ΘΕΜΑ: Από λύση ανάγκης, συνειδητή επιλογή τα συμβόλαια με τις βιομηχανίες στο σκληρό

Μεγαλώνει ο αριθμός των παραγωγών που προσχωρεί στη λογική της συμβασιοποιημένης συνεργασίας με τις επιχειρήσεις ζυμαρικών

skliro-sitari

Σε περισσότερα από 90.000 στρέμματα ανέρχονται οι εκτάσεις που σπάρθηκαν φέτος με σκληρό σιτάρι στο πλαίσιο των προγραμμάτων συμβολαιακής γεωργίας, που εφαρμόζουν οι δύο μεγαλύτερες βιομηχανίες ζυμαρικών της χώρας, καθώς η δεύτερη σερί απογοητευτική χρονιά για τις τιμές του προϊόντος φαίνεται ότι έδωσε το έναυσμα σε μια μεγάλη μερίδα παραγωγών να προσχωρήσει στη λογική της συμβασιοποιημένης συνεργασίας με τις επιχειρήσεις. 

Τα προγράμματα συμβολαιακής γεωργίας, όπως τονίζουν στην «Ύπαιθρο Χώρα» οι άνθρωποι της Barilla Ελλάς και της Mέλισσα – Κίκιζας που τα υλοποιούν,  εκτός από το να λειτουργούν ως σανίδα σωτηρίας για τους εμπλεκόμενους καλλιεργητές σε «δύσκολες» σεζόν, μπορούν να δημιουργήσουν μια παρακαταθήκη ποιότητας και μια «δεξαμενή» ορθών καλλιεργητικών πρακτικών.

H Βarilla Eλλάς ήταν η πρώτη που εισήγαγε τη συμβολαιακή γεωργία στην καλλιέργεια του σκληρού σίτου στην Ελλάδα πριν από μια δεκαπενταετία. Επρόκειτο τότε για μια προσπάθεια να ελέγξει την ποιότητα της πρώτης ύλης, η οποία βέβαια οδηγούσε και σε ανώτερης ποιότητας τελικό προϊόν, δηλαδή καλύτερα ζυμαρικά. Εκείνη την εποχή, η έννοια της ποιότητας στην παραγωγή σκληρού σίτου δεν ήταν καθόλου αυτονόητη στην Ελλάδα.

Από τότε… πολύ σιτάρι πέρασε από τον μύλο της εταιρείας, πολλά πράγματα εξελίχθηκαν και ακόμα περισσότερα άλλαξαν στην καλλιέργεια και στην αγορά. Σήμερα, περίπου 50.000 στρέμματα, τα οποία καλλιεργούνται από 1.000 παραγωγούς και δίνουν από 17.000-20.000 τόνους σκληρό στάρι τον χρόνο, αποτελούν το πρόγραμμα συμβολαιακής γεωργίας της εταιρείας.

Το εξαιρετικής ποιότητας σκληρό στάρι που παράγεται αποτελεί τη «μαγιά» για την παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας. «Αυτοί οι 20.000 τόνοι χρησιμοποιούνται σαν αλατοπίπερο για να βελτιωθεί η μέση ποιότητα του σιταριού, αλλά χρησιμοποιείται και για τη Χρυσή σειρά της Μisko από μονοποικιλιακό στάρι που παράγεται από συγκεκριμένους Έλληνες παραγωγούς», λέει στην «ΥΧ» ο υπεύθυνος Προμηθειών Σίτου της εταιρείας, Κώστας Θεοχαρίδης.

Όσοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα ακολουθούν αυστηρές προδιαγραφές. Κατ’ αρχάς, χρησιμοποιούν συγκεκριμένη ποικιλία πιστοποιημένου σπόρου. Η εταιρεία, μέσω επιστημονικών προγραμμάτων, έχει μελετήσει τη συμπεριφορά και την απόδοση ακόμα δύο ποικιλιών, τις οποίες σκοπεύει άμεσα να χρησιμοποιήσει. Επίσης, ακολουθούν οδηγίες καλλιέργειας, συγκομιδής, αλλά και συγκέντρωσης και αποθήκευσης του σίτου.

Mίνιμουμ τιμή

Η εταιρεία προσφέρει στον παραγωγό μια ελάχιστη εγγυημένη τιμή, μια σημαντική ασφάλεια από τα εκάστοτε σκαμπανεβάσματα της αγοράς. Παράλληλα, οι παραγωγοί, ανάλογα με την περιεκτικότητα πρωτεΐνης του προϊόντος που παραδίδουν -σε καθορισμένα κέντρα- λαμβάνουν και πριμ ποιότητας. Φέτος, η ελάχιστη εγγυημένη τιμή ήταν 0,20 ευρώ το κιλό, ενώ μεσοσταθμικά με το πριμ η τιμή διαμορφώθηκε στα 0,22 ευρώ το κιλό, τη στιγμή που η μέση τιμή παραγωγού παγκοσμίως ήταν κατά μέσο όρο στα 0,18 – 0,19 ευρώ το κιλό.

«Φέτος ήταν μια ευκαιρία να καταλάβει ο παραγωγός ότι η συμβολαιακή γεωργία τις κακές χρονιές είναι σανίδα σωτηρίας, που του επιτρέπει να διατηρήσει κάποιο εισόδημα, αλλά και να κάνει προγραμματισμό, ο οποίος είναι αναγκαίος για την καλλιέργεια», λέει ο Κώστας Θεοχαρίδης, και συμπληρώνει: «Γιατί όταν οι τιμές είναι ψηλά, κανείς δεν δίνει σημασία στην ελάχιστη εγγυημένη τιμή, καθώς μπορεί να πουλήσει όπου θέλει».

Όσον αφορά τη δυνατότητα και άλλων παραγωγών να ενταχθούν στο πρόγραμμα, ο κ. Θεοχαρίδης αναφέρει ότι «πάντα υπάρχει πεδίο για καινούργιες συνεργασίες, εφόσον, βέβαια, γίνει πρώτα αξιολόγηση». 

Μείωση κόστους μέσω του Προγράμματος Σίτου

Στις αρχές του 2017, η Barilla Ελλάς αποφάσισε να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα, βάζοντας σε εφαρμογή το «Πρόγραμμα Ελληνικού Σίτου Μisko». Η ιδέα είναι, θα λέγαμε, περισσότερα οφέλη για όλους μέσα από τη γνώση και την επιστήμη. Το πρόγραμμα φιλοδοξεί να προωθήσει αποτελεσματικότερα συστήματα καλλιέργειας, που δίνουν τη δυνατότητα στον αγρότη να παράγει προϊόν υψηλής ποιότητας, προστατεύοντας το περιβάλλον, αλλά και την τσέπη του, αφού μαθαίνει να χρησιμοποιεί σωστά τις εισροές, περιορίζοντας το κόστος.

«Ο παραγωγός σήμερα τις περισσότερες φορές, δεν έχει πρόσβαση σε νέες πληροφορίες, που αφορούν την καλλιέργειά του, εκτός από όσα του προτείνει ο τοπικός γεωπόνος. Πρόκειται, όμως, για μια αποκλειστικά εμπορική προσέγγιση που γίνεται από τα καταστήματα γεωργικών εφοδίων», λέει ο κ. Θεοχαρίδης.

«Εμείς θέλουμε να ενημερωθούν οι παραγωγοί για τα πλεονεκτήματα που έχει η εφαρμογή συγκεκριμένων καλλιεργητικών πρακτικών, με την παραγωγή ποιοτικότερου προϊόντος με χαμηλότερες εισροές και, άρα, μικρότερο κόστος για τον ίδιο», εξηγεί.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση τριών προπτυχιακών, τριών μεταπτυχιακών και τεσσάρων ερευνητικών προγραμμάτων για το σκληρό σιτάρι σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας. Τα επιστημονικά αποτελέσματα που προκύπτουν εφαρμόζονται στη συνέχεια στην πράξη τα χωράφια των παραγωγών που συμμετέχουν.

Από έξι ποικιλίες διαλέγουν οι καλλιεργητές του Κίκιζα

melissa-skliro-sitari-barilla

Σταθερή ανάπτυξη εμφανίζει το πρόγραμμα για την παραγωγή εξαιρετικής ποιότητας σκληρού σίτου από Έλληνες παραγωγούς της βιομηχανίας παραγωγής ζυμαρικών Μέλισσα – Κίκιζας, το οποίο πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης.

Το σκληρό σιτάρι που συγκομίζεται, ξεδιαλέγεται, ώστε να πληροί συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά και από αυτό φτιάχνονται τα ζυμαρικά της σειράς «Χρυσή Επιλογή». «Κάθε χρόνο διαλέγουμε τα καλύτερα στάρια, δεν τα χρησιμοποιούμε όλα, ακόμα και από τους παραγωγούς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα», εξηγεί ο υπεύθυνος εφαρμογής του προγράμματος, Δημήτρης Μπακοδήμος. Η εταιρεία δεσμεύεται ότι στην περίπτωση που κάποια χρονιά η ποιότητα του παραγόμενου σίτου δεν είναι αυτή που απαιτείται, λόγω καιρικών ή άλλων συνθηκών, η σειρά δεν θα παραχθεί.

Φέτος, το πρόγραμμα εφαρμόζεται και πέμπτη συνεχή χρονιά και, ενώ ξεκίνησε από 11.000 στρέμματα, έχει φτάσει πλέον τα 40.000 στρέμματα σε Θεσσαλία, Δομοκό και Δυτική Μακεδονία από την Κοζάνη έως την Καστοριά, με τη συμμετοχή 400 καλλιεργητών μέσω συμβολαιακής γεωργίας. Όπως τονίζει στην «ΥΧ» ο Δημήτρης Μπακοδήμος, «ζητάμε από τους παραγωγούς να καλλιεργήσουν πιστοποιημένο σπόρο, κατ’ ελάχιστον 16 κιλά το στρέμμα, και τους παρέχουμε συμβουλές κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας».

Όσον αφορά τους σπόρους, οι παραγωγοί μπορούν να διαλέξουν ανάμεσα σε έξι προτεινόμενες ποικιλίες που έχουν δοκιμαστεί από την Αμερικανική Γεωργική Σχολή. «Κάθε παραγωγός μπορεί να διαλέξει όποια ποικιλία επιθυμεί, ωστόσο εμείς προφορικά τον ενημερώνουμε για το ποια ποικιλία είχε τα καλύτερα αποτελέσματα στην περιοχή που βρίσκεται η εκμετάλλευσή του», λέει ο κ. Μπακοδήμος. Φέτος, για πρώτη φορά από τους παραγωγούς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ζητήθηκε εδαφολογική ανάλυση, έτσι ώστε να φανούν οι αρετές και οι ενδεχόμενες ελλείψεις του εδάφους και να ληφθούν προληπτικά μέτρα.

Από το τέλος Ιανουαρίου έως και τις αρχές Μαΐου, δηλαδή καθόλη τη διάρκεια της καλλιέργειας, γεωπόνοι επισκέπτονται τους παραγωγούς μετά από συγκεκριμένα ραντεβού για να παρέχουν συμβουλές. Εφόσον διαπιστωθεί συγκεκριμένο πρόβλημα σε καλλιέργεια, οι υπεύθυνοι οργανώνουν σε συνεννόηση με τους παραγωγούς επαναληπτικές επισκέψεις.

Σταθερή η τιμή στην τριετία

Το σκληρό σιτάρι, που συγκομίζεται, αγοράζεται από τη βιομηχανία με ελάχιστη εγγυημένη τιμή (σταθερή τα τελευταία τρία χρόνια) 0,20 ευρώ το κιλό. Για την περίπτωση που τα ποιοτικά χαρακτηριστικά δεν είναι τα απαιτούμενα, οι συνεργαζόμενοι παραγωγοί λαμβάνουν τιμή 0,18 ευρώ το κιλό, ώστε να μη «βρεθούν οικονομικά ξεκρέμαστοι». Σε όσους πετύχουν εξαιρετική ποιότητα, δίνεται τιμή μπόνους 0,21 ευρώ το κιλό.

Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί ότι οι συγκεκριμένες τιμές δεν είναι κλειστές και μπορούν να αλλάξουν χρόνο με τον χρόνο, ακολουθώντας τις τάσεις της αγοράς. Επίσης, όσοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν και στα χρηματοδοτικά προγράμματα της Τράπεζας Πειραιώς, χρησιμοποιώντας πιστωτική κάρτα για αγορά εφοδίων με χαμηλό επιτόκιο.