Στον απόηχο της καταρχήν συμφωνίας ΗΠΑ – ΕΕ για σύσφιξη και διεύρυνση των εμπορικών τους σχέσεων κατά την πρόσφατη συνάντηση Γιούνκερ – Τραμπ στις ΗΠΑ, η «Ύπαιθρος Χώρα» αξιολογεί τις εξελίξεις σε ένα πολυσυζητημένο αγροτικό προϊόν που επί της ουσίας παραμένει στο ίδιο καθεστώς χωρίς να αλλάζει κάτι: H σχεδόν απόλυτη εξάρτηση των κτηνοτροφικών μονάδων της Ευρώπης από την εισαγόμενη σόγια και τη σημαντική στήριξη που προσφέρει στην οικονομία των ΗΠΑ και τους αγρότες της. Ωστόσο η προοπτική, όχι μόνο διατήρησης του υφιστάμενου καθεστώτος, αλλά και ενίσχυσής του βρίσκει αντίθετους τους ευρωπαίους παραγωγούς οι οποίοι δια στόματος Copa – Cogeca έχουν ταχθεί επανειλημμένα κατά της εξάρτησης από τη σόγια και υπέρ της ανάγκης ενός σχεδίου για την προώθηση των πρωτεϊνούχων φυτών, σχέδιο που πηγαίνει για ακόμα μια φορά πίσω.

Η σημασία της σόγιας στην αμερικανική οικονομία

«Θα εργαστούμε ώστε να μειώσουμε τα εμπόδια και να αυξήσουμε το εμπόριο σε υπηρεσίες, χημικά, φαρμακευτικά και ιατρικά είδη, όπως επίσης και στη σόγια. H σόγια είναι μεγάλη υπόθεση για τους αγρότες στις μεσοδυτικές πολιτείες». Τάδε έφη Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλτ Τραμπ, για την επίτευξη της εμπορικής συμφωνίας. Τον παραπάνω ισχυρισμό επιβεβαιώνει και η Iowa Farm Bureau Federation. Πρόκειται για έναν ισχυρό αγροτικό οργανισμό, μιας εκ των μεσοδυτικών πολιτειών, όπου η αγροτική παραγωγή συνεισφέρει σε μεγάλο βαθμό στο κατά κεφαλήν εισόδημα των περίπου 3 εκατομμυρίων κατοίκων της. Όπως αναφέρει σε πρόσφατη έκθεσή της η ομοσπονδία, επικαλούμενη στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου των ΗΠΑ, «οι εξαγωγές σόγιας είναι κομβικές όχι μόνο για τους παραγωγούς σόγιας, αλλά και για την αμερικανική οικονομία. Το 2017, η σόγια ηγήθηκε των αμερικανικών αγροτικών εξαγωγών, με αξία 21,6 δισ. δολάρια και ποσοστό 15,6% επί της συνολικής αξίας των αμερικανικών αγροτικών εξαγωγών».

Χωρίς ρεαλιστική εναλλακτική η κτηνοτροφία, λένε έμποροι και βιομήχανοι

Στον αντίποδα η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν έκανε κάτι καινούργιο. Είναι γνωστή η εξάρτησή της σε εισαγωγές σόγιας από την αμερικανική ήπειρο, όπου ΗΠΑ και Βραζιλία πρωτοστατούν στις παγκόσμιες εξαγωγές του ζωτικής σημασίας προϊόντος για την παραγωγή ζωοτροφών. Επί δεκαετίες, τεράστιες ποσότητες αδασμολόγητης σόγιας εισέρχονται στην ΕΕ και, παρά τις εξαγγελίες για προώθηση των πρωτεϊνούχων καλλιεργειών, ελάχιστα πράγματα αλλάζουν επί της ουσίας. Δια στόματος Γιούνκερ και με τις ευλογίες της επιτρόπου εμπορίου Σεσίλια Μάλστρομ, η ΕΕ ήρε μία απειλή που είναι εξαιρετικά αμφίβολο εάν θα μπορούσε να στηρίξει. Να μην επιβάλλει, δηλαδή, δασμούς στην εισαγόμενη σόγια και να μην «πυροβολήσει» τα πόδια της. Την ίδια στιγμή, τρεις από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές οργανώσεις που σχετίζονται με την παραγωγή ζωοτροφών, με κοινή τους επιστολή, καλούσαν την επίτροπο να μη συμπεριληφθεί η σόγια στη λίστα των εισαγόμενων αμερικανικών προϊόντων στα οποία θα επιβάλλονταν δασμοί, ως αντίποινα της πολιτικής των ΗΠΑ σε ευρωπαϊκό χάλυβα και αλουμίνιο.

sogia-eisagoges-elladaΌπως ανέφεραν οι πρόεδροι των οργανώσεων που εκπροσωπούν τον κλάδο των ζωοτροφών στην ΕΕ (Nick Major – FEFAC, John Grossman – FEDIOL και ο ελληνοϊταλικής καταγωγής πρόεδρος της COCERAL (και του ΣΕΔΥΖ), Paul Della Tolla), «o ευρωπαϊκός τομέας των ζωοτροφών είναι ιδιαίτερα εξαρτώμενος από την πρόσβαση σε αμερικανική σόγια, που αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος των ποσοτήτων προς την ΕΕ κατά τη διάρκεια του χειμώνα και της άνοιξης».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ευρώπη απορροφά το 20% του συνολικού μεριδίου αγοράς των αμερικανικών προϊόντων σόγιας. «Η απώλεια της πρόσβασης σε προϊόντα σόγιας από τις ΗΠΑ εξαιτίας μιας πιθανής επιβολής δασμών ως αντίποινα από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα επέφερε βαρύτατες οικονομικές επιπτώσεις και δεινά για τον κτηνοτροφικό μας τομέα». συνεχίζει η επιστολή, ενώ καταλήγει αναφέροντας πως «η απώλεια αυτής της σημαντικής πηγής φυτικών πρωτεϊνών και ελαίων θα μπορούσε να επιβαρύνει δραματικά την οικονομική κατάσταση των κτηνοτρόφων, που ήδη αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της παρατεταμένης ξηρασίας, η οποία έχει προκαλέσει σημαντικές ελλείψεις σε ιδιοπαραγόμενη ζωοτροφή, όπως επίσης και πιέσεις στο κόστος παραγωγής των ζωοτροφών».

ΣΕΒΙΖ: Ερωτηματικά για το πως μπήκε η σόγια στις συζητήσεις

Η «ΥΧ» συνομίλησε με τον Ηλία Μελισσουργό, πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανικών ζωοτροφών (ΣΕΒΙΖ), υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων.

«Είναι γνωστό ότι είμαστε πρωτεϊνικά εξαρτώμενοι από τις ΗΠΑ. Έκτοτε, η σόγια είναι ένα αγαθό που η αξία του διαμορφώνεται στο χρηματιστήριο του Σικάγο. Υπήρξε μια προσπάθεια ορισμένων κρατών εντός ΕΕ να παράγουν ζωοτροφές από σόγια, όχι όμως από σογιάλευρο. Οι Σέρβοι το έχουν καταφέρει σε ένα βαθμό. Κατά την εκτίμησή μας, αυτή η δέσμευση από πλευράς ΕΕ είναι μια φωτοβολίδα. Δασμοί δεν υπήρχαν ούτως η άλλως, οι ανησυχίες υπήρχαν σε άλλους τομείς, όπως στις εξαγωγές της αυτοκινητοβιομηχανίας, ή στον χάλυβα και στο αλουμίνιο. Αυτό που μας προβληματίζει είναι γιατί μπήκε η σόγια στο κάδρο, από τη στιγμή που ούτως η άλλως δεν μπορεί να υποστηρίξει μια απειλή από την ΕΕ. Σε ένα κακό σενάριο, πάντως, που η σόγια θα συμμετείχε σε έναν οικονομικό πόλεμο, η ελληνική αγορά θα επηρεαζόταν πολύ περισσότερο από τις μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές».

Αναφορικά με τις επανειλημμένες αναφορές της ΕΕ για ένα στρατηγικό σχέδιο πρωτεϊνούχων καλλιεργειών, ο ίδιος ανέφερε:

«Η τιμή της σόγιας σχετίζεται άμεσα με την τιμή του σογιέλαιου. Αυτό, όμως, είναι και το πλεονέκτημά της, καθώς αν πιάνει υψηλή τιμή το έλαιο, το “υποπροϊόν”, από το οποίο φτιάχνονται οι ζωοτροφές, παραμένει σε ανταγωνιστικές τιμές για τη βιομηχανία. Αντιθέτως, τα ψυχανθή, που από πρωτεϊνικής άποψης είναι εξίσου αξιόλογα, δεν έχουν αυτή την υπεραξία».

 Εξαγωγές σόγιας ΗΠΑ προς ΕΕ (σε χιλιάδες τόνους)

Προορισμός

Συσσωρ. εξαγωγές έως 19/7/18

Συσσωρ. εξαγωγές προηγούμενου έτους

ΕΕ (σύνολο)

4.487,4

4.116,2

Βέλγιο

 0

 17

Γαλλία

 71,5

 198,6

Γερμανία

1.046,5

1.008,7
Ελλάδα
 0
 14,1

Ιρλανδία

 4,6

 2,6

Ιταλία

237,7

 181,6

Ολλανδία

 2.261,2

 1.788,3

Πορτογαλία

235,1

 57,8

Ισπανία

630,8

 675,9

Ην. Βασίλειο

 0

 171,7

 πηγή: USDA

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΡΘΡΑΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΡΘΡΑ