Πιλοτικές δράσεις στον τομέα των Γενομικών Τεχνολογιών και έρευνα στις ελληνικές ποικιλίες ντομάτας, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος BioData, εφαρμόζει τους τελευταίους μήνες το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών (ΙΝΑΒ).
Η έρευνα αφορά τη δημιουργία, σε ταχύτερο χρόνο, νέων καλύτερων και ποιοτικότερων ποικιλιών ντομάτας που ικανοποιούν τις ανάγκες των καταναλωτών ως πρώτη βάση και, στη συνέχεια, και τις παραγωγικές διαδικασίες που έχουν γεωπόνοι και επιχειρηματίες στον χώρο των θερμοκηπίων.
Η έρευνα εστιάζεται, επίσης, σε ποικιλίες που έχουν μειωμένες ανάγκες σε νερό και στην εξοικονόμησή του σε όλες τις εγκαταστάσεις, είτε στον ανοιχτό αγρό είτε σε θερμοκήπια.
Όπως εξηγεί ο αν. διευθυντής του ΙΝΑΒ, Αναγνώστης Αργυρίου, ουσιαστικά αυτό που κάνει ο ερευνητής είναι να μετρήσει όλες τις περιβαλλοντικές συνθήκες εντός του θερμοκηπίου, την ηλιοφάνεια, τη θερμότητα, την υγρασία. «Αφού πρώτα γίνει η σπορά των ελληνικών ποικιλιών ντομάτας, θέλουμε να τις διασταυρώσουμε, να τις βελτιώσουμε μέσω της διασταύρωσης, και να συσχετίσουμε την πληροφορία που έρχεται από το DNA του φυτού, πώς και με ποιες συνθήκες πρέπει να μεγαλώσει στα θερμοκήπια», επισημαίνει για τη διαδικασία. Σύμφωνα με τον κ. Αργυρίου, δημιουργείται μια τεράστια βάση δεδομένων με γενομικές πληροφορίες και μέσω χρήσης έξυπνων αλγόριθμων, της λεγόμενης έως ένα σημείο τεχνητής νοημοσύνης, επιχειρείται ένα μοντέλο βελτίωσης όλης της καλλιεργητικής διεργασίας, αφενός για να βελτιωθεί το κόστος εισροών και αφετέρου για να υπάρξει καλύτερο και ποιοτικότερο αγροτικό προϊόν.
Οι κλιματικές αλλαγές
Καθώς οι ντομάτες είναι φυτά που ήρθαν στην Ελλάδα πριν από περίπου 200 χρόνια και δεν αποτελούν παραδοσιακές καλλιέργειες, όπως τα σιτάρια, τα αμπέλια ή οι ελιές, η έρευνα στράφηκε σε ποικιλίες που είναι προσαρμοσμένες στη νησιωτική χώρα και έχουν ως χαρακτηριστικό την αντοχή στην ξηρασία.
Η επιλογή των συγκεκριμένων ποικιλιών στηρίχθηκε κυρίως στο ζήτημα των κλιματικών αλλαγών, αλλά και στο γεγονός ότι έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τις διαφοροποιούν από άλλες ποικιλίες που καλλιεργούνται σε μέρη της Ελλάδας, όπως π.χ. το ντοματάκι Σαντορίνης, το οποίο είναι πολύ πλούσιο σε βιταμίνη C, αφού λόγω των υψηλών θερμοκρασιών έχει περισσότερες αντιοξειδωτικές ουσίες.
Ο αν. διευθυντής του ΙΝΑΒ αναφέρει, ακόμη, πως στη φάση των πιλοτικών έργων, που έχουν αναλάβει, έχουν δημιουργηθεί νέες ποικιλίες, τις οποίες προσπαθούν να αξιοποιήσουν και να αξιολογήσουν ερευνητικά και να δουν τη δυναμική τους. «Αυτό που θέλουμε να δώσουμε σε παραγωγούς, φυτωριούχους και σποροπαραγωγικές εταιρείες είναι ένα σύστημα διαχείρισης, το οποίο θα τους επιτρέπει να έχουν γρήγορη γενετική βελτίωση του υλικού τους, ένα σύστημα διαχείρισης της πληροφορίας εύκολα αξιοποιήσιμο και, κυρίως, νέα μοντέλα διαχείρισης που θα προκύψουν από την ανάλυση και την αξιοποίηση του τεράστιου όγκου δεδομένων».
Στο πιλοτικό έργο, εκτός από τις ελληνικές ποικιλίες ντομάτας, ενδέχεται να ενταχθούν, άτυπα, οι αμπελοκαλλιέργειες και τα σιτηρά. «Επειδή στο πρόγραμμα συμμετέχουν εταιρείες και φορείς που μπορούμε να συνεργαστούμε μεταξύ μας, ώστε να μπορέσουμε να έχουμε μια προστιθέμενη αξία και ένα πολλαπλασιαστικό όφελος», καταλήγει ο κ. Αργυρίου.
