Συνήθως λέγεται, χωρίς να γίνεται πιστευτό ούτε από εκείνον που το λέει, ότι οι πολιτικές δεν έχουν να κάνουν με πρόσωπα. Έχουν φυσικά. Γιατί όχι μόνο πρόσωπα τις αποφασίζουν, αλλά και πρόσωπα τις εφαρμόζουν. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, μιλώντας για την αγροτική ανάπτυξη, οι δεξιότητες, οι ικανότητες, η τόλμη, η φαντασία του υπουργού, έχουν μεγάλη σημασία. Έτσι, σκιαγραφώντας τον κατάλληλο υπουργό ΑΑΤ, πρέπει να σταθούμε σε δυο σημεία:
- Στις ιδιότητες που οφείλει να συγκεντρώνει
- Στην ποιότητα της ηγετικής ομάδας που θα τον επικουρήσει στο έργο του.
Ως προς το δεύτερο, η εμπειρία του παρελθόντος δείχνει ότι αν η ομάδα (ήτοι γενικοί γραμματείς, διοικήσεις εποπτευόμενων οργανισμών, σύμβουλοι, δ/τες γραφείων) που θα δραστηριοποιηθεί περί τον υπουργό κατά την άσκηση της εξουσίας δεν στελεχωθεί κατάλληλα και με ξεκάθαρες κατευθύνσεις (συνεταιριστική κουλτούρα, Ευφυής Γεωργία, εισροές, ελληνοποιήσεις, μεταποίηση, εκροές), ο υπουργός, ανεξάρτητα από τη δική του δυναμική, θα αποτύχει. Συνταγή αποτυχίας αποτελεί η δημιουργία ομάδας εξυπηρέτησης προσωπικών και συντεχνιακών συμφερόντων που δεν έχουν σχέση με τον πυρήνα της αγροτικής και συνεταιριστικής δραστηριότητας. Ευκαιριακή απασχόληση, με γνώμονα προσωπικές και αυλικές ατζέντες, δεν οδηγεί πουθενά και αποτρέπει οποιαδήποτε υγιή προσπάθεια αναμόρφωσης του αγροτικού χώρου. Η ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος προϋποθέτει συγκρούσεις και όλα τα μέλη της ηγετικής ομάδας οφείλουν ενσυνείδητα να συντάσσονται με την σωστή αγροτική πλευρά.
Ως προς το πρώτο μέρος της σκιαγράφησης, ένας (μάλλον διαχρονικά) κατάλληλος υπουργός ΑΑΤ, προκειμένου να είναι σε θέση να παράγει σημαντικό αγροτικό έργο, οφείλει να συγκεντρώνει τις ακόλουθες ιδιότητες:
α) Αγροτοκεντρικός. Να έχει πλήρη συναίσθηση και βούληση άσκησης πολιτικών που θα υπηρετούν την κεντρική επιδίωξη ενίσχυσης του αγροτικού εισοδήματος μέσω της αυτονόητης μείωσης του κόστους παραγωγής, ενδυνάμωσης της θέσης του παραγωγού στην αγροδιατροφική αλυσίδα και αύξησης της αξίας του παραγόμενου προϊόντος (και όχι να κοκορεύεται για την ικανότητά του να διαλύσει τα συνεταιριστικά σχήματα). Αυτή η επιδίωξη, με βεβαιότητα, θα προκαλέσει συγκρούσεις με συμφέροντα που λυμαίνονται τον αγροτικό χώρο. Διαχρονικά, σε παγκόσμιο επίπεδο, η απάντηση σε αυτά τα συμφέροντα δίνεται από την ενίσχυση της συνεταιριστικής συνείδησης των αγροτών και προϋποθέτει τη διαμόρφωση του κατάλληλου πλαισίου σχηματισμού επιχειρηματικά βιώσιμων συνεταιριστικών σχημάτων, που θα υπερβαίνει την σημερινή τους απαξίωση.
β) Ευρωπαϊστής, για να είναι σε θέση να νιώθει άνετα σε έναν χώρο που θα τον αποδέχεται ως ισάξιο συνομιλητή και θα τον αναγνωρίζει ως γνώστη του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι, με συνέπεια να μπορεί να αντιλαμβάνεται και να προασπίζει τα εθνικά αγροτικά συμφέροντα στις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες, αναδεικνύοντας τις εθνικές ιδιαιτερότητες, να μπορεί να διαπραγματεύεται σε κοινοτικό πλαίσιο προκειμένου να μεγιστοποιεί τις εθνικές εισροές από την ΚΑΠ και να ελαχιστοποιεί τους καταλογισμούς, να βελτιστοποιεί την αξιοποίηση των λοιπών (χρηματοδοτικών και μη) κοινοτικών εργαλείων και να προσελκύει επενδύσεις αγροδιατροφικού περιεχομένου,
γ) Αποδεκτός. Για να μπορέσει να συγκρουστεί με συμφέροντα και αντιλήψεις, να αντέξει σε πιέσεις αγροτικών μπλόκων και εν τέλει να επιβάλει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που απορρέουν από τις προηγούμενες ιδιότητες, απαιτείται η ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο, η επικοινωνιακή άνεση, η συνολική επαγγελματική πορεία και η προηγούμενη ενασχόληση με τα αγροτικά ζητήματα του τόπου, να συνθέτουν μια προσωπικότητα αντικειμενικά αποδεκτή από τον αγροτικό κόσμο που δεν θα εγείρει καμία αμφιβολία, είτε ως προς τις ικανότητες και την γνώση των σημερινών δυσλειτουργιών του ΥΠΑΑΤ, είτε ως προς την ειλικρινή βούληση ανιδιοτελούς προσφοράς. Να μπορέσει να απαγκιστρωθεί από το άγχος εξυπηρέτησης τοπικής εκλογικής πελατείας και να είναι απόλυτα συνειδητοποιημένος ότι αναλαμβάνει να υπηρετήσει ένα έργο συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας, με καλά ορισμένους στόχους, δίχως να αναμένει κανένα αντάλλαγμα πολιτικής ανέλιξης ή δικαίωσης προγενέστερης πολιτικής πορείας.
δ) Με ευρύτερη παιδεία, για να αντιλαμβάνεται την τεχνολογική επανάσταση που είναι σε εξέλιξη και τις νέες δυνατότητες που αυτή προσφέρει, προκειμένου να την επιβάλει στις δομές και την λειτουργία ενός μονολιθικού υπουργείου, που έχει την τάση να παραμένει προσκολλημένο σε παρελθοντικές πρακτικές οι οποίες συντηρούν και μεγεθύνουν στρεβλές και απόλυτα ελέγξιμες πολιτικές εξυπηρέτησης συγκεκριμένων συμφερόντων.
ε) Ανεξάρτητος από επιχειρηματικά ή συντεχνιακά συμφέροντα αλλά και προσωπικές επιδιώξεις, στα πλαίσια ατομικής πολιτικής ή ακαδημαϊκής καριέρας. Η δυνατότητά του να ανατρέψει τα βρώμικα καθεστώτα στις υπηρεσίες του αλλά και να κονταροχτυπηθεί με τις δυνάμεις της αγοράς που στρεβλώνουν την ανάπτυξη, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ανεξαρτησία του από αυτές τις δυνάμεις και τη θέλησή του να ωφελήσει αποκλειστικά το δημόσιο συμφέρον. Για να μην είναι λιοντάρι με τους αγρότες-συνεταιρισμούς και κότα με τις πολυεθνικές.
Ένας απολογισμός με μετρήσιμους δείκτες, όπως είπε και ο κ. Τσίπρας, πρέπει να γίνει άμεσα και η Ύπαιθρος Χώρα θα συμβάλει σε αυτό.
