Πρόγραμμα Agrocycle: Ρυζάλευρο για «όλες τις χρήσεις»

Φάρμακα, λίπασμα και ψωμί υπόσχεται ελληνική καινοτομία

agrocycle

Βιολογικό λίπασμα για το χωράφι, αλεύρι εφάμιλλο αυτού της ολικής άλεσης αλλά και εφαρμογή στην παρασκευή φαρμάκων μπορεί να υποσχεθεί στο σύντομο μέλλον μία κατά τα άλλα απαξιωμένη πρώτη ύλη: Αυτή του πίτουρου ρυζιού ή αλλιώς ρυζάλευρου.

Στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος Agrocycle του Horizon 2020, o ΕΛΓΟ-«Δήμητρα», ως ένας από τους 25 συνεργαζόμενους φορείς εδώ και έναν χρόνο, από την έναρξη του προγράμματος, πειραματίζεται με τα υποπροϊόντα του ρυζιού ευελπιστώντας ότι το ταπεινό ρύζι μπορεί να μετατραπεί σε… διαμάντι.

Το ευρωπαϊκό έργο Agrocycle μετράει ήδη έναν χρόνο ζωής. Η έναρξή του έγινε από τον ίδιο τον επίτροπο Γεωργίας, Phil Hogan, τον Ιούνιο του 2016 στην Ιρλανδία. Ο σκοπός του έργου είναι «ό,τι προέρχεται από την αγροτική παραγωγή να μπαίνει σε μία λογική αειφόρου και βιώσιμης ανάπτυξης, ώστε να μη μένουν ούτε υπολείμματα ούτε υποπροϊόντα», μας λέει ο Δημήτρης Κατσαντώνης, Αναπληρωτής Ερευνητής του Ινστιτούτου Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα». Όπως τονίζει ο κ. Κατσαντώνης, «από το 2015 η ΕΕ δίνει μεγάλη σημασία και έμφαση σε προγράμματα που αφορούν την κυκλική οικονομία και ειδικά στον αγροτικό κλάδο, εξ ου και το πρόγραμμα AgroCycle, που αναμένεται να ολοκληρωθεί στα μέσα του 2019».

Κυκλική οικονομία: Η φιλοσοφία του προγράμματος

«Η γενική κατεύθυνση του έργου είναι πως όποια καινοτομία και τεχνολογία εφαρμόζεται έως τώρα στην κυκλική οικονομία και αφορά την επεξεργασία υπολειμμάτων και υποπροϊόντων, να μπαίνει στο σύστημα του Agrocycle και στο τέλος να παρουσιαστούν όλες οι πρακτικές σε όλη την Ευρώπη» αναφέρει ο αναπληρωτής ερευνητής του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα».

To πρόγραμμα θα αφορά αυτούς που ασχολούνται με την επεξεργασία υπολειμμάτων, όπως βιομηχανίες που λαμβάνουν υποπροϊόντα αλλά και μεγάλες κτηνοτροφικές μονάδες και «μέσω του προγράμματος τα υποπροϊόντα αυτά θα μπορούν να βρουν διέξοδο. Δεν θα μένει τίποτα στη μονάδα, αλλά θα μπορεί να παραχθεί ένα νέο προϊόν, που θα προσθέσει και επιπλέον αξία στην πρώτη ύλη», συμπληρώνει.

Υπολείμματα οινοποιείων, σφαγείων, από κλαδέματα και δασικές εκτάσεις αλλά και από κτηνοτροφικές μονάδες, θα χρησιμοποιούνται στην παραγωγή, για παράδειγμα βιοαιθανόλης και βιοβουτανόλης, ώστε μετέπειτα να παραχθεί ενέργεια. «Ενέργεια μπορεί να παραχθεί και από επεξεργασία υδατικών λυμάτων από βιομηχανίες, εργοστάσια παραγωγής χυμών», προσθέτει ο κ. Κατσαντώνης.

Τέλος, η παραγωγή βιολιπασμάτων, που θα καταλήγουν και πάλι στο χωράφι, η παρασκευή χημικών και πολυμερών (από υπολείμματα πρωτεϊνών, κηπευτικών και φρούτων) καθώς η δημιουργία βιοσυσκευασιών (ειδικές συσκευασίες για τρόφιμα όπως μακαρόνια και ρύζι εμπλουτισμένες με θρεπτικά συστατικά όπου μαγειρεύονται μαζί με το προϊόν) είναι κάποιες επιπλέον εφαρμογές της κυκλικής οικονομίας που θέλει να πετύχει το πρόγραμμα Agrocycle.

Η Ελλάδα καινοτομεί

«Ο Οργανισμός συμμετέχει στο έργο δυναμικά και σε πολλές δράσεις με το ρύζι και συγκεκριμένα το υποπροϊόν του, που αποκαλείται πίτουρο ρυζιού ή αλλιώς ρυζάλευρο», μας ενημερώνει ο Δημήτρης Κατσαντώνης.

Στη δημιουργία βιολιπάσματος από πίτουρο ρυζιού με τη μέθοδο της κομποστοποίησης, όπου χρησιμοποιείται σε μία καλλιέργεια ρυζιού και σιταριού έκτασης 11 τ.μ. εδώ και έναν χρόνο και έχει δώσει ενθαρρυντικά αποτελέσματα, προχώρησε ο ΕΛΓΟ-«Δήμητρα». «Είναι κάτι πολύ σημαντικό, που γίνεται για πρώτη φορά στην Ευρώπη. Το τελικό προϊόν όπου το παίρνουμε μετά από 40 ημέρες κομποστοποίησης, αύξησε την απόδοση της καλλιέργειας έως και 50%. Επίσης, με ειδικές μετρήσεις, φαίνεται ότι στην παραγωγή βιολογικού λιπάσματος έχουμε μικρότερο περιβαλλοντολογικό αποτύπωμα σε σχέση με τη βιομηχανία παραγωγής συνθετικών λιπασμάτων. Λόγω πειραματικού σταδίου, θα υπάρξει και εφαρμογή για 2η χρονιά, ώστε να εξασφαλιστούν αυτά τα αποτελέσματα», μας εξηγεί.

Πίτουρο ρυζιού, σε στερεή μορφή, χρησιμοποιείται από τον ΕΛΓΟ-«Δήμητρα» στο πλαίσιο του Agrocycle και στην αρτοποιία –στην παρασκευή κουλουριών, ψωμιού, κριτσινιών και άλλων αρτοσκευασμάτων–, «ως υποκατάστατο του αλευριού ολικής άλεσης, καθώς έχει πολλές θρεπτικές ουσίες».

Πολύ σημαντικό και εντυπωσιακό είναι, για τον Δημήτρη Κατσαντώνη, η χρήση του πίτουρου ρυζιού και στη παρασκευή φαρμάκων. Όπως χαρακτηριστικά λέει στην «ΥΧ», το συγκεκριμένο υποπροϊόν «εμπεριέχει μεγάλη ποσότητα ελαίου με ιδιαίτερες ιδιότητες και μπορεί, με τη μέθοδο της νανοτεχνολογίας, να χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο συνθετικών ελαιών που χρησιμοποιούνται για ασθενείς με μοσχεύματα. Πολλές φορές, το συνθετικό έλαιο που περιέχουν αυτά τα σκευάσματα έχει ενοχοποιηθεί για την απόρριψη μοσχευμάτων, ενώ το έλαιο ρυζιού είναι 100% φυσικό προϊόν και μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο για την κατηγορία των δυσδιάλυτων φαρμάκων». Το όλο εγχείρημα είναι σε πειραματικό στάδιο, σε συνεργασία με το τμήμα της Φαρμακευτικής του ΑΠΘ.