Η χρήση του ρυθµιστή ανάπτυξης Mepiquat Chloride στο βαµβάκι

γράφει ο Θοδωρής Γ. Χριστοδούλου, M.Sc. γεωπόνος

Φωτογραφία: Orhan Tsolak

Ηκαλλιέργεια του βάµβακος στις περιοχές της χώρας εξελίσσεται κανονικά και χωρίς ιδιαίτερα προβλήµατα, µέχρι στιγµής. Με την εµφάνιση των πρώτων λουλουδιών στο φυτό, ο βαµβακοκαλλιεργητής µπαίνει στο δίληµµα για το αν πρέπει να χρησιµοποιήσει κάποιον ρυθµιστή ανάπτυξης ή όχι στην καλλιέργειά του.
Τη φετινή χρονιά, σε κάποιες περιοχές, όπου υπήρξαν µεγάλα ποσοστά βροχοπτώσεων, η απόφαση αυτή είναι πιο εύκολη. Γεννιούνται, όµως, διάφορα ερωτήµατα, όπως ποιο είναι το κατάλληλο χρονικό σηµείο για να γίνει εφαρµογή, µε ποια δοσολογία, και αν αυτό θα επηρεάσει την εξέλιξη της καλλιέργειας θετικά ή αρνητικά.

Για τους παλιότερους καλλιεργητές, προκειµένου να ληφθεί µια τέτοια απόφαση αρκούσε η οπτική παρατήρηση της φυτείας, όπου όταν έβλεπαν ότι τα φυτά τους έπαιρναν µεγάλη ανάπτυξη, εφάρµοζαν κάποιο ρυθµιστή, µε κάποια γενική δοσολογία, η οποία γινόταν κατ’ εκτίµηση. Άλλη λύση, επίσης όταν η ανάπτυξη ήταν µεγάλη, ήταν να σταµατήσουν την αζωτούχο λίπανση και να µειώσουν και το νερό ποτίσµατος, στρεσάροντας έτσι τα φυτά προκαλώντας όµως παράλληλα µείωση της τελικής απόδοσης, κυρίως αν αυτό γινόταν όταν το φυτό βρισκόταν σε πλήρη ανθοφορία.

Σε κάποιες άλλες χώρες, όµως, του εξωτερικού, όπου η καλλιέργεια γινόταν µε πιο επιστηµονικό τρόπο, είχαν γίνει προσπάθειες, ώστε η χρήση των ρυθµιστών ανάπτυξης να γίνεται µε συγκεκριµένο τρόπο και σύµφωνα µε τις ανάγκες της καλλιέργειας. Η µέθοδος αυτή ονοµάστηκε «χαρτογράφηση του βαµβακιού». Τη χαρτογράφηση του βαµβακιού έφεραν και στην Ελλάδα κάποιες εταιρείες, οι οποίες, µαζί µε την εισαγωγή γενετικού υλικού, φρόντισαν να εισάγουν και τεχνογνωσία, βοηθώντας τον Έλληνα παραγωγό να πετύχει µεγαλύτερες παραγωγές, µε στοχευµένες εφαρµογές. Η χαρτογράφηση είναι µία αρκετά απλή µέθοδος, την οποία ο καθένας µπορεί να διδαχθεί και να εφαρµόσει κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας. Αρκεί ο βαµβακοπαραγωγός να ζητήσει τη βοήθεια του γεωπόνου-συµβούλου του, έτσι ώστε, µετά από λίγο καιρό, να είναι σε θέση µόνος του να παίρνει τις σωστές αποφάσεις.

Τι πρέπει να κάνει ο παραγωγός

Η χαρτογράφηση αποτελεί ένα πολύ σηµαντικό εργαλείο. Υπάρχουν όµως και κάποιοι παράγοντες που θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη για την τελική απόφαση:

  1. Οι βροχοπτώσεις που έλαβαν χώρα στην περιοχή κατά την τελευταία περίοδο.
  2. Τα χαρακτηριστικά του γενετικού υλικού που χρησιµοποιούµε. Υπάρχουν δύο µεγάλες κατηγορίες, οι ποικιλίες καθορισµένης ανάπτυξης µε µικρότερες ανάγκες σε ρυθµιστές και οι ποικιλίες ακαθόριστης ανάπτυξης, όπου εκεί οι ρυθµιστές είναι σχεδόν πάντα απαραίτητοι.
  3. Η θρεπτική κατάσταση του χωραφιού και η συµπεριφορά του τα προηγούµενα χρόνια. Είναι πιο πιθανό ένα δυνατό χωράφι να έχει µεγαλύτερες ανάγκες σε χρήση ρυθµιστών ανάπτυξης, όπως επίσης και ένα χωράφι όπου παρατηρούµε ότι κάθε χρόνο τα φυτά έχουν την τάση να «ξεφεύγουν».
  4. Η παρουσία ή όχι εντοµολογικών προσβολών. Τα τελευταία χρόνια, ένας σηµαντικός λόγος για να αποφασίσουµε τη χρήση των ρυθµιστών ανάπτυξης είναι η παρουσία προσβολών. Ο λύκος είναι ένα έντοµο, το οποίο δηµιουργεί πτώση των καρποφόρων οργάνων µε αποτέλεσµα το φυτό να έχει υπερβολική ανάπτυξη και µικρότερη καρποφορία. Το πράσινο σκουλήκι επίσης δηµιουργεί παρεµφερές πρόβληµα. Και στις παραπάνω περιπτώσεις η χρήση των ρυθµιστών ανάπτυξης µπορεί να κριθεί αναγκαία.

Γενικά, ο βαµβακοπαραγωγός θα πρέπει να γνωρίζει ότι, όταν η εφαρµογή γίνεται στο κατάλληλο χρονικό σηµείο και σχετικά νωρίς, τότε έχουµε καλύτερα αποτελέσµατα, µε µικρότερη δόση του ρυθµιστικού σκευάσµατος (και φυσικά χαµηλότερο κόστος). Όσο µεγαλύτερο είναι το φυτό τη στιγµή του ψεκασµού, τόσο µεγαλύτερη είναι η δόση που χρειάζεται, ώστε να φέρει το επιθυµητό αποτέλεσµα.

Τα βασικά ερωτήµατα για την τελική απόφαση

Ένας γενικός κανόνας για να ληφθεί η σωστή απόφαση είναι η απάντηση στα παρακάτω ερωτήµατα:

Έχει η φυτεία µου ζωηρή και ικανοποιητική ανάπτυξη σε σχέση µε το στάδιο που βρίσκεται σήµερα και σε σχέση µε τα παρελθόντα χρόνια;
Η ποικιλία που χρησιµοποιώ είναι καθορισµένης ανάπτυξης;

Δύο βασικά ερωτήµατα που, όταν συνυπολογιστούν και µε άλλους κατά περίπτωση παράγοντες, τότε ο καλλιεργητής θα µπορεί να εξάγει τα σωστά συµπεράσµατα και να πράξει αναλόγως.

Τα πλεονεκτήµατα από τη χρήση του ρυθµιστή ανάπτυξης

Το χρονικό σηµείο που θα επιλέξουµε, αλλά και η δόση του ρυθµιστή ανάπτυξης που θα χρησιµοποιήσουµε, επίσης θα παίξει σηµαντικό ρόλο στο τελικό αποτέλεσµα. Η φυτεία στην οποία έγινε σωστή εφαρµογή θα έχει να απολαµβάνει πολλά θετικά στοιχεία:

  • Κατ’ αρχας, θα πρωιµίσει και θα επιταχυνθεί ο χρόνος συγκοµιδής, αποφεύγοντας ζηµιές από πρώιµες βροχοπτώσεις του φθινοπώρου.
  • Το φυτό θα συγκρατήσει πολύ µεγαλύτερο φορτίο, αφού θα έχει στρέψει όλη του την ενέργεια στη δηµιουργία καρυδιών και όχι βλαστών και φύλλων.
  • Θα έχει καλύτερη συµπεριφορά απέναντι σε κάποιες εντοµολογικές προσβολές.
  • Θα κάνει καλύτερη διαχείριση της εδαφικής υγρασίας (είναι µύθος ότι το βαµβάκι διψά µετά την εφαρµογή ρυθµιστή).

Μιλώντας για ρυθµιστές ανάπτυξης στο βαµβάκι, στη χώρα µας πλέον µιλάµε για συγκεκριµένη δραστική ουσία, και αυτή δεν είναι άλλη από το Mepiquat Chloride.

Τη χρονιά που µας πέρασε, και µετά από µια αλλαγή που έγινε στα MRLs του Μepiquat στον βαµβακόσπορο, επικράτησε µία πληροφόρηση ότι πλέον δεν επιτρέπεται η χρήση του σε φυτείες όπου ο βαµβακόσπορος προορίζεται για ζωοτροφή. Στο Residue Standing Committee, που έλαβε χώρα τον Μάρτιο του 2018, ψηφίστηκε θετικά η προσωρινή επαναφορά των MRLs του Μepiquat στον βαµβακόσπορο στα 5 mg/kg, έως ότου ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των νέων δεδοµένων για την οριστική αύξησή τους. Οπότε, δεν υπάρχει κανένα πρόβληµα για τη χρήση αυτού του τόσο σηµαντικού εργαλείου στη βαµβακοκαλλιέργεια.