 ευρώ.
