Το πράσινο σκουλήκι στην καλλιέργεια του βαμβακιού. Τι πρέπει να προσέχουμε;

Τα τελευταία χρόνια, έχει κάνει πολύ συχνή την παρουσία του σχεδόν σε όλες τις βαμβακοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδας. Οι παραγωγοί, στις περισσότερες περιπτώσεις, αναγνωρίζουν την εμφάνιση της προσβολής και επεμβαίνουν έγκαιρα με τα κατάλληλα εντομοκτόνα. Ωστόσο, μια επανάληψη γύρω από τη φυσιολογία του εντόμου, αλλά και το τι θα πρέπει να προσέχουμε τώρα που μπαίνουμε στο επικίνδυνο παράθυρο της προσβολής, είναι πάντα χρήσιμη.

του Θοδωρή Χριστοδούλου, M.Sc. γεωπόνου, www.agricenter.gr

Το πράσινο σκουλήκι έχει τρεις με τέσσερις γενιές συνήθως. Η πρώτη γενιά δεν προσβάλλει τα βαμβακόφυτα, αφού σε αυτήν τη φάση τα φυτά δεν φέρουν καρποφόρα όργανα. Η επόμενη γενιά επιφέρει ζημιές, οι οποίες δεν είναι σημαντικές, αφενός γιατί ο πληθυσμός των εντόμων είναι μικρός και αφετέρου λόγω της ικανότητας του φυτού να αναπληρώνει τα καρποφόρα όργανά του. Η επικίνδυνη γενιά εμφανίζεται από τα μέσα Ιουλίου έως και τα μέσα Αυγούστου. Στη γενιά αυτή εμφανίζονται μεγάλοι πληθυσμοί και προσβάλλονται τα χτένια, τα άνθη και τα καρύδια, τα οποία δεν μπορούν να αναπληρωθούν. Η τέταρτη γενιά εμφανίζεται από τα τέλη Αυγούστου έως τέλη Σεπτεμβρίου. Στην περίοδο αυτή κινδυνεύουν οι όψιμες καλλιέργειες.

Η καταπολέμηση γίνεται με ψεκασμούς με εγκεκριμένα εντομοκτόνα, όταν διαπιστωθούν 6-8 προνύμφες ανά 100 φυτά, την εποχή που δεν υπάρχουν καρύδια, και πάνω από 5 προνύμφες ανά 100 φυτά όταν υπάρχουν καρύδια. Το πράσινο σκουλήκι έχει πολλούς φυσικούς εχθρούς γι’ αυτό πρέπει να αποφεύγονται οι άσκοποι ψεκασμοί. Σε κάποιες περιοχές στις οποίες στο παρελθόν έγιναν εκτεταμένες ζημιές, τώρα έχουν την τάση να ψεκάζουν ακόμη και όταν αυτό δεν είναι απαραίτητο, αυξάνοντας το κόστος παραγωγής άσκοπα.

Το ενήλικο έχει μήκος 2cm, άνοιγμα πτερύγων περίπου 40mm και χρώμα κιτρινωπό με ρόδινες ανταύγειες. Οι πρόσθιες πτέρυγες φέρουν στο άκρο τους μια καστανή λωρίδα και προς το μέσο από μια καστανή κηλίδα. Τα αβγά είναι σφαιρικά, πεπλατυσμένα στη βάση και φέρουν χαρακτηριστικές ραβδώσεις. Αρχικά, έχουν χρώμα λευκό, αργότερα σκουραίνουν και τελικά γίνονται σκούρο καφέ. Η προνύμφη έχει χρώμα από ανοιχτό καστανό μέχρι πράσινο ανάλογα με το σημείο του φυτού που τρέφεται. Πλευρικά φέρει μια ανοιχτόχρωμη ελικοειδή γραμμή με μια σειρά στιγμάτων. Στην πλήρη ανάπτυξη φτάνει σε μέγεθος τα 30-40mm. Η νύμφη έχει μέγεθος 14-18mm και καφέ χρώμα. Διαχειμάζει σαν νύμφη σε κελί που δημιουργεί μέσα στο έδαφος σε βάθος 8-10cm. Τα τέλεια της πρώτης γενιάς εμφανίζονται τέλη Απριλίου με αρχές Μαΐου, δραστηριοποιούνται κατά το σούρουπο, συζευγνύονται και κάθε θηλυκό γεννάει ένα μεγάλο αριθμό αβγών (700-1.500), που τα τοποθετεί μεμονωμένα ή ανά 2-3 στα φύλλα, στους βλαστούς, στα άνθη ή στους μίσχους των φύλλων άλλων καλλιεργειών (π.χ. αραβόσιτος, μηδική). Οι προνύμφες γεννιούνται μετά από ένα διάστημα επώασης που ποικίλλει από τρεις ημέρες έως 12-14 ημέρες, ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος και ωριμάζουν, μετά από 5-6 στάδια ανάπτυξης, σε 11-15 ημέρες σε θερμοκρασίες μεταξύ 25-30°C. Ο κύκλος ανάπτυξης του εντόμου επηρεάζεται έντονα από τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Στις πιο ευνοϊκές συνθήκες ολοκληρώνεται συνήθως σε 35-40 ημέρες.

Καλλιεργητικά μέτρα

Οι βαμβακοκαλιεργητές θα πρέπει να φροντίζουν ώστε η βλαστική ανάπτυξη των φυτών να μην είναι μεγάλη, διότι τότε η καλλιέργεια γίνεται πιο ευάλωτη στην προσβολή από το πράσινο σκουλήκι. Γι’ αυτό θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στο πότισμα και στη λίπανση. Η χρήση ρυθμιστών ανάπτυξης, επίσης, αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο προς αυτή την κατεύθυνση.