Η αξιοποίηση της τεχνογνωσίας, που έχει αποκτήσει το Τμήμα Φυτοπροστασίας της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας, σχετικά με την αντιμετώπιση του σκουληκιού (κυρίως πράσινου) στο βαμβάκι και η αναβάθμιση του προγράμματος «Γεωργικών προειδοποιήσεων ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας στη βαμβακοκαλλιέργεια» βρέθηκαν στο επίκεντρο της 1ης πανελλήνιας συνάντησης, που συνδιοργάνωσαν στη Λάρισα η Περιφέρεια Θεσσαλίας και το ΥΠΑΑΤ.
Στη συνάντηση αυτή συμμετείχαν οι αρμόδιοι υπάλληλοι του ΥΠΑΑΤ (Δρ. Δήμητρα Γκιλπάθη, προϊσταμένη Τμήματος Προστασίας Φυτών, Αλ. Αλεξόπουλος) και του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου (Δρ. Παν. Μυλωνάς), καθώς και γεωπόνοι των ΔΑΟΚ από όλες τις βαμβακοπαραγωγικές περιοχές της χώρας, που ασχολούνται με το πρόγραμμα. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης ανταλλάχτηκαν απόψεις για την ολοκληρωμένη φυτοπροστασία, αλλά και για τα προβλήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή του προγράμματος.
Συντονιστής της ημερίδας τοποθετήθηκε ο γεωπόνος Δρ. Δημήτρης Σταυρίδης, ο οποίος ηγήθηκε της Ομάδας Διαχείρισης Αγροτικών Κρίσεων, που σύστησε το 2010 ο περιφερειάρχης Κώστας Αγοραστός. Επίσης, υπήρξε συντονιστής της Ομάδας Ειδικών Επιστημόνων, που συνέταξε τον «Οδηγό ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας της βαμβακοκαλλιέργειας» και είναι αναρτημένος από το 2015 στην ιστοσελίδα του ΥΠΑΑΤ (στον Οδηγό αναφέρονται τα μέτρα και οι μέθοδοι ορθολογικής διαχείρισης της καλλιέργειας του βαμβακιού). Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα Γεωργικών Προειδοποιήσεων Ολοκληρωμένης Φυτοπροστασίας εφαρμοζόταν σε περιορισμένη έκταση από το 2002 στον Νομό Λάρισας. Ύστερα από τη μεγάλη ζημιά που έγινε στη χώρα από το πράσινο σκουλήκι το 2010, το πρόγραμμα επεκτάθηκε σε όλη τη Θεσσαλία και, σε συνεργασία με το ΥΠΑΑΤ, σε όλες τις βαμβακοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδας, με μεγάλη επιτυχία μέχρι και σήμερα.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών της 1ης συνάντησης, ανταλλάχθηκαν απόψεις και εμπειρίες των απασχολούμενων στο πρόγραμμα υπαλλήλων και έγιναν προτάσεις για τη βελτίωσή του, καθώς και ένταξη νέων συστημάτων και τεχνολογιών, ενώ παρουσιάστηκε και το πρόγραμμα «Μελέτης της ανθεκτικότητας του πράσινου σκουληκιού σε φυτοφάρμακα», που διερευνήθηκε στην περιοχή της Λάρισας.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο κ. Σταυρίδης, «επειδή το σκουλήκι παρουσιάζει κάποια ανθεκτικότητα στα σκευάσματα και στα ραντίσματα, απαιτείται μια συνολική αντιμετώπιση των προσβολών των φυτειών. Εκτός από τις παγίδες που είναι χρήσιμες, γιατί εντοπίζουν τον αριθμό των συλλήψεων των προνυμφών του σκουληκιού, απαιτείται και μια συνεχής παρακολούθηση του φαινομένου. Τόσο από τους γεωπόνους και τους συνεργάτες τους (παρατηρητές ή εποχικό προσωπικό), όσο και από τους ίδιους τους παραγωγούς, οι οποίοι, τα τελευταία χρόνια, ενημερώνονται συνεχώς από αναλυτικές οδηγίες και ανακοινώσεις των ΔΑΟΚ. Η συνεχής παρακολούθηση του φαινομένου επιβάλλεται, γιατί οι κλιματολογικές συνθήκες δύναται να αλλάξουν την εξέλιξη των προσβολών (π.χ. να στεγνώσουν, άρα να καταστραφούν τα αβγά). Εμείς, στην ΠΕ Λάρισας, για την καλύτερη παρακολούθηση του φαινομένου, αυξήσαμε και τις περιοχές και τους παρατηρητές».
Ακολούθως, ο κ. Σταυρίδης τόνισε την αναγκαιότητα υλοποίησης του προγράμματος ημερόβαθμων, το οποίο καταγράφει τις θερμοκρασίες του χειμώνα και, με τη βοήθεια λογισμικού, υπολογίζει την εμφάνιση κάθε σταδίου των προσβολών, με χρονικό σφάλμα 1-2 μέρες. Αυτό το πρόγραμμα έτρεξε με επιτυχία από δύο ερευνητές και τώρα θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε συγκεκριμένες περιοχές. Ακόμη, θα πρέπει να εγκατασταθούν μετεωρολογικοί κλωβοί (όπως έγινε με την καρπόκαψα), αίτημα που προωθήθηκε στο ΥΠΑΑΤ, προκειμένου να υπολογιστεί το κόστος και να προβλεφθεί η υπηρεσία που θα το εφαρμόσει.
Τέλος, όλα αυτά τα στοιχεία που αποστέλλονται στο υπουργείο, θα πρέπει να επεξεργαστούν από το Μπενάκειο Ίδρυμα, να δημιουργηθεί μια επιστημονική βάση δεδομένων, να απλοποιηθούν και να εκλαϊκευτούν τα συμπεράσματα και σε αυτά να έχουν πρόσβαση όλοι οι γεωπόνοι και οι παραγωγοί. «Έχει μεγάλη σημασία να ξέρει ο βαμβακοπαραγωγός από την Αλεξανδρούπολη σε ποια φάση ανάπτυξης βρίσκεται το πράσινο σκουλήκι στην περιοχή του, στον νομό του, αλλά ακόμη και στη Θεσσαλία. Έτσι, σε συνεργασία με τον γεωπόνο του, θα μπορεί να προετοιμαστεί για το ενδεχόμενο επέκτασης του φαινομένου και προς την περιοχή του».
Ερωτηθείς από την «ΥΧ» για το πόσο πιθανή είναι η εμφάνιση πράσινου σκουληκιού φέτος στις βαμβακοκαλλιέργειες, από τη στιγμή που προηγήθηκε βαρύς χειμώνας με πολλά χιόνια, ο κ. Σταυρίδης απάντησε ότι «καλό είναι να μην υπάρξει εφησυχασμός από τους παραγωγούς, διότι ο χειμώνας μπορεί να επηρέασε και τα ωφέλιμα στοιχεία του φυτού, τους φυσικούς εχθρούς του σκουληκιού, και το πρόβλημα να εμφανιστεί. Γι’ αυτό, είναι απαραίτητο οι παραγωγοί να ενημερώνονται συνεχώς και να συνεργάζονται με τους γεωπόνους και τις επιβλέπουσες γεωπονικές υπηρεσίες», καταλήγει ο κ. Σταυρίδης.
